Aydınlatma ve ses, tarihi eserin düşmanı

İngiliz Andante in Travel Archaelogy Turizm Seyahat Acentesi Arkeoloji Turizmi Uzmanı Dr. Denise Allen, tarihi eserler önündeki yüksek dereceli ışıklandırma ve ses gürültüsünün tarihi eserlere büyük zarar verdiğini bildirdi. 

Antalya'nın Manavgat ilçesi Side Antik Kent'te bulunan Apollon Tapınağı önündeki gece ışıklandırmasının Roma dönemi tarihi yapısına zarar verdiğini belirten Denise Allen, tapınak aydınlatmasına ısı yaymayan ışıklandırma yapılması gerektiğini ifade etti. ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde açık ve kapalı müzelerinde ışıklandırmanın özel bir teknik ekip tarafından yapıldığını vurgulayan Allen, müze içinde tarihi eserlere zarar verdiği gerekçesiyle flaşlı fotoğraf çekiminin yasak olduğunu kaydetti.

Side'de nem oranının yüksek olmasından ötürü gece ve gündüz sıcaklığı değişiminden tarihi taşların olumsuz etkilendiğini belirten Allen, yüksek voltajlı aydınlatma, lazer ışık oyunları, yüksek volümlü müzik sesi ve havai fişeğin çıkardığı sesin tarihi eser kabartmalarının dökülmesini hızlandırdığını ifade etti. Allen, "Apollon Tapınağı insanlığın kültür mirası. Türk yetkililerin tarihi tapınak önünde eğlenceye yönelik program yaptırmamalarını istiyoruz. Tapınağın ışıklandırma sisteminin yanlış olduğuna inanıyoruz. Işıklandırmanın ısı yayımı çok yüksek. Bu tarihi esere zarar veriyor." diye konuştu. Allen, İngiltere'de müze ve açık alan teşhirlerinde tarihi eserlere elle dokunmanın yasak ve kanuni cezai müeyyidesi olduğunu da belirtti.

Side Müzesi Müdürü Güner Kozdere ise müze içinde tarihi eserlerin flaşlı fotoğraf çekimin kesinlikle yasak olduğunu söyledi. Kozdere, flaşların tarihi eserlerin yıpranmasına zarar verdiğini ifade etti. Öte yandan, Manavgat Kaymakamı Kasım Fikret Dayıoğlu, canlılara ve tarihi eserlere zarar verdiği gerekçesiyle ilçede özel günler haricinde havai fişek atımını yasaklamıştı. Dayıoğlu, havai fişeğin zararları üzerine Akdeniz Üniversitesi'nin (AÜ) yaptığı araştırma üzerine, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) tarafından 2009 yılının 'En Çevreci Mülki Amiri' seçilmişti.


(CİHAN)