Devlet Tiyatrosu'nda 'Kürtçe' açılımı

Erkek egemen toplumda kadının yaşadığı travmanın anlatıldığı Reşê Şevê (Karabasan) adlı oyunu 200 kişilik salonda yaklaşık 40 kişi izledi. 

Türkiye'de daha önce devlet tiyatrolarının yanı sıra devlet kurumlarında Kürtçe tiyatro ve faaliyetlere izin verilmiyordu. 

Van'da 2006 yılında SES ve KESK'in ortaklaşa organize ettiği Seyr-î Mesel Tiyatrosu'nun Qal û Qir adlı oyunu, Van Devlet Tiyatrosuna yapılan başvuru önce kabul edildi, ancak son anda oyunun Kürtçe olduğunun anlaşılması üzerine izin geri çekilmişti. Oyun bir düğün salonunda sahnelenmişti. 

Geçmişte Kürtçe'ye yönelik yasakçı tavır son yıllarda değişmeye başladı. Kürtçe Özel Kurslara izin verilmesinin bu yıl başında hükümetin TRT Şeş açılımından sonra üniversitelerde Kürt Dili ve Edebiyatı bölümleri açılmaya başlandı. Bu açılımlara bir yenisi daha eklendi. Devlet Tiyatroları da Kürtçe Oyunlar için sahnelerini açmaya başladı. 

Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Lemi Bilgin'in Kürtçe oyun sahnelemek isteyen özel grupların 12 bölgede 44 sahnelerini kullanabileceğini açıklamasının ardında Destar-Theatre tarafından hazırlanan Reşê Şevê (Karabasan) Kürtçe tiyatro oyunu bu akşam Van Devlet Tiyatrosu'nda sahnelendi. 

Daha önce İstanbul ve Ankara'da düzenlediği birçok gösteriden sonra Bilgi Üniversitesine ve köklü bir geçmişe sahip olan ODTÜ Tiyatro Şenliği'ne sahnelenen oyun 2 hafta önce Doğu ve Güneydoğu'daki il ve ilçelerde turneye çıkmıştı. 

23 Mayıs'ta başlayan turneyle Şanlıurfa'nın Viranşehir, Suruç, Diyarbakır'ın Ergani, Dicle ve Çınar ilçelerinde, Mardin'de gösterimler özel salonlarda yapıldı. 

Organizasyonu yapan ajans Van'da yer için Van Devlet Tiyatrosu'na başvurdu. Van Devlet Tiyatrosu bir ilke imza atarak sahnesini Kürtçe oyuna açtı. İzleyiciler arasında DTP Van Milletvekili Özdal Üçer ve Van Belediye Başkanı Bekir Kaya da yer aldı. 

Milletvekili Özdal Üçer, oyundan sonra devlet kurumunda ilk kez Kürtçe oyunun sahnelendiğini ve bu oyunun sahnelenmesiyle devletin bölünmediğini belirterek, devletin tüm dilleri koruma altına alması gerektiğini söyledi.

Van Belediye Başkanı Bekir Kaya ise normal bir oyunun oynandığını ifade ederek, ilk kez bir Kürtçe oyuna devlet kurumunda izin verilmesi büyük bir olay olarak algılandığını kaydetti. Kaya, bunların normal karşılanması gerektiğini anlatarak, devletin artık bu ayıplardan kurtulması gerektiğini belirtti. 

Oyunu izleyenlerden Hüseyin Yiğit ise Kürtler ve Türklerin bir arada yaşamasını bilmesi gerektiğinin altını çizerek, oyunu izlerken duygulandığını ve tüylerinin diken diken olduğunu vurguladı. 

OYUNUN KONUSU

Erkek dünyayla bir hesaplaşma denemesi olan oyun, bu hesaplaşmayı kadınların yaşadığı sosyal travmayı ortaya koyarak yapmayı hedefliyor. 

Psikolojik ve ironik öğeler kullanılarak gizli bir kuşatmaya dönüşmüş erkek zihniyete karşı seyircide bir farkındalık oluşturulmaya çalışılıyor. 

(CİHAN)