Bizde arkeolojik kazı şöyle yapılır...
Yabancı bir ekip gelip "ben burayı istiyorum" dediğinde, devlet hemen "lafı mı olur efendim, alın tepe tepe kullanın" cevabı verir.
Yerli ekiplere de mırın kırın edilir.
Bu yüzden...
Bazı kazılar kültür mirasımıza atılmış "kazık" olup çıkmıştır!
Ama bunun doğrusu da, "bizden birileri kazı yapsın da nasıl yaparsa yapsın" milliyetçiliği değildir elbette.
Doğru olan...
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın sadece desteğini değil, iradesini de göstermesidir. Mesela kazı yapan bir ekibe "41 yılda ne taş üstüne taş koydunuz, ne de doğru düzgün bilimsel yayın yaptınız, bu ne iştir?" diye sormasıdır.
***

Anlaşılıyor ki, nihayet o noktaya geldik!
Nihayet devlet kültür hazinelerimize ve arkeolojik varlıklarımıza daha enerjik bir açıdan yaklaşıyor.
Yabancı ekiplerin onlarca yıldır sürüncemede bıraktığı Aizanoi ve Xanthos gibi kazıların lisanslarının iptal edilip kazıların bizim üniversitelerimize devredilmesi bunun açık bir örneğidir. Yeni iptaller de kapıda!
Tabii tartışmalar da alevleniverdi.
Dün Radikal'de çıkan "Arkeolojide devir teslim tartışmaları" haberinde okudum.
Vay efendim, bu tip uygulamalar yabancılar gözünde farklı bir Türkiye imajı oluştururmuş! Ellerinden kazı alınıyor fikri oluşursa dışarıdan iyi ekipler de gelmezmiş!..
Bunu da bir arkeoloji derneği yöneticisi söylüyor.
Oysa dünya eski dünya değil. Herkes, kimin ne yaptığını biliyor.
Kaldı ki, bu meseleler "aman turistlere ayıp olmasın" mantığına benzer yaklaşımlarla ele alınacak meseleler değil!
***

Arkeolojik kazılar netamelidir.
Tam çok bilimsel bir iş yaptığını sandığın anda bir bakmışsın, bütün yaptığın hafriyat ve tahribat!
Yalan mı? (Sevgili arkeolog dostlar... Bana cevap vermeniz gerekmez, her zamanki gibi kendi aranızda fısıldaşabilirsiniz!)
En azından şu noktada anlaşalım...
Kazı lisanslarının iptali iyiye doğru önemli bir başlangıçtır.
Bu adımın arkasının daha iyi gelmesi için...
Üniversitelerimizin arkeoloji bölümlerinin olduğu kadar Bakanlık kadrolarının da vizyonu genişletilmelidir.
Mesela, bütün samimiyetiyle de olsa, "Osmanlı döneminin arkeolojisi mi olurmuş" diyen bir bürokratın o bakanlıkta işi yoktur!