Helal ürünler ve helal sertifika süreci

Kodekste; İslami kurallara göre yasak olan herhangi bir unsuru içermeyen, bu unsurlardan arındırılmış, yerlerde ve ekipmanlarla hazırlanan-işlenen-taşınan-depolanan bu durumların dışında üretilen herhangi bir gıda ile hazırlama-işleme-taşıma ve depolama aşamasında direk temasta olmayan ürün olarak tanımlanıyor.  

HELAL ARAMA ALAN GENİŞLİYOR
Zehirli ve zararlı madde içermeyen, hijyenik şartlarla hazırlanmış helal ürünler yalnızca gıda maddelerini kapsamıyor. Helal gıda ile başlayan helal ekonomisi; kozmetik sanayi, oyuncak sanayi, ilaç sanayi, finans, helal internet arama motoru, turizm sektörü ve perakende zincirlerine kadar yayılarak kendi oluşturduğu serbest piyasa ekonomisini büyütmeye devam ediyor.

Helal gıda pazarının bu günkü değerinin 850 milyar ABD doları, tüm helal piyasasının ise 2 trilyon ABD doları civarında olduğu tahmin ediliyor.

Araştırmalara göre dünyada helal ürünleri tüketen yaklaşık 2 milyar tüketici bulunuyor. Bu nüfusun 950 milyonu Asya’da, 450 milyonu Afrika’da, 350 milyonu Ortadoğu’da, 30 milyonu Avrupa’da, 10 milyonu Amerika’da yaşıyor. Müslüman olmayan ülkelerde de talep gören helal gıda sektörünün AB ülkelerindeki ekonomik büyüklüğü ise yaklaşık 70 milyar dolar.

Pek çok ülke yalnızca gıdada 850 milyar (toplam helal ekonomide 2 trilyon) ABD doları aşması beklenen bu dev pazardan pay alabilmek için İslam ülkelerinde lobi faaliyetleri yürütüyor. Bu ülkeler arasında Amerika, Avrupa, Japonya ve Çin ülkeleri dikkat çekiyor. Pazardaki çeşitlilik helal kavramına da yansıyor.

HELAL YORUMUNDA ÜLKE FARKI
Dünyada helal gıdayla ilgili en önemli sorun helalin yorumunda bir birliğe varılamamış olunması. Müslüman olmayan ama helal gıdayı tercih eden ülkelerin de yer aldığı helal gıda pazarında yer almak isteyen ülkeler ve kuruluşlar helal sertifika konusunda belgelendirme yapıyor.

Kültürel, coğrafi ve tarihi farklılıklarla oluşan sosyal yapıların gıda sektörüne yansımaları İslam ülkeleri arasında bazı standartlarda farklılıkları da beraberinde taşıyor.

Dünyada helal sertifika veren kuruluşlar ağırlıklı olarak vakıf, dernek ve sivil toplum kuruluşu olarak görev yapıyorlar.

Bu nedenle helal gıda sertifikası veren kuruluşların uygulamaları da logoları da birbirinden farklı.

Helal gıda konusunda farklı yorumlar olması, karışıklığa da sebep olduğu için, birlik ve beraberliği sağlamak tek logo ve tek standart uygulayacak küresel bir çatı kurum oluşturma çalışmaları sürdürülüyor.


Helal gıda pazarının 1 milyar 400 milyonluk kısmı 57 ülkede yaşıyor. Güneydoğu Asya ve Orta doğu ülkelerinin çoğu ithal ettikleri gıda ürünlerinde helal logosu arıyor.

Dünya Helal konseyi (WHC) gurubu sertifika veren kuruluşların başında geliyor.

HELAL TİCARETİN PAYI YÜZDE 10
Şu anda helal gıda ticaretinin dünya helal gıda pazarının yaklaşık yüzde 10’unu karşıladığı bildiriliyor. Talebin yüzde 90’ının karşılanamamasının başlıca sebebi ise birçok Müslüman ülkenin gıda pazarının uluslararası ticareti yapılamayan basit ürünlerden oluşmasına bağlı olduğu belirtiliyor.

Müslüman ülkelerde üretilen çok sayıda ürün kötü paketleme, istikrarsız arz ve sürdürülemeyen markalaşma yüzünden talep görmüyor. Ayrıca helal sertifikası bulunan her gıda ürünü de uluslararası pazarda kendisine yer sağlayamıyor.

Helal ürünlerin kalite, güvenirlilik, paketleme ve etiketleme açısından evrensel standartlara sahip olması gerekiyor. Çok hassas değerler üzerine kurulu olan helal gıda zincirinde uyumluluk ve bütünlük çok önemli. Helal bütünlüğünün sağlanması için şirketlerin, birliklerin ve ülkelerin farklılıkları birleştirici ortak bir zeminde buluşturulmaları gerekiyor.

Diğer bir önemli sebep de 2 milyara ulaşan bir müslüman nüfusun, tükettiği ürünler hakkında bilgisizlik ve bilinçsizlik içerisinde olmasıdır.

Bu sebepler de Müslümanın tüketmekte olduğu ürünlerin ekonomik biyolojik ve kültürel içeriklerinin gayri müslimlerin kontrolunda kalmasına, bu da bu güçlerin ümmet üzerinde baskı oluşturmasına yaramaktadır.

GİMDES HELAL SERTİFİKA VERİYOR
Helal gıdada hızla artan talep ve bazı Müslüman ülkelerin helal logosu bulunmayan malları kabul etmemesi Türk ihracatçısını helal belgesi almaya zorluyor. Helal gıda sertifikası alabilmek için ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 13001 Gıda Güvenliği belgelerine sahip olmak ön şart.  

Türkiye’de Uluslar arası akredite olmuş, helal gıda sertifikası veren tek kuruluş olan Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifika Araştırmaları Derneği (GİMDES) ‘İhracata dönük Helal Sertifikalama’ çalışmaları ile ihracatçılara yeni imkanlar sunuyor.

GİMDES Başkanı Dr.Hüseyin Kâmi Büyüközer, dernekten ‘Helal Sertifika’ talep eden 60’dan fazla firma olduğunu söylüyor. GİMDES ayrıca ‘Helal Sertifikalı Denetçi’ eğitimi de veriyor. Büyüközer, başlattıkları çalışmanın Türkiye’ye ciddi bir ihracat potansiyeli kazandıracağını söylüyor. Kursu başarıyla tamamlayanlar Helal Sertifikası verme yetkisine sahip olacaklar. Büyüközer, Türkiye'nin kriz sebebiyle kaybettiği ihracat pazarları açığını da helal sertifikalı ürünlerle aşabileceğini vurguluyor.Büyüközer, ekim ayında yapılan Anuga Gıda Fuarı’nda İTO’nun düzenlediği Helal Gıda Semineri’nde yaptığı konuşmada helal gıda çalışmalarına sivil toplum örgütlerinin de dahil edilmesi gerektiğini söyledi.

WHC’E BAĞLI SERTİFİKA KURUMLARININ SERTİFİKALARI HER YERDE TANINIYOR 
WHC dünya çapında helal gıda sertifikası veren kuruluşlara sahip. Bu kurumlar Endonezya, Malezya, Amerika, Avusturya, Arjantin, Brezilya, Çin, Danimarka, Filipinler, Almanya, Hindistan, ABE, Suudi Arabistan, Japonya, Hollanda, Belçika, Yeni Zelanda, Pakistan, Singapur, Tayland, Tayvan, Uruguay, Vietnam, Brunei Sultanlığı, Güney Afrika, İspanya, Avustralya, Kanada, İngiltere, Belika, İsviçre ve Fransa’da faaliyet gösteriyor.

Dünya Helal Konseyi (WHC), dünya çapında Helal Belgelendirme kuruluşlarının oluşturdukları bir federasyon. Konsey, üye kuruluşların kendi helal sertifikasyon ve akreditasyon süreçlerinin uluslararası tanınmalarını sağlıyor.

WHC’İN KURULUŞU
Dünya Helal Konseyi,farklı ülkeler ve milletler arasında bulunan üye kuruluşlarını dünya çapında temsil etmek ve helal sertifikasyon ve akreditasyon sürecini standartlaştırmak amacıyla 1999 yılında Jakarta’da kuruldu.

Bugün 2009 Kongresinde seçimle gelmiş Endonezya, Malezya, Avustralya, Güney Afrika, Filipinler, Hollanda ve Amerika kurumları temsilcilerinden oluşmuş bir Yönetim kurulu görev yapıyor. Üye kurum sayısı ise 50 civarında. GİMDES bu kuruluşun saygın üyelerinden biri konumunda bulunmaktadır.

DÜNYA HELAL KONSEYİNİN 2010 KONGRESİ TÜRKİYEDE
Bu yıl Kongresini Çin’de gerçekleştiren Kurum, 2010 Kongresinin Türkiye’de yapılmasına karar almıştır.

Ekim 2010’da gerçekleştirilecek Kongrenin görkemli bir şekilde gerçekleşmesi için GİMDES yoğun çalışmalarını başlatmış bulunmaktadır. 2010 yılında İstanbulun ‘Dünya Kültür Başkenti’ etkinliklerinin içerisinde 50 ülkeden HELAL ÜRÜN SERTİFİKA Kurumlarının katılacağı bu kongrenin Türkiye’ye önemli bir imaj kazandıracağı düşünülmektedir. Aynı günlerde Uluslararası bir fuarla da Türkiye’nin helal ürün ve üreticilerini uluslaraarası piyasaya tanıtımında önemli bir rol oynacağı tahmin edilmektedir