Hillary planı nasıl bozuldu

Mavi Marmara baskınını soruşturan Palmer raporunun Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon'a dün sunulması beklenirken, önceki gün metnin tamamının New York Times gazetesinin internet sitesine sızdırılması hesapları alt üst etti.

Hürriyet'in haberine göre, Obama yönetiminin, Ankara'nın İsrail ile ilişkileri askıya aldığına yönelik açıklamasından önce son bir girişim yapma hazırlığı raporun sızması nedeniyle suya düştü. Oysa rapor sızmadan yaklaşık bir saat önce Türkiye, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın "Bana son bir şans tanıyın, BM'den sadece 1 aylık bir erteleme alalım" teklifini kabul etmişti. Türk tarafına göre raporda Gazze ablukasının yasal olduğu tespitinin öne çıkartılarak Yahudi lobisi ile güçlü bağları bilinen NY Times'a servis edilmesi İsrail'in işi.

2 Eylül'ü bekledik

Ankara aslında bugün yapacağı İsrail ile ilişkileri askıya aldığı yönündeki açıklamanın kararını geçen hafta Netanyahu'nun Palmer raporu için altı aylık daha uzatma daha talep etmesinin hemen ardından aldı. Türkiye, mayıs ayından bu yana daha önce üç kez uzatma talep eden Netanyahu'nun beklenen özür için koalisyon hükümetinden siyasi mutabakat çıkartamayacağına kanaat getirdi. Ancak Ankara son dakika diplomasisine kapıyı tamamen kapatmamak adına Palmer raporunun resmen Ban Ki-moon'a sunulmasının beklendiği 2 Eylül tarihine kadar beklemeye karar verdi. Balkan ülkeleri turunun ardından Libya toplantısı için Paris'e geçen Davutoğlu'nun programında 2 Eylül günü Ankara'ya acil dönüş ihtimali nedeniyle boş bırakıldı. Gayri resmi AB Dışişleri Bakanları toplantısının yapılacağı Polonya'nın Sopot kentine direkt hareket 2 Eylül Cumadan 3 Eylül Cumartesiye kaydırıldı. Bütün bu planlamalar yapılırken Davutoğlu İsrail'e son uyarısını kendisiyle birlikte seyahat eden gazetecilere şu sözler ile özetledi: "Taleplerimiz rapor sunuluna kadar karşılanmazsa Türkiye gereğini yapar."

Bu açıklamanın İsrail basınında "ültimatom" yorumlarıyla geniş yankı bulduğu Perşembe günü sürecin iki önemli aktörü Libya toplantısı için geldikleri Paris'te Davutoğlu ile aynı masanın etrafında oturuyordu. Davutoğlu, toplantıdan hemen önce ikili bir görüşmede bir araya geldiği Clinton'a İsrail'e karşı atmaya hazırlandıkları adımlar hakkında bilgi verdi.
Son şansı bana verin

Başından beri Türkiye ile İsrail arasındaki özür müzakerelerini yakından takip eden Clinton, Ankara'nın iplerin kopması anlamına gelecek açıklamasını ötelemek için son bir öneride bulundu. Clinton, "Bana son bir şans verin. BM Genel Sekreterinden rapor için sadece ay sonuna kadar bir uzatma alalım" dedi. Davutoğlu ise, "Bu sizin talebiniz. Genel Sekretere iletin. Eğer o uygun görürse biz Eylül sonuna kadar bekleriz" yanıtını verdi. Böylece Türk tarafı, Clinton görüşmesinden "Cuma günü rapor sunulmayacaksa Ankara'ya dönüp açıklama hazırlığı yapmamıza gerek yok" havasında çıktı. Tam tansiyonun bir süreliğine düştüğü düşünülürken Libya toplantısının yeni başladığı dakikalarda NY Times raporun tamamını internet sitesine koydu.

Önce ABD öğrendi

Haber ilk önce toplantı salonundaki ABD heyetine ulaştı. Türk tarafına gelişmeyi ileten de Amerikalılar oldu. Toplantıya verilen arada Davutoğlu, hem Ban Ki-moon hem de Clinton ile raporun sızdırılmasından duyulan rahatsızlığı paylaştı. Davutoğlu, bu durumda Türkiye'nin yapmaya hazırlandığı açıklamayı ertelemesinin söz konusu olmadığını taraflara anlattı. Toplantı bitince Davutoğlu, telefonda Başbakan Erdoğan ile durum değerlendirmesi yaparken Charles De Gaulle Havaalanı'nda bekleyen Gap uçağının pilotlarına "motorları ısıtın" mesajı gönderildi. Havaalanı yolunda heyet çoktan Davutoğlu'nun dün yaptığı tarihi açıklamanın detayları üzerinde çalışmaya başlamıştı.