Çin oyunu seyirci bulamadı

Sakal bırakmak. selam vermek, Kur’an okumak, Hac’ca gitmek, aralarında Türkiye’nin de olduğu bazı ülkeleri ziyaret etmek gibi sebeplerden tutukladığı 1 milyonu aşkın Doğu Türkistanlı’yı toplama kamplarına tıkan Çin vahşetin izlerini Halkla İlişkiler kampanyalarıyla kapatmaya çalışıyor. Daha önce aralarında Türkiye’nin de olduğu bazı ülkelerin medyasını seçilmiş ve önceden ayarlanmış gezilerle bu kamplara götürerek vahşeti perdelemek isteyen Pekin’in aynı oyunu diplomaside oynamaya çalışması ABD’den döndü. Başta AB ülkeleri olmak üzer ABD’den de bazı diplomatlara toplama kamplarına gezi davetine Washington’un yanıtı Pekin’in beklemediği yerden oldu. ABD’li üst düzey bir yetkili, Reuters’a yaptığı açıklamada, Doğu Türkistan’a yönelik organize edilen bu seyahatlerin Çin hükümeti tarafından önceden çok iyi bir şekilde planlandığını, yanıltıcı olduğunu ve zaten sorunların olduğu bölge hakkında yanlış bilgiler verdiğini dile getirdi. Çin hükümetinin Avrupa Birliği üyesi ülkelerin Pekin’de yerleşik diplomatlarını da ziyaret için davet ettiği ancak Avrupalı diplomatların şu aşamada Doğu Türkistan’a gitmeyeceği bildirildi.

AB’nin Çin Delegasyonu Sözcüsü, Pekin’deki üye devletlerin büyükelçilikleriyle birlikte 21 Mart’ta Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan 27-29 Mart tarihlerinde bölgeye elçi göndermeleri için resmi davet aldıklarını söyledi. Pekin’in hazırlık yapılmasına imkan tanımadan hızlı bir şekilde geziyi gerçekleştirme girişimine dolaylı olarak tepki gösteren sözcü “AB Delegasyonu ve AB üye ülkeleri ilkesel olarak daveti memnuniyetle karşılamakta. Ancak böylesi bir ziyaretin daha anlamlı hale gelmesi dikkatli bir hazırlık süreci gerektirir. Bu amaç doğrultusunda görüşmelerimiz devam ediyor. Dolayısıyla teklif edilen gezi bu hafta, bu ay gerçekleşmeyecek. Avrupa Birliği, beklentileri de dikkate alınarak gelecekteki bir ziyarete açık kalmaya devam edecektir” şeklinde konuştu.

Çin Dışişleri Bakanlığı, hükümetin yabancı diplomatlara ve gazetecilere yönelik düzenlediği Sincan (Doğu Türkistan) seyahatlerinin, oradaki gerçek durumu gösterme konusunda hayli başarılı olduğunu belirtti.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang, Sincan’a düzenlenen ziyaretler ile Çin’in aslında bu bölgede ne yapmaya çalıştığını yerinde gösterdiklerini iddia etti.

Washington’a sert tepki gösteren Geng, ABD’nin eleştirilerinin ise iftiradan ibaret olduğunu öne sürdü.

Çin, 1949 yılından bu yana hakimiyeti altında tuttuğu Doğu Türkistan’ı Sincan olarak tanımlıyor. Son 3 yıldır bölge halkına yönelik baskılarını arttıran Pekin yönetimi, Doğu Türkistan’da inşa ettiği toplama kamplarında milyonlarca Uygur Türkünü uzun süre alıkoyuyor. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın verilerine göre, toplama kamplarında 2 milyon civarında Müslüman Uygur ve Kazak tutuluyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre ise en az 1 milyon Uygur Türkü söz konusu kamplarda zorla alıkonuluyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) raporları, Doğu Türkistanlıların ‘terör’ suçlamasıyla herhangi bir kanıt olmadan toplama kamplarına ve cezaevlerinde tutulduğunu gözler önüne seriyor.

Diasporadaki Uygurlar da, Çin’in ‘terörle mücadele’ savı ile asimilasyon ve kültürel soykırım yaptığını dile getiriyor. Ayrıca Uygurlar, toplama kamplarındaki kişi sayısının 3 milyonu aştığını, kamplarda tutulanların çocukların da yetimhanelere gönderildiğini ifade ediyor.