Su fiyatlarına da kâr sınırlaması

81 milyon vatandaşın temel gıdasının başında gelen ekmek fiyatlarına yapılmak istenen zamların durdurulması sonrası gözler, içme sularına yapılan zamlara çevrildi. Ekmek gibi temel tüketim maddesi kabul edilen suya kur artışı bahane edilerek yüzde 60’lara varan zamların denetlenmesi ve haksız fiyat artışlarının geri çekilmesi yönünde bir beklenti oluştu. Tüketiciler, ekmek gibi önemli bir temel gıda maddesi olan su fiyatlarında da kar sınırlamasının konulmasını istiyor. Geçen ay su fiyatlarına yapılan fahiş zamların ekmekte olduğu gibi geri alınabileceği belirtiliyor.

YENİ ŞAFAK YAZMIŞTI
Geçtiğimiz haftalarda Yeni Şafak'ın yaptığı 'Ekmeğe suya göz diktiler' başlıklı haberinde bir ay içerisinde suya yapılan yüzde 60'a varan zamlar tartışma konusu olmuştu. Gıdadan tekstile, kozmetikten teknoloji ürünlerine kadar farklı sektör firmalarının kur bahanesiyle uyguladığı fahiş zamlara yönelik denetimler artarken, su gibi yaşamın kaynağı olan bir ürüne kamusal yarar ve insan hakkı kapsamında ele alınması isteniyor.

EKMEKTE KONTROL VAR İÇME SUYUNDA NEDEN YOK?
Konuyla alakalı görüşlerine başvurduğumuz Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Başkanı Aziz Koçal, serbest piyasa ekonomisinin bir silah olarak kullanıldığını belirterek, “Serbest Piyasa Ekonomisi adı altında denetimsiz bir piyasa olamaz. Her ülkede bunun kuralları vardır. Devlet kademesinde veya meslek odalarında bir maliyet tablosu çıkarılarak fırsatçılığın tespit edilmesi ve fiyatlandırılması gerekiyor” ifadelerini kullandı. Ekmek satışında uygulanan zamların Ticaret Bakanlığı’nın onayına tabi olduğunu paylaşan Koçal, “Ambalajlı su sektöründe zamlar ekmekteki gibi kontrol altında tutulmuyor. Meslek odaları tarafından Fiyat Teşvik Kurulu oluşturularak aynı düzenlemeler yapılabilir” dedi. Ambalajlı su satışlarında zamma bahane edilen kur artışı ve döviz girdisinin sınırlı olduğunu ifade eden Koçal, hal böyle olunca akla fırsatçılığın geldiğini belirtti.

UYMAYANA CEZA
Meslek odalarına büyük görev düştüğünü belirten TÜKODER Başkanı, tüketicinin temel ihtiyaçlarının karşılanmasının yasalarla sağlamlaştırılmış evrensel bir hak olduğunu belirtti ve su satıcılarının bağlı bulunduğu odalarda ortak hareket edilerek ahlak dışı uygulamaların önüne geçilmesi gerektiğini vurguladı. Daha önce meslek odalarında diğer üyelerin belirlediği fiyat tarifelerine uymamakla eleştirilen firmalar hakkında da yapılması gerekenleri sıralayan Koçal, ortak fiyat tarifesine uymayanlara yaptırım uygulanacak bir sistem oluşturulması gerektiğini söyledi.

Koçal, daha önce Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ‘Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ ile meslek odalarınca fiyat tarifesine tabi tutulan mallarda birim miktar ödemesi sınırlandırıldığını da hatırlattı. Koçak bu değişikliğin su fiyatlarına yapılan yüksek zamların geri alınmasına da temel teşkil etmesi gerektiğini ifade etti.

ORTAK BİR KAR MARJI BELİRLENSİN
Piyasada şu sıralarda başlayan denetimlerin bazı konularda yetersiz olduğuna dikkat çeken Aziz Koçal, ürünün ne zaman alındığı ve kar marjı gibi unsurların belirlenemediği için eksiklik oluştuğuna vurgu yaptı. Oluşturulacak etik kurullarının ortalama kar marjının belirlenmesine de ön ayak olacağını belirten Koçal, “Her meslek kolu kendi meslek odalarında oto denetim ile sektöründeki fırsatçılığın önüne geçebilir. Ortak ticaret ahlakı oluşturulabilir” şeklinde konuştu..

KAYNAĞA YAKIN FAKAT FİYATI AYNI
Konumları dolayısıyla membalara yakın olduklarını fakat bunun fiyata yansımadığını söyleyen Bursa Tüketiciler Derneği Başkanı Sıtkı Yılmaz, “Bursa’da birçok memba bulunuyor fakat fiyatlar uzak şehirlerle aynı. Bu tarife mantıklı gelmiyor” ifadelerini kullandı. Yılmaz, devlet nezdinde maliyet hesapları oluşturulmasını talep etti. Yılmaz, “Ticaret Bakanlığı, kar marjını göz önüne alarak fiyat tarifesi oturtmalı veya tablo halkla paylaşılarak tüketici bilinçlendirmeli ” dedi.