Erkek keneler kısırlaştırılacak

Projeyle, kısırlaştırılan erkek kenelerle çiftleşen KKKA virüsü taşıyan dişi kenelerin yumurtalarından canlı larva çıkmaması ve böylece kene popülasyonunun kontrol altına alınması amaçlanıyor.

Bu yılın 1 Ocak-24 Temmuz tarihleri arasında resmi rakamlara göre Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı tanısı konan toplam 969 kişiden 45'i yaşamını yitirdi. Buna göre Türkiye'de her gün ortalama 4 kişiye KKKA tanısı konuluyor ve istatistiklere göre 4 günde 1 kişi keneden bulaşan virüs nedeniyle yaşamını yitiriyor.

-DÜNYADA İLK KEZ-

Hastalığın kontrolü ve tedavisine yönelik çalışmalar yoğun bir şekilde devam ederken TAEK Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezindeki bilim adamları da virüs taşıyan keneleri yok etmek için dünyada ilk kez uygulanan "kene kısırlaştırma" projesini yürütüyor.

Ankara Üniversitesi (AÜ) Veteriner Fakültesinin işbirliğiyle 2 yıldır sürdürülen proje kapsamında KKKA virüsü taşıyan erkek kenelerin, gama radyasyon ışınları verilerek kısırlaştırılmasına çalışılıyor.

TAEK yetkilileri, kısırlaştırmak için keneye verilen radyasyon ışınlarının dozunun çok önemli olduğunu, dozun fazla verilmesi halinde kenenin öldüğünü, az verilmesi durumunda da kenenin kısırlaştırılamadığını belirtti.

Uygun dozu bulmak için çalıştıklarını ifade eden yetkililer, projenin 2010 yılının sonlarına doğru tamamlanacağını kaydetti ve şu bilgiyi aktardı:

"Bir dişi kenenin aktif ömrü, yani kan emmeye başladığı dönem yaklaşık 5 ay sürer. Dişi kene bu süre sonunda 7 ile 10 bin arasında yumurta bırakır. Hayatta kaldıkları süre içinde sadece bir kez yumurtlayan dişi keneler, bu haklarını kısır kenede kullandığı zaman yumurtalar döllenmemiş olacak. Böylece kene popülasyonu kontrol altına alınacak."

-KKKA VAKALARI ARTABİLİR-

Projede yer alan Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Ankara Üniversitesi (AÜ) Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zafer Karaer, projenin başarı olması halinde bilim dünyasında büyük yankı uyandıracağını söyledi.

KKKA virüsü taşıyan kenelerin daha çok Temmuz-Ağustos aylarında aktif olduğunu ifade eden Prof. Dr. Karaer, "Çünkü gece-gündüz arası sıcaklık farkı azaldı. Yağmurlu geçen günlerin ardından havalar ısınmaya başlamasıyla önümüzdeki 2 ay içinde kene aktiviteleri artacak. Buna bağlı olarak KKKA vakalarında artış yaşanabilir" uyarısında bulundu.