İngiltere’nin önde gelen üniversitelerinden University College London’da “İnsan olmak ne anlama geliyor?” isimli serginin ilginç bir konuğu var. Bu isim, 1832’de ölen ünlü filozof Jeremy Bentham. Uzun yıllardır bu üniversitede mumyalanmış vücudu görülebilen filozofun kafası da on yıllar sonra sergileniyor.
Serginin küratörü Subhadra Das, “Bence Bentham da kafasının halka gösterilmesini kesinlikle onaylardı. Bunu istiyordu. Ayrıca bilim insanları DNA’sına bakarak otistik olup olmadığını anlayacak. Bentham’ın bedenini neden bağışladığını ve böyle bir malzemeyi sergilemenin güçlüklerini anlamak istedik” dedi.
“Burada ama oy kullanmıyor”
Yararcılık (Utilitarianism) akımının 1832'de ölen kurucusu İngiliz filozof Jeremy Bentham'ın mumyalanmış cesedi kurucularından olduğu üniversitede 1850’den bu yana sergileniyor.
Bentham'ın mumyası üniversitenin kuruluş yıl dönümleri ve önemli kararların alınacağı yönetim kurulu toplantılarına da getirilerek "present but not voting" (burada ama oy kullanmıyor) diye sunuluyor.
Panoptikon’un mucidi
Filozofun en meşhur fikirlerinden ‘panoptikon’, tepede herkesi görebilen tek bir gardiyanın, nasıl kendisini göremeyen bütün mahkûmları kontrol edebileceğini gösteriyor. Toplum kontrolü için en iyi örneklerden biri olan bu kavram, mahkûmların bir süre sonra gardiyan olmasa da, kendilerini kontrol eden biri varmışçasına davranacağını öne sürüyor.
Kafa sabit durmayınca…
Ölümünden sonra mumyalanmayı ve kuruluşunda etkin olduğu üniversitenin bir salonunda cam bir kutuda sergilenmesini vasiyet etti. Bentham'ın bu vasiyeti üniversite yönetimi tarafından hayata geçirildi ve Bentham'ın mumyalanmış cesedi 167 yıldır sergileniyor.
Ancak Bentham'ın kafası bir süre sonra ceset üzerinde sabit duramayınca, balmumundan bir kafa yapıldı ve gerçek kafası da ayaklarının arasına kondu. Fakat üniversite öğrencilerinin çeşitli şakalarına konu olan bu kafa daha sonra mumyadan farklı "güvenli" bir yerde muhafaza altına alındı