1982'den bu yana Meclis'e kaç soruşturma önergesi verildi?

TBMM Başkanlığına 1982 yılından bu yana 116 soruşturma önergesi verildi. Önergelerden 90'ı reddedildi; 8'inden Yüce Divana sevk kararı çıktı; 15 önerge işlemden kaldırıldı.

Meclis soruşturması, mevcut düzenleme ile görevde bulunan veya görevinden ayrılmış olan Başbakan ve bakanlar hakkında TBMM'nin üye tamsayısının en az onda birinin vereceği bir önerge ile istenebiliyor.

Hakkında soruşturma açılması istenen Başbakan veya bakanın konuşacağı bir görüşmeden sonra, Meclis soruşturması açılıp açılmaması hakkında Genel Kurulca gizli oyla karar veriliyor.

Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, soruşturmanın yürütülmesi görevi, Genel Kurulda yapılacak ad çekilerek kurulan 15 kişilik bir komisyona veriliyor. Komisyonun çalışmaları gizli yürütülüyor. Bu komisyona kendi üyeleri dışındaki milletvekilleri katılamıyor.

Genel Kurulda görüşmelerin ardından Genel Kurulca gizli oyla karara bağlanırken, Yüce Divana sevk kararı ise ancak üye tamsayısının salt çoğunluğu ile alınabiliyor.

Rakamlarla soruşturma önergeleri

1982 yılından bu yana TBMM Başkanlığına 116 soruşturma önergesi verildi. Bu önergelerden 90 tanesi reddedildi. 8'inden Yüce Divana sevk kararı çıkarken, 15 önerge yeter sayı olmadığı veya kalmadığı için işlemden kaldırıldı.

2 önerge de benzer yöndeki diğer önergelerle birleştirilirken, bir önerge de geri alındı.

Aynı önerge içinde bir isim ile ilgili Yüce Divana sevk kararı alınırken, aynı önergedeki başka isimler için aksi yönde kararlar da alındığı oldu.

Soruşturma önergelerinden 30'u, AK Parti'nin iktidara geldiği 22. dönemden bugüne verildi. Bu dönemde, eski Başbakanlardan Mesut Yılmaz, Eski Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan, eski Devlet Bakanları Recep Önal, Güneş Taner, Eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanları Cumhur Ersümer ve Zeki Çakan, eski Bayındırlık ve İskan Bakanları Koray Aydın ve Yaşar Topçu, Yüce Divana sevk edilmişti.

Yeni Anayasada Meclis soruşturması

Meclis soruşturması, referanduma giden Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine ilişkin Anayasa değişikliği teklifinde de devam ediyor.

Buna göre, Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.

Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşecek ve üye tam sayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilecek.

Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak.

TBMM'nin üye tam sayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilecek.

Yüce Divan yargılaması üç ay içinde tamamlanacak.

Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı alamayacak.

Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen Cumhurbaşkanının görevi sona erecek.

Meclis soruşturması, Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanlar hakkında da açılabilecek.