Sevgili okuyucular, farkında mısınız, 29 Mart Mahallî Seçimleri geldi çattı, ancak bu defa diğer seçimlerden farklı olarak seçim atmosferinin heyecanı pek hissedilmiyor. Bunun çeşitli izahları olabilir ama galiba en doğru olanı, AK Parti’nin rakipsiz kalmasıdır.
Bu arada, Türkiyemiz’de önemli gelişmeler de kaydediliyor. Kim ne derse desin ülkemiz, her geçen gün daha modern ve ileri bir görünüme bürünüyor. En önemlisi de, hukukçunun üstünlüğünden hukukun üstünlüğüne doğru demokratik yönelişlerin olması...
Bu pazar sohbetinde, sizlerle ‘kara tren’den ‘Yüksek Hızlı Tren’e geçişin hikâyesini konuşmak istiyorum.

Osmanlı’nın hülyası: Tren
Efendim, sanayi devriminde buharlı motorların icadı, devrin en önemli ulaşım ve nakil araçları olan trenleri ortaya çıkarmıştır. İlk tren seferleri, 1830’da İngiltere’de, Liverpool-Manchester arasında yapılmıştır.
Trenin Avrupa’ya yayılmasıyla beraber, bu teknolojik gelişmeyle Osmanlı Devleti de yakından ilgilenmiş, Osmanlı padişahları ve devlet adamları demiryolu projeleriyle meşgul olmuşlardı. Sultan Abdülmecid, saray duvarına tren resmi asıyor ve özel doktoruna, ‘Ülkemde bu trenlerden bulunması en büyük arzumdur’ diyordu. Sultan Abdülaziz ise, tren yolu hattının saray bahçesinden geçmesi sözkonusu olduğunda, ‘Memleketime demiryolu yapılsın da isterse sırtımdan geçsin, razıyım’ diyerek demiryoluna verdiği önemi gösteriyordu. Osmanlı Devleti’nin gerçekleştirdiği
ilk büyük çaplı hat Rumeli Demiryolları olmuş ve 1.279 km.’lik kısım 1875 yılına kadar hizmete konulmuştur.
Lâkin, demiryolları konusundaki en önemli atılım Sultan II. Abdülhamid zamanında gerçekleştirilmiştir. Bu dönemde 5 bin 792 km. yol yapılmıştır. Abdülhamid Han, demiryollarını siyasî maksatlarla da kullanmış; Anadolu’da, Suriye’de, Rumeli ’de, Alman, Fransız ve İngiliz sermayeleri ile demiryolları yaptırmış; ayrıca iki dev projeyi, Bağdat Demiryolu ile Hicaz Demiryolu’nu tamamlamıştır.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde yapılan demiryollarının toplam uzunluğu 8 bin 334 km.’dir. Bunlardan 4 bin 138 kilometresi bugünkü sınırlarımız içinde kalarak Türkiye Cumhuriyeti’ne intikal etmiştir (Daha geniş bilgi için bkz. Prof. Dr. Vahdettin Engin, Osmanlı Devleti’nin Demiryolu Siyaseti, Türkler, 14. cilt s. 462-469).

‘Demir ağlarla ördük...’
Efendim, jakoben oligarşiyi salya sümük ağlatan, bizleri de duygulandıran o güzelim ‘10. Yıl Marşı’nın ilk kıtasındaki şu mısraı hepimiz biliriz: ‘Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan...’ Bu marşı, tozlu nostaljilerinin tutuculuğu açısından değerlendirenlerin aksine, nakaratın son satırında söylendiği gibi, ‘Türk’e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri!’ ifadesi, aslında ‘çağdaş uygarlık düzeyine’ ve geleceğe uzanmanın terennümüdür. Bu açıdan bakıldığında, AK Parti’nin ‘Durmak yok, yola devam’ sloganı ile 10. Yıl Marşı’nın ruhu daha fazla örtüşmektedir.
Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra demiryollarına gerçekten büyük önem verilmiştir. Özellikle Atatürk Dönemi olarak nitelendirebileceğimiz 1923-1940 yılları arasında
3 bin 243 km. yeni demiryolu inşa edilmiş ve toplam hat uzunluğu 7 bin 381 km.’ye ulaşmıştır. Ancak, ne yazıktır ki 1940’tan sonra demiryolları ihmal edilmiştir.
1950’lerde başlayan karayolu atılımı, Türkiye’nin gelişmesine önemli katkılarda bulunmuş ancak demiryollarının buna paralel olarak geliştirilemediği görülmüştür. Hâlen ülkemizde 8 bin 697 km.’lik ana demiryolu hattı ile 2 bin 294 km.’lik talî yol bulunmaktadır.

Kara Tren’den YHT’ye...
Son 6 yıllık dönemde Başbakan Erdoğan’ın başını çektiği çok önemli bir altyapı ve ulaşım hamlesi gerçekleştirilmektedir. Erdoğan, merhum Menderes, Demirel ve merhum Özal dönemlerindeki altyapı ve ulaşım atılımlarını takip ederek, ancak çok yönlü ve daha
süratli bir uygulamayı başarmıştır.
Bir taraftan, karayollarında ‘duble yol’ uygulamasına başlanmış ve kısa sürede 9 bin 230 km.’lik yol yapılarak Cumhuriyetin başlangıcından bu döneme kadar olan sürede yapılan çift yol miktarı bir mislinden fazla artırılmıştır.
Diğer taraftan, havayollarında ucuz târifeyle Anadolu’nun her yerine ulaşılmış ve THY, Avrupa’nın 2. büyük kuruluşu hâline getirilmiştir.
Demiryollarında ise gerçek bir devrim yapılmış ve dünyada sadece 7 ülkede bulunan Yüksek Hızlı Tren (YHT) ilk seferine başlamıştır. Daha önce de gerçekleştirilen Hızlı Tren uygulaması, menfaat çevreleri ve medya tarafından sabote edilince, bu defa yeni hatlar yapılarak YHT’ye geçilmiştir. Bu konuda TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman’ın çırpınışlarını takdirle takip etmiştik.
Cuma günü YHT ilk seferini Ankara-Eskişehir arasında gerçekleştirdi. 1 saat 25 dakika süren ve saatte 250 km.’lik hıza ulaşan sefer, hatlardaki bazı noksanlıklar düzeltilince 1 saate kadar inebilecek.
Bundan sonra sırada 1 saat 15 dakikalık Ankara-Konya YHT’si var. Üç yıl sonra da Ankara-İstanbul hattı 2,5 saat olarak hizmete girecek. Ayrıca, Ankara-Sivas
hattı da ihale safhasında.
Son 6 yılda 600 km. yeni hat yapılmış ve 6 bin km.’lik hat tamamen yenilenmiş.

Yeni projeler
Efendim, demiryolu hamlesi bu kadarla da kalmıyor.
‘Demir İpekyolu’ diyebileceğimiz ve Türkiye’nin uluslararası ilişkileri ve ekonomisi bakımından fevkalâde önemli olan ‘Kars-Tiflis-Bakü Demiryolu Projesi’ne başlanmıştır.
Diğer taraftan, inşası ilerleyen ve iki kıtayı demiryoluyla birleştirecek olan ‘Marmaray Tüp Geçit Projesi’ ve ‘Halkalı-Kapıkule Projesi’ni de unutmamak lâzım.
Son olarak, sayın Başbakan’a ilki çok kolay, ikincisi daha zor iki yeni proje teklifim var:
İlki, ‘Gaziantep-Halep YTH Projesi’. Bu 100 km.’lik hattın yapılmasıyla Gaziantep-Halep yarım saate, Kilis-Halep ise 15 dakikaya inecek ve Türkiye-Suriye münasebetleri çok gelişecektir.
İkincisi, ilkinin devamı olan ‘Hicaz Demiryolu Projesi’dir. Halep-Şam üzerinden Ürdün katedilerek Hicaz’a varılabilir.
Daha sonra da, Musul, Kerkük, Erbil ve Bağdat hatları gerçekleştirilebilir.
Bütün mesele, Başbakan’ın dediği gibi, Türkiye’nin farkına varabilmek ve ‘büyük düşünebilmek’tedir.
YHT projesi için Başbakan Erdoğan’ı, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ı ve TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman’ı tebrik ediyorum.