Mavi Marmara gemisi belki de tarihin akışını değiştirdi ve Gazze’ye yönelik ambargonun sürdürülemez olduğunu dosta düşmana gösterdi, ispat etti. Bundan dolayı ambargoyu ve İsrail kuşatmasını, ‘Mavi Marmara öncesi ve sonrası’ diye iki bölümde ele almak ve ayırmak yerinde olabilir. Bu bağlamda, denildiği gibi bir milattır. İsrail içinde ve hatta kabinesinde çatlak sesler oluşmaya başladığı gibi Amerikan yönetimi de ambargonun sürdürülemez olduğunu kabul ediyor. Bu makamda, İsrail bakanlar kurulu toplantısında İşçi Partisi’nden Sosyal Güvenlik Bakanı Yitzak Herzog, Gazze’ye uygulanan ablukanın kaldırma zamanının geldiğini söyledi. Bu açıdan Mavi Marmara manevi bir fütuhata nail oldu. Maksat kısmen de olsa tahsil edilmiş oldu.
Binaenaleyh, Mavi Marmara gemisiyle ilgili hadiseden sonra Mısır birkaç nedenden ötürü geri adım attı. Bugüne kadar İsrail baskıları nedeniyle Refah sınır kapısını kapalı tutan ve onun ötesinde Gazze’nin candamarı olan tünelleri havaya uçuran ve tünellerin inşasına engel olmak üzere yeraltına bir çelik perde ikame etmek isteyen Mısır, Mavi Marmara’nın manevi rotasına tabi olarak Refah sınır kapısını ikinci bir emre kadar açık tutacağını ilan etti. Böylece neden Gazze Şeridi’ne uygulanan muhkem ambargo ile alakalı ‘İsrail suçlanırken Mısır göz ardı ediliyor?’ sorusuna ve suçlamasına muhatap olan Mısır manevra yapmış oldu. Elbette bu Mısır’ın severek ve yaptığı bir iş değil. Olayların ve hadiselerin sevkiyle ve akışıyla birlikte Mısır çar naçar kalmış ve sınırın statüsünü gözden geçirmiştir. Böylece Mavi Marmara gemisi olayından sonra çıkması muhtemel tepkileri göğüsleyebilmek ve öteleyebilmek için manevradan da olsa Mısır tutumunu gözden geçirmiştir.
•
Esasında bu, İsrail’in uyguladığı ve Mısır’ın da yardımcı olduğu kuşatma veya ambargonun kaldırılması değil de Mısır üzerinden tıkanıklığın geçici olarak aşılması olayıdır. Ambargonun askıya alınması taktik ve manevra düzeyindedir. Alternatifi, Gazze’nin bağımsız bir şekilde deniz yoluyla ambargoyu kırması ve yarmasıdır. Mısır kapısı açılarak diğer alternatif gereksiz ve ihtiyaç dışı bırakılmak istenmiştir. Yasak savılmak istenmiştir. Yani Gazze’nin ambargoyu topyekün ve bizatihi aşması yerine Mısır üzerinden kontrollü bir biçimde aşması gündeme gelmiştir. Yine belki de İsrail’in talepleri üzerine bu ambargonun aşılmasının denetimi AB gözlemci grubuna bırakılacaktır. Böylece İsrail’in Gazze üzerindeki tasarrufu dolaylı olarak sürecektir. Zira, gerek Mısır gerekse AB gözlemcileri sürekli olarak İsrail’in baskılarını üzerlerinde hissedeceklerdir. Burada AB gözlemcileri ve Mısır, İsrail’in sigortası hükmünde olacaktır.
•
Mavi Marmara ve Türkiye’nin bölgesinde yükselen ve parlayan imajı Bahreyn TV’nin de konusuydu. Burada ele alındı. Benim de katıldığım açık oturuma Muhammed Numan Celal ve Filistin (1948 toprakları) Ahmet Tıbi de iştirak etti ve Mavi Marmara sonrasında ambargonun geleceği tartışıldı. Muhammed Numan Celal ve Ahmet Tıbi İsrail’in zor karşısında manevra yaptığını ve dolayısıyla iyimser olmadıklarını söylüyorlardı. Onlara göre, İsrail’in zorlanması karşısında ambargo sadece estetize edilecektir. Kaldırılmayacaktır. Cilalanıp parlatılacaktır lakin özü aynı kalacaktır. Mısır kapısının kalıcı veya muvakkat bir biçimde açılmasının nedeni de budur. Bilindiği gibi, Mısır’ın söz konusu kararı almasından sonra Joe Biden Şerm el Şeyh’de Hüsnü Mübarek ile bir araya gelmiştir. Elbette ki Mısır kapısının açılması hiç yoktan iyidir. Bununla birlikte, Gazze’nin ambargodan muaf tutulması ve kurtulması, kalıcı bir statüye bağlanmamış olacaktır. Ambargonun estetize edilmesi tabiri aslında daha önce bir biçimde Tony Blair tarafından başka bir makamda söylenmiş ve icra edilmiştir. Hatırlanacağı gibi, Irak’ın kitle imha silahlarına sahip olduğuna dair İngiltere tarafından bir rapor hazırlanmış ve bu raporun kafi gelmediğini gören Blair, danışmanlarından raporun kışkırtıcı ve baştan çıkartıcı hale getirilmesini istemiştir. Bu süreçte eski silah denetçilerinden Dr. David Kelly de intihar etmiş veya öldürülerek; intihar etti süsü verilmiştir. Burada da böyle bir durumla karşı karşıyayız. Mısır’ı ve attığı son adımı İsrail’in çıkarlarından bağımsız değerlendirmemiz veya ayrı tutmamız ve soyutlamamız mümkün değildir. Bununla birlikte taktik düzeyde de olsa İsrail ve Mısır geri adım atmış ve bunu Mavi Marmara sağlamıştır.