Dünyadaki Arılara Ne Oluyor?

Böceklerle insanoğluna sunulan, atıkların temizlenmesi, bitkilerin tozlaştırılması gibi ekosistem hizmetlerinin ekonomik değerini hesaplamaya çalışan Amerika'nın Cornell Üniversitesi'nden doçent John Losey'in sözleri bunlar.

Dünya çapında böceklerin tozlaştırma hizmetinin yıllık ekonomik değerinin 200 milyar dolardan fazla olduğu, tozlaştırıcı böceklerin azalmasının özellikle sebze ve meyve üretimini etkileyeceği belirtiliyor. Tarımsal ürünlerin ve yabani bitkilerin çoğunun tozlaşmasında, yani polenlerin çiçeklerdeki dişi üreme hücrelerine ulaşmasında böcekler rol oynuyor. Elma, armut, kiraz, karpuz, salatalık, kabak ve daha birçok bitkinin tozlaşmasında...

40 bilim insanı ve 27 kurumun katılımıyla, Dr. Adam Vanbergen yönetiminde yapılan yeni bir araştırmaya göre, dünyanın birçok bölgesinde tozlaştırıcı böcekler azalıyor. Çiçeklerin nektarıyla beslenirken tüylerine takılan polenleri ordan oraya taşıyan arılar da esrarlı bir şekilde ölüyor. Amerika'da arı kayıpları o kadar fazla ki... En son bilgilere göre bu kış Amerika'da, kovanlardaki arıların yaklaşık yüzde otuzu öldü. Ülkemizde de toplu arı ölümleri görülüyor. Geçtiğimiz günlerde Aydın'da çok sayıda arının öldüğü bildirilmiş, bu konu gündeme gelmişti.

Bilim insanları, arı ölümlerinde iklim değişikliği, böcek ilaçları gibi birçok faktörün etkili olduğunu düşünüyor. 2010 yılında Amerika'nın 23 eyaletinde ve Kanada'nın bir bölgesinde yapılan geniş kapsamlı incelemede, arılarda ve kovanlarda 121 farklı böcek ilacının izine rastlandı! Araştırmalar kötü beslenmenin, arıları tarım ilaçlarına ve hastalıklara karşı daha dayanıksız hale getirebileceği gösteriyor. Arı yetiştiricilerinin bir kısmı, arılara şekerli su ya da yüksek fruktozlu mısır şurubu veriyor. Illinois Üniversitesi'nden bilim insanlarının nisan ayı sonunda PNAS'da yayımlanan çalışmasına göre arıların bala ihtiyacı var! Bilim insanları balın içinde, arıların tarım ilaçları gibi zehirlerden arınmalarını sağlayacak, yani detoks yapmalarını sağlayacak genlerini aktif hale getiren maddeler belirledi.

Washington Eyalet Üniversitesi’nden Dr. David Crowder ve meslektaşlarının Nature dergisinde yayımlanan araştırması da çok ilginç sonuçlar ortaya koydu. Crowder, tarım alanlarında geniş spektrumlu ilaçlar kullanılmaz ve alanların etrafında daha fazla bitki türü olursa böcek türleri arasında denge oluştuğunu söylüyor. Crowder'ın araştımasına göre, sonuçta haşereleri avlayan böceklerin sayısı çoğalıyor ve tarım alanlarında daha iyi haşere kontrolü sağlanıyor.

Irvine Kaliforniya Üniversitesi'nden Dr. Kailen Mooney ve meslektaşları, 113 ayrı deneyi inceleyerek şu sonuca vardı: Böcek yiyen kuş, yarasa ve kertenkeleler bitkilere gelebilecek zararı yüzde kırk oranında azaltıyor. Avcı hayvanların ekosistemleri koruduğu bir gerçek. Oregon Eyalet Üniversitesi'nden bilim insanlarının araştırması bu konuda güzel bir örnek. Araştırmaları, Amerika'nın Zion Ulusal Parkı'nda bulunan Zion Kanyonu'ndaki pumaların kaybolması sonucunda geyik nüfusunun arttığını, zincirleme etki ile ağaçların, çiçeklerin, kertenkelelerin, kelebeklerin azaldığını gösterdi. Zaten doğada öyle bir kontrol var ki... Bir karasinek çiftinin neslinden gelen sineklerin hiçbiri beş aylık bir süre boyunca ölmese, bu çiftin neslinden gelen sinek sayısının 190 kentilyon olacağı hesaplanıyor!