Erdoğan'a 'bir daha düşün' telefonu

ABD'NİN BASKISINA RAĞMEN RET OYU VEREN TÜRKİYE EZBER BOZDU

İran’ın nükleer programının atom bombası elde etmeye yönelik olduğunu düşünen batı dünyası, BM Güvenlik Konseyi’nde alınan kararla daha önceki üç yaptırım paketinin kapsamını genişletti. İran deniz taşımacılığı yeni yaptırım paketiyle büyük darbe aldı. Ayrıca İran’ın nükleer programıyla bağlantılı şirketlerin yurtdışındaki malvarlıkları donduruldu, faaliyetleri de yasaklandı. Aslında oylamanın bir hafta önce yapılması bekleniyordu. Ancak İsrail’in Mavi Marmara gemisine düzenlediği askeri operasyon nedeniyle gerilen atmosferde oylama yapmak istemeyen Amerika oylama tarihini düne çekti. Yaptırım oylaması öncesinde en önemli girişim 17 Mayıs’ta Tahran’da Türkiye ve Brezilya’nın ortak girişimiyle imzalanan “nükleer takas” anlaşmasıydı. İran anlaşma uyarınca elindeki 1200 kilo uranyumu teslim edecek ve karşılığında 120 kilo nükleer yakıt alacaktı. 

Son dakikada Tahran’a ret

Ancak batılı ülkeler dün bu anlaşmayla ilgili nihai kararlarını verdi. BM Güvenlik Konseyi’nde veto hakkına sahip nükleer güçlerden Fransa, ABD ve Rusya’nın temsilcileri bir araya gelerek takas anlaşmasının yeterli olup olmadığını tartıştı. Sonuçta, İran’ın elinde bu teslimattan sonra da atom bombası üretmeye yetecek kadar uranyum kalması ve İran yönetiminin uranyum zengileştirmeyi sürdürme kararlılığında olması nedeniyle anlaşmanın reddine karar verildi. Bu karar uluslararası ajanslara flaş haber olarak yansıdı ve yaptırım kararının önünde artık hiçbir engel kalmadığı belirtildi.

Ortak tavır belirlendi

Nitekim ABD Dışişleri’nden gelen “İran, nükleer programı konusundaki uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmemesinin sonuçları olduğunu bugün anlayacak” sözleri ve Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un, “Bu en sert yaptırım paketi olacak” ifadesi nükleer güçlerin yaptırım konusunda uzlaştığını ortaya koydu. İşte bu havada başlayan oylama öncesinde Türkiye ve Brezilya, BM Güvenlik Konseyi üyesi 15 ülkenin tamamının temsilcilerinin söz alarak ülkelerinin pozisyonlarını anlatmaları gerektiğini savundu. Ancak diğer üyelerin itirazıyla konsey toplantısında sadece oylama yapılacağı belirtildi ve Brezilya ile Türkiye’ye “ret” yanıtı aktarıldı. Bu kez de yaptırım paketine karşı çıktıkları bilinen Türkiye, Brezilya ve Lübnan arasında verilecek oy konusunda ortak tavır belirlemek için görüşmeler başladı. Erdoğan, Brezilya lideri Lula, Rusya lideri Putin, ABD Başkanı Obama, Lübnan başbakanı Hariri ve İran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad ile telefonda görüştü. Ve saat TSİ 18:00 dolaylarında BM’de oylama başladı.


Türkiye: Hayır diyoruz çünkü...


Öncelikle Brezilya ve Türkiye söz alarak “hayır” oyu kullanacaklarını belirtti. Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ertuğrul Apakan yaptığı konuşmada, “Türkiye Tahran deklerasyonunun arkasındadır. Uranyum takas anlaşmasının sorunun diplomasiyle çözümü için önemli bir fırsat olduğuna inanıyoruz. Bölgemizde nükleer silah istemiyoruz. Vereceğimiz hayır oyu, İran’ın nükleer programlarıyla ilgili soruları gözardı ettiğimiz anlamına gelmez. İran nükleer programıyla ilgili istenen şeffaflığı sağlamalıdır” mesajını verdi. Oylamada Türkiye ve Brezilya “hayır” oyu kullanırken, onlara katılması beklenen Lübnan ise çekimser kalmayı tercih etti. Diğer üyelerin 12 evet oyuyla tasarı kabul edildi.

İran: Müzakereleri askıya aldık

İran yeni yaptırımları “yanlış bir önlem” olarak değerlendirerek reddetti. İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) nezdindeki daimi temsilcisi Büyükelçi Ali Asker Sultaniye, “Hiçbir şey değişmeyecek. İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini sürdürecek” diye konuştu. Tahran’dan yapılan açıklamada, “kararın durumu daha da karmaşıklaştıracağı” belirtilirken, İran’ın UAEK ile yaptığı görüşmelerin askıya alındığı ve Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’ndan (NPT) çekilmenin değerlendirildiği ifade edildi.

2 HAYIRCI YALNIZ KALDI...


BM Güvenlik Konseyi’nde İran’a sert yaptırımlar getiren oylamada ’Hayır’oyu kullanan Brezilya’nın BM’deki Büyükelçisi Maria Ribeiro Viotti ile Türkiye’nin BM’deki daimi temsilcisi Büyükelçi Ertugrul Apakan oylamadan sonra böyle yalnız kaldı.


LÜBNAN ÇEKİMSER


Oylamada daimi üyeler Çin, Fransa, Rusya, İngiltere ve ABD evet oyu kullandı. Avusturya, Bosna Hersek, Gabon, Japonya, Meksika, Nijerya ve Uganda tasarıyı onayladı. Lübnan ise çekimser kalmayı tercih etti.

Vatan