14 Soruda Antibiyotikler

Tüm antibiyotiklere dirençli bakteriler artık her yerde varlığını sürdürmekte. Bunun sonucunda insanların basit bir enfeksiyon geçirmesinde bile, iyileşmede süre uzaması, komplikasyonlarda artma gibi ciddi sorunlar doğabilmekte.

An­ti­bi­yo­tik­le­rin et­ki­si gi­de­rek azal­dı. Hat­ta epey di­renç ka­zan­dı­lar ve has­ta­lanın­ca an­ti­bi­yo­tik­ler­den me­det um­mak zor­laş­tı. Avus­tur­ya Sen Jorj Has­ta­ne­si En­fek­si­yon Has­ta­lık­la­rı ve Klk. Mik. Uz­ma­nı Dr. En­gin Se­ber bu du­ru­mu an­ti­bi­yo­tik­ler­le il­gi­li 14 kri­tik so­ruy­la ele al­dı...

1) An­ti­bi­yo­tik ne­dir?

An­ti­bi­yo­tik­ler bak­te­ri­le­rin ne­den ol­duk­la­rı en­fek­si­yon­la­rın te­da­vi­sin­de kul­la­nı­lan, mik­ro­or­ga­niz­ma­lar­dan sa­de­ce bak­te­ri­le­re ve ba­zı pa­ra­zit­le­re karşı et­ki­li ilaç­lar­dır.

2) Ne zaman kullanabilirim?

An­ti­bi­yo­tik­ler so­ğuk al­gın­lı­ğı ve­ya grip gi­bi vi­rüs­le­rin yol aç­tı­ğı en­fek­si­yon­lar­da et­ki­li de­ğil­dir. Sa­de­ce bak­te­ri­yel en­fek­si­yon­la­ra kar­şı et­ki­li­dir.  Sa­de­ce dok­to­ru­nu­zun re­çe­te et­ti­ği an­ti­bi­yo­tik­le­
ri alı­nız.

3) Ateşlendiğimde antibiyotik kullanabilir miyim?

Ha­yır. An­ti­bi­yo­tik­ler “a­teş dü­şü­rü­cü, kır­gın­lık gi­de­ri­ci, ağ­rı ke­si­ci ilaç­la­r” de­ğil­dir. Ateş vü­cut­ta bu­lu­nan bir en­fek­si­yo­nun gös­ter­ge­si ola­bi­lir fa­kat her en­fek­si­yon bak­te­ri­yel de­ğil­dir ve an­ti­bi­yo­tik­ler et­ki­siz­dir.

4) Grip oldum, antibiyotik alabilir miyim?

Ha­yır. An­ti­bi­yo­tik­ler so­ğuk al­gın­lı­ğı ve­ya grip­te ya­rar­lı de­ğil­dir.

5) Enfeksiyonlara karşı tedbir olarak alsam ne olur?

An­ti­bi­yo­tik­le­rin is­ten­me­yen yan et­ki­le­riy­le (özel­lik­le is­hal gi­bi) kar­şı­la­şa­bi­le­ce­ği­niz gi­bi di­renç ge­liş­me­si­ne yol aça­bi­lir­si­niz. Ge­rek­siz an­ti­bi­yo­tik kul­la­nı­mı so­nu­cun­da an­ti­mik­ro­bi­yal di­renç or­ta­ya çık­mak­ta­dır.

6) Antibiyotikleri nasıl kullanmalıyım?

Dok­to­ru­nuz an­ti­bi­yo­tik re­çe­te eder­se an­ti­bi­yo­ti­ğin doğ­ru ola­rak alın­ma­sı çok önem­li­dir.

7) Başkasının kullandığı antibiyotiği kullanabilir miyim?

Ha­yır. Has­ta­la­rın bi­li­nen kro­nik has­ta­lık­la­rı dı­şın­da yaş, ge­be­lik gi­bi özel du­rum­la­rı da dik­ka­te alı­na­rak an­ti­bi­yo­tik se­çil­me­si ge­re­kir. Mut­la­ka dok­to­ru­nu­za da­nı­şın.

8) Doğru antibiyotik kullanımı nedir?

Sa­de­ce ge­rek­li ol­du­ğun­da, doğ­ru se­çi­len ilaç­lar­la, uy­gun doz­da ve uy­gun sü­re­de an­ti­bi­yo­tik kul­la­nı­mı­dır.

9) Antibiyotikler ne kadar doz ve sürede kullanılmalıdır?

Öne­ri­len do­zun ta­ma­mı öne­ri­len sü­re­de kul­la­nıl­ma­lı­dır. Ken­di­ni­zi da­ha iyi his­set­ti­ği­niz için an­ti­bi­yo­tik kul­la­nı­mı­nı son­lan­dır­ma­ma­lı­sı­nız. Öne­ri­len­den da­ha kı­sa sü­re­li an­ti­bi­yo­tik kul­la­nı­mı di­renç­li bak­te­ri­le­rin ço­ğal­ma­ya de­vam et­me­si­ne ne­den olur. Bu da en­fek­si­yo­nun de­va­mı an­la­mı­na gel­mek­te­dir. Dok­to­ru­nu­zun öner­di­ğin­den da­ha az ve­ya da­ha çok kul­lan­ma­yı­nız.

10) Doğru antibiyotik kullanımı neden önemlidir?

An­ti­bi­yo­tik­le­rin yan­lış kul­la­nı­mı sa­de­ce bak­te­ri­le­rin di­renç ka­zan­ma­sı­na yol açar.

11) Antibiyotik tedavime ara versem ne olur?

An­ti­bi­yo­tik kul­la­nı­mı­na ara ve­ril­me­si ve­ya doz at­lan­ma­sı bak­te­ri­le­rin di­renç ge­liş­tir­me­si­ne yol açar. Böy­le­ce, te­da­vi ba­şa­rı­sız­lı­ğı or­ta­ya çı­kar ve has­ta­lık tek­rar­lar. Hat­ta an­ti­bi­yo­tik­le­rin et­ki­siz ka­la­ca­ğı di­renç­li bak­te­ri­ler­le ge­li­şen en­fek­si­yon­lar or­ta­ya çı­kar.

12) Grip­ten ko­run­mak için an­ti­bi­yo­tik ala­bi­lir mi­yim?

Ha­yır. So­ğuk al­gın­lı­ğı ve grip ben­ze­ri has­ta­lık­lar vi­rüs­le­rin yol aç­tı­ğı en­fek­si­yon­lar­dır. An­ti­bi­yo­tik­ler vi­rüs­le­rin ki­şi­den ki­şi­ye bu­laş­ma­sı­nı en­gel­le­mez.

13) An­ti­bi­yo­tik­le­re di­renç ge­li­şir­se ne olur?

Di­renç­li bir bak­te­ri en­fek­si­yo­nu or­ta­ya çık­tı­ğın­da bir yan­dan bu en­fek­si­yo­nun te­da­vi­sin­de güç­lük­ler­le kar­şı­la­şır­ken, öte yan­dan di­renç­li bak­te­ri­le­rin baş­ka has­ta­la­ra bu­laş­ma­sı ve so­ru­nun bü­yü­ye­rek de­vam et­me­si ka­çı­nıl­maz ola­rak gö­rül­mek­te­dir. Bir an­ti­bi­yo­ti­ğe di­renç ge­liş­ti­ğin­de önem­li is­ten­me­yen so­nuç­lar ola­rak; te­da­vi edi­le­me­yen en­fek­si­yon, uza­mış has­ta­lık, komp­li­kas­yon­la­rın gö­rül­me sık­lı­ğın­da art­ma, da­ha faz­la dok­to­ra baş­vu­ru, da­ha pa­ha­lı ilaç­la­rın kul­la­nı­mı, bak­te­ri­yel en­fek­si­yon­lar­dan da­ha faz­la ölüm gö­rül­mek­te­dir.

14) Di­renç ge­liş­me­si dı­şın­da be­nim için bir ris­ki var mı­dır?

Evet. An­ti­bi­yo­tik­ler ma­sum ilaç­lar de­ğil­dir.  Cid­di aler­jik re­ak­si­yon­la­ra, ka­ra­ci­ğer ve­ya böb­rek tok­si­si­te­si­ne, is­ha­le yol aça­bi­lir­ler. Hat­ta di­zan­te­ri­yi tak­lit ede­bi­len kan­lı is­hal tab­lo­suy­la si­zi ve ya­kın­la­rı­nı­zı en­di­şe­len­di­re­bi­lir.