Şair İlhan Berk vefat etti

40 yıl önce Bodrum'a yerleşen Berk, bir süredir Bodrum Devlet Hastanesi'nde prostat kanseri nedeniyle tedavi görüyordu. 19 Ağustos'ta durumunun ağırlaşması üzerine hastaneye yatırılan Berk, öğle saatlerinde yaşamını yitirdi. Berk, yarın Adliye Camisi'nde öğlen kılınacak cenaze namazının ardından Türbe Mezarlığı'nda toprağa verilecek.

                                    İLHAN BERK KİMDİR?

İlhan Berk, 1916 yılında Manisa'da dünyaya geldi. Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulu'ndan mezun olan Berk, Espiye'de 2 yıl ilkokul öğretmenliğinden sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'ne girdi.

Enstitünün Fransızca bölümünden 1944'te mezun olan Berk, 1945-1955 yılları arasında Zonguldak, Samsun ve Kırşehir'de ortaokul ve liselerde Fransızca öğretmenliği yaptı. Ankara'da Ziraat Bankası'nın yayın bürosunda çevirmenlik yapan usta kalem, 13 yıl sonra 1969'da emekli oldu.

Arthur Rimbaud ve Ezra Pound'un şiirlerini çevirerek kitaplaştıran İlhan Berk, Bodrum'a yerleşti. Berk, bu tarihten sonra kendini tümüyle yazmaya verdi ve bir anlatı kitabının dışında, yalnız şiir ve şiire ilişkin yazılar yazdı. Berk, modern dünya şiirinin iki büyük şairi sayılan Arthur Rimbaud ve Ezra Pound'un kimi şiirlerini de çevirerek kitaplaştırdı.

"Kül" adlı kitabıyla 1979 yılında Türk Dil Kurumu ve "İstanbul" ile de 1980 yılında Behçet Necatigil Şiir Ödüllerini kazanan İlhan Berk, 1983'te "Deniz Eskisi" isimli kitabıyla, Yedi Tepe Şiir Armağanı'nın 1988'de de "Güzel Irmak" adlı kitabıyla Sedat Simavi Edebiyat Ödülü'nü (Ferit Edgü ile) aldı.

                                              "YAZMAK MUTSUZLUKTUR"

İlhan, Berk, ilk şiirlerini Manisa Halkevi'nin dergisi Uyanış'ta 1935 yılında yayımladı. Berk, 19 yaşındayken "Güneşi Yakanların Selamı" adıyla kitaplaştırdığı bu şiirlerinde "hece vezni" kullandı. Bu eserler, o dönemin şiir anlayışına özgü bir karamsarlık taşıyordu. "Sonsuzluk", "kızıl", "hulya", "ateş" en sevdiği sözcüklerdi. Şairin, sembolist şiirden esinlenilmiş izlenimi veren imgeler yapmayı sevdiği, "Bir karanlık gecenin masmavi seherinde/Kızıl başörtünle gül yüzlü bahçede görün" mısralarında görülüyordu.

İlhan Berk, 1940'lara doğru "Yeni Edebiyat" anlayışı içinde yer aldı. Servet-i Fünun (Uyanış), Ses, Yığın, Yeryüzü, Kaynak gibi dergilerde yazılar kaleme alan Berk, Türk şiirinin en deneyci şairlerinden biriydi.

Berk, 1979'da "Kül" ile TDK Şiir Ödülü, "İstanbul" ile 1980 Behçet Necatigil Şiir Ödülü, 1983'te "Deniz Eskisi" ile Yedi Tepe Şiir Armağanı'nı, 1988'de "Güzel Irmak" ile Sedat Simavi Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

Uzun yıllara yayılan şiirini eskitmeden bugüne değin taşıyan ve "mutlu insanın yazamayacağını" düşünen İlhan Berk, bir dizesinde şöyle seslenir:
"Yazmak mutsuzluktur, mutlu insan yazmaz/Bu yeryüzünü olduğu gibi görmeme engel olan/Ve bana bu yeryüzünü cehennem eden/Bu yazmak eyleminden kurtulduğum, mutlu olduğum bir tek şey var: Resim yapmak..."

                                                       EN ÜNLÜ ESERLERİ
Şiir: Eşik (1947-1975) (Toplu Şiirler I, YKY, 1999), Aşk Tahtı (1976-1982) (Toplu Şiirler II, YKY, 1999), Akşama Doğru (1984-1996) (Toplu Şiirler III, YKY, 1999), Galata (YKY, 2000), Pera (YKY, 2000), Şeyler Kitabı (YKY, 2002), Toplu Şiirler (Delta, YKY, 2003), Requiem (YKY, 2004); Deneme / Günlük / Otobiyografi: Uzun Bir Adam (1982; YKY, 1997), Şifalı Otlar Kitabı (1982; YKY, 2004), El Yazılarına Vuruyor Güneş (1983; YKY, genişletilmiş baskı 1992), İnferno (YKY, 1994), Kanatlı At (YKY, 1994), Logos (YKY, 1996), Poetika (YKY, 1997), Kült Kitap (YKY, 1998); Çeviri / Antoloji: Başlangıcından Bugüne Beyit Mısra Antolojisi (1960), Güldeste (Başlangıçtan Bugüne Türk Şiiri Antolojisi) (2003), Seçme Kantolar-Ezra Pound (1969), Seçme Şiirler-Arthur Rimbaud (1962), Başlangıçtan Bugüne Fransız Şiiri Antolojisi (2004), Asılı Eros (YKY, 1996); Yabancı dillere çevrilmiş yapıtları: Estambul / İstanbul, (Madrid, 1988); Histoire Secrète de la Poésie / Şiirin Gizli Tarihi, (Paris, 1991); Poemas / Şiirler, (Madrid, 1992); Rio Hermoso / Güzel Irmak, (Madrid, 1995); Selected Poems / Seçme Şiirler, (New York, 2004).