Uzmanlara göre 3G basını vuracak

Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Basın-Yayın Tekniği Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan Kavaklı, internet gazeteciliğinin yazılı basın ve özellikle gazete tirajlarını büyük kayba uğrattığını iddia ederek, "3G teknolojisi de habercilikte sürat ve kaliteyi arttırıcı şekilde kullanılmadığı takdirde, yazılı basının tekrar sarsıntı geçirmesine sebep olacak." dedi. 

Kavaklı, son üç yılda Türkiye'deki gazete tirajlarını 1 milyona yakın düşüş kaydettiğini vurguladı.

Radyo, televizyon ve internetin, gazete ve dergileri rekabete zorlayarak olumlu gelişmelere sebep olmakla beraber ters etki de yaptığını anlatan Yrd. Doç. Dr. Kavaklı, 3G teknolojisini de bu alanda yeni bir dalga olarak nitelendirdi. 

Kavaklı, şunları söyledi: "Yazılı basın, televizyon rekabetini promosyonla aşmaya çalıştı ancak bu da araç olmaktan çıkıp tiraj için amaç haline dönüşünce battıkça battı. Türkiye'deki gazetelerin toplam tirajı, uzun süre 3 milyon civarında seyretti. Promosyonlar kanunla yeni bir düzene kavuşunca önce tencere tava okuyucuları gazeteleri bıraktı, sonra ise gerçek okuyucular tirajları yükseltmeye başladı. Bu yükseliş 2006 yılına kadar devam etti. Bu defa yeni bir rakip olarak internet gazeteleri, yazılı basını sarsmaya başladı. Bunda biraz da gazetelerin kendi internet sitelerinin katkısı oldu."

İnternette haberler televizyon hızıyla verilince, gazete tirajlarının tekrar düşüşe geçtiğine işaret eden Kavaklı, "2006 Aralık ayında 45 adet günlük gazetenin toplam tirajı 4 milyon 558 bin 853 iken 2009 Mayıs'ta, 963 bin 256 düşüşle 3 milyon 595 bin 597'ye indi. Sadece Haziran'da, 332 bin 529 artışla 3 milyon 928 bin 126'ya yükseldi. Şimdi yazılı basını yeni bir dalga bekliyor. 3G isimli bu dalganın, sınırlı promosyonlarla aşılması mümkün değil. 3G fırtınası, ancak özel haberlerle ve araştırmalarla aşılır ki bu da yeni gazeteci istihdamı demektir." şeklinde konuştu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'nun bir anketinden de söz eden Oğuzhan Kavaklı, şu bilgileri verdi: "TÜİK'in 5 bin 321 hanede ve 13 bin 314 kişi üzerindeki anket çalışmasına göre 2008 Ocak-Mart döneminde 16-74 yaş grubu hane halkı bireylerinin yüzde 34,3'ü bilgisayar kullanıyor. Bunların yüzde 59,7'si her gün internete giriyor. İnternette en fazla tıklanan, yüzde 76 ile gazete ve dergiler. Gazete dergi okumak için internete girenlerin şehirlerdeki oranı yüzde 76,9, kırsal alanda yüzde 72,1. Yaş düştükçe ve eğitim yükseldikçe internet kullanımı artıyor. İstatistiki çalışmalarda yaş grupları 18'le başlamasına rağmen interneti kullanan çocukların yaşının 4'e kadar düştüğü, bu erken buluşmanın onları ileride gazete ve dergilere uzaklaştırdığı gözlemleniyor."

Hesaplamaların Basın İlan Kurumu'ndan ilan alan yaygın basılı yayınlar üzerinden yapıldığı TÜİK'in verilerine göre Türkiye'de toplam 5 bin 665 gazete ve dergi bulunduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Kavaklı, "Bunların yıllık toplam tirajları, 2 milyar 665 milyon 434 bin 454. Ülke çapında yayınlanan 45 günlük gazetenin, 2008 yılına ait toplam tirajı ise 1 milyar 575 milyon 557 bin 540. Bu hesaba göre 5 bin 620 bölge gazetesi ve yerel gazeteyle dergilerin yıllık toplam tirajı 1 milyar 89 milyon 876 bin 914. TÜİK'in verileri, bütün yazılı basının yüzde 95,7'sinin gazete (5 bin 421) olduğunu, 2008 yılında 2007'ye göre gazete sayısının yüzde 0,2 azaldığı, tirajın ise 7,9 arttığını göstermektedir. Yaygın basında düşüş yaşandığına göre artış, bölge gazeteleri ve yerel basına aittir. Bu ise çıkış yollarından birinin de yerel haberlerden geçtiğini göstermektedir." diye konuştu.

(CİHAN)