Kayserililerin kurnazlığı 89 yıl önce böyle işlenmiş

Günümüzde birçok usta tiyatro ve sinema oyuncusu, Kayseri karakterlerini tiyatroda sahneye, sinemada beyaz perdeye taşıyor. 

Genelde Kayserililer zeki ve kurnazlıklarıyla anlatılıyor. Kayseri karakterlerinin sadece günümüzde değil 89 yıl önce de tiyatro eseri olarak yazıldığı ve sahnelendiği ortaya çıktı. O dönemde bile Kayseri tiplemelerinin canlandırıldığı tiyatro oyununda yine şehir insanının zeki ve kurnazlıkları ön planda tutuluyor.

Kayseri Enstitüsü Başkanı ve tarih araştırmacısı Faruk Yaman, bir sahaftan aldığı kitap ve geçmiş yıllara ait belgeler arasında 1920 yılında Kayseri Şehir Tiyatrosu'nda oynanan 'Kayseri Gülleri' adlı tiyatro oyununa ait el ilanı bulduğunu açıkladı.

Osmanlıca olan belge ile ilgili bazı araştırmalar yaptığını anlatan Faruk Yaman, 1920 yılında Hüseyin Suat Yalçın tarafından yazılan 'Kayseri Gülleri' adlı tiyatro oyunun aynı yıl sahne aldığını belirtti.

Yaman, şu bilgileri verdi. "Birçok insan için önemsiz gibi gözüken bazı evraklar aslında geçmişe ışık tutan, şehrin geçmişindeki yaşamla ilgili bilgileri günümüze aktaran bilgileri bulmak mümkündür. Bunlardan birisi de Osmanlıca olarak hazırlanmış ve tiyatro izlemeye gelenlere verilmiş olan oyunla ilgili bilgilerin yer aldığı broşürdür. Sahaftan aldığım bu broşürü dikkatlice inceledik. Broşürde tiyatro oyunu ile ilgili bilgiler yer alıyor. Oyunun içeriği hakkında hazırlanmış özet bilgiler ve 12 kişiden oluşan ekiptekilerin isimleri ve canlandırdıkları karakterler var. Belgenin üzerindeki tarih 1920 yılını gösteriyor. Şu an neresi olduğunu bilmiyoruz ama oyunun Şehir Tiyatrosu'nda sahnelendiği anlatılıyor."

Faruk Yaman, Kayseri Gülleri adlı tiyatro eserinin o dönemde İstanbul'da 1867'de doğmuş olan yazar Hüseyin Suat Yalçın tarafından yazıldığını aktarıyor.

Asıl mesleği doktor olan Hüseyin Suat Yalçın, Paris'te eğitimini tamamladıktan sonra ülkesine dönüyor. Yaman, Yalçın'ın, Osmanlı döneminde İstanbul Belediyesi'nde sağlık hekimi olarak çalıştığını anlatarak, şahsın bilinen önemli yazar, tiyatrocu, çevirmen olduğunu dile getirdi.

1898-1908 yılları arasında Suriye vilayetinin sıhhiye müfettişliği görevine yapan Hüseyin Suat Yalçın'ın Kayseri ile olan bağlantısı bilinmiyor. Faruk Yaman, bir çeviriden yararlanan Yalçın'ın Kayseri'deki şehir insanlarının karakterlerini 'Kayseri Gülleri' adlı kitabında yer verdiğini belirtti.

Cumhuriyet'in ilk yıllarında yazarın deniz yollarında deniz hekimi olarak görev aldığını aktaran Faruk Yaman, şöyle konuştu. "Yazarın bilinen 8 tiyatro eseri var. Aynı zamanda şair olan Yalçın'ın 3 şiir kitabı da bulunuyor. Tiyatro eserlerinden birisi olan 'Kayseri Gülleri' adlı eserini ise tam 3 yıl arama ile buldum. Bu kitap şehrin kültür ve sanat tarihindeki geçmişine önemli ışık tutacak bir kaynak oldu."

1920 yılında oynanan 'Kayseri Gülleri' adlı tiyatro oyunun içeriği ise Kayseri tiplemeleri canlandırılarak güldürü şeklinde olduğu belirlendi.

Faruk Yaman, kitabın Erciyes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atabey kılıç tarafından Osmanlıca'dan Türkçe'ye çevrildiğini hatırlatarak, "Kısa bir süre sonra eserin Türkçe çevirisi kitap olarak çıkartılacak." dedi. Yaman, Bodos Ağa gibi tiplerin olduğu tiyatro oyununda Behzat Budak gibi tanınan tiyatro oyuncularının da yer aldığına dikkat çekti.

'Kayseri Gülleri' adlı kitabı 400 TL vererek satın aldığını anlatan Faruk Yaman, 119 sayfadan oluşan kitapta belirtilen kahramanların figürlerinin de çizildiğini ifade etti.

(CİHAN)