Şekspir'in Caliban'ı kispet giyecek

Oyunun kostümlerini tasarlayan Washington Üniversitesi Kostüm Tasarım Bölümü öğrencisi İnci Kangal da aradığı kispet ustasını, internet sitesi sayesinde Manisa'nın Turgutlu ilçesinde buldu. Türkiye'nin bu alanda kalan tek ustası Murat Boncuk, ABD'den gelen bu talep sayesinde gözden düşen kispetin kısmetinin açıldığını söyledi.

Ekim ayında sahnelenecek oyunun yönetmeni Burke Walker, Türkiye'de yaşadığı yıllarda pehlivanlarda gördüğü kispeti, ana karakter Prospero'nun yardımcısı Caliban'a giydirmek istedi. Aynı üniversitede öğretim görevlisi olan Walker, bunu kostüm tasarımcısı Kangal'a iletti. O da önce kendi atölyelerinde dikmeyi düşündü, fakat sonra bir ustanın elinden çıkması gerektiğine karar verdi. Türkiye'de kispet ustası arayan Kangal, Turgutlu'daki meşhur Boncuk'u buldu. Kendisi de pehlivan olan Murat Boncuk, 60 metre el dikişi yaptığı ve 320 euro fiyat biçtiği kispeti üç günde bitirerek gönderdi. Bu işten sonra ABD'de çekilecek belgesel bir film için de dört tane sipariş aldığını belirten Boncuk, onları da kısa sürede tamamlayıp göndermek için çalışmaya başladı.

Türkiye'deki birçok el sanatı gibi kispetçiliğe de ilgi gösterilmediğinden yakınan Murat Boncuk, bu kültürel mirası, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın koruma altına almasını istiyor. Kispeti tanıtmak için bir internet sitesi kuran Boncuk, sanatına bu sayede ilgi çekmeye çalışıyor: "Siteye dünyanın dört bir yanından ziyaretçi giriyor. Yağlı güreş sevenlerden binlerce e-posta alıyorum. Bu ilgi birazı işime de yansıdı, siparişler çoğaldı. Kispetin kısmeti açıldı."

Mesleğe 9 yaşında başladığını, ustalığını Çanakkale'nin Biga ilçesinde İrfan Şahin'den aldığını anlatan 25 yaşındaki Boncuk, kendi yetiştirdiği bir çırağın da Samsun'da kispet yapmaya başladığını belirtti. Kırkpınar'da giyilen kispetlerin elinden çıktığını vurgulayan Murat usta, 9 yıl üst üste başpehlivanlığı kazanan Ahmet Taşçı'ya yaptığı altın kemer işlemeli kispetin de çok ilgi gördüğünü aktardı. Yılda yaklaşık 150 kispet diktiğini, bir tanesini ortalama iki günde hazırladığını belirten Boncuk, fiyatlarınınsa 450 ile 500 lira arasında olduğunu ifade etti.

Boncuk usta, bugüne kadar Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "Emret Komutanım-Şahmat" filmindeki pehlivan rolü için Hamdi Alkan'a ve daha birçok ünlü sanatçıya kispet dikmiş. Katıldığı el sanatları festivalleri ve fuarlarda birçok ödül de alan Murat Boncuk, halen Turgutlu'da bu işi yapmaya devam ediyor. Ayrıca pehlivan olarak başaltında güreşen Boncuk'un, 2002 yılında düzenlenen Antalya Elmalı Yeşilyayla 1. Geleneksel Yağlı Güreş Dünya Şampiyonası'nda küçük orta büyük boyda beşinciliği, Türkiye'deki birçok turnuvada ise birinciliği bulunuyor.

Kispet, yağlı güreşe çıkan her pehlivanın temel kıyafeti olarak kullanılıyor. Dana derisinden yapılan kispetin bel kısmı, dört parmak genişliğinde ve kalın olur. Beli sarması için kalın bir ip geçirilir. Bu kısma "kasnak", diz kapağının altına gelen yere "paça" denir. Paçayla baldır arasına, "paçabent" denen keçe konulur. Deri kısım keçenin üzerine çekilir ve üzeri iple sıkıca bağlanır. CİHAN