Çok önemli bir hadisenin şahidi olmak için Mardin’deydik…
Türkiye’nin bir bölük genç ve yetenekli beyni, geleceğe ufuk olacak zihni ile kendini ısbat etmiş ünlü ilim, sanat ve kalem sahipleri Mardin’de, o parlak yıldızlarla dolu göğün altında iki hafta geçirdi…
Gençlerimiz: Gelecek onların. Onlar geleceğimiz.
Türkiye’nin ünlü yazarları, sanatçıları, ilim ve fikir adamları, hüner sahipleri 15 gün boyunca onlar için Mardin’deydi…
Bir kısmı yoğun iş güç arasında geldi, edebiyat, fikir ve sanat atölyelerinde vazifesini yaptı ve gitti.
Biz sona kalanlar gidenler adına da şahittik. Tarihi bir anı, tarih içinde yaşıyorduk. Hiçbir şehirde tarih bu kadar yoğun ve görünür değildir. Tarih her yerde, her şeyde. Sokakta, evde, camide, bütün dokuda. Havada, suda…
Bu şehirde, binlerce yılın son bin yılı çok daha görünür bizim için.
Eksük oğlu Artuk Bey, dünya tarihinin kaydettiği ender gerçek kahramanlardan; o yüzden adı hâlâ yaşıyor. Malazgirt’ten sonra Alparslan’ın Anadolu’yu fetheden kumandanlarındandı.
O muhtemelen Mardin ovasında pek fazla bulunmadı. Fakat kuzeyde başka bir bereketli ova onun adını taşıyor: Artova. Yeşilırmak vadisi…
Artuk önce o bölgenin fatihi. Sonra Diyarbekir’in… Harekat alanında Arabistan’ın uzak bölgeleri, Necid ve Bahreyn de var.
Daha sonra Selçuklu’nun Kudüs valisi olarak Filistin topraklarını haçlılara karşı korudu. 1091’de orada vefat etti. Süleyman Mabedi’ne giden yol üzerine defnedildi. Ondan sonra oğulları Filistin’i, Kudüs’ü terk etmek zorunda kaldı. Haçlılarla işbirliği yapan Fatımiler, Kudüs’e sahip oldu fakat çok fazla elinde tutamadılar. Selahaddin’in kurtarışına kadar Kudüs haçlıların eline geçti.
Artuk oğullarının Filistin’i terk etmek zorunda kalmaları Filistin için felaket oldu; Anadolu için saadet! Artuk’un oğulları Diyarbekir’de, Harput’ta, Hasankeyf’te ve Mardin’de üç asır hükmettiler.
Mardin’de Artuklu mührü silinemez. Dünyanın en imarcı hanedanlarındandı Artuklular. Mardin’in mimarî dokusu o imarcıların eserlerini yaşatıyor. Âdil, ihsan sahibi hükümdarlardı. Din, dil, kültür farkı gözetmediler. Hukuk-ı ibada riayet ettiler. İnsanları farklılıklara rağmen barış içinde yaşattılar.
Artuklular, bir yüzyıl Osmanlılarla birlikte yaşadı. Bursa’da Osmanlılar güzel eserler yaparken, Artuklular da Mardin’de güzel yapılara vücut veriyorlardı. Artuklu sonrası Karakoyunlu ve Akkoyunlular Mardin’de hâkim oldu. İstanbul’da Fatih Camii ve külliyesi yapılırken, Akkoyunlu Kasım padişah Kasımiye külliyesini inşa ettiriyordu.
Selçuklular, Artuklular, Eyyübiler, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Osmanlılar… Bu toprakların son bin yılı. Burada bulunan herkes, hepimiz onların varisleriyiz.
Biz dünü temsil ediyoruz. Bugünü yaşıyoruz. Burada dünle yarın bir arada, sözlerimizi yarına söylüyoruz. Geleceğe konuşuyoruz.
Sanki bin yaşındayız, o kadar hatırımız, o kadar tecrübemiz var…
GAP Akademi için bir araya gelen gençlerin yaşındayken bizler 1970’lerin Türkiyesinde yaşıyorduk. Ülkemizde o zaman da başka çeşit şiddetli bir kardeş kavgası vardı.
O kardeş kavgasını şimdi anlamlı bulmuyoruz. Oysa o zaman bize ne kadar önemli görünüyordu!
Söylemek istediğimiz şu: Zamanın günlük verileri, yarını tayin etmiyor. Yarın başka bir gün olacak. Bugün olup bitenler hatırlandığında, burada bulunanlar benim tepkime benzer tepkiler verecekler.
GAP Kültür Birliği 2006’da kurulmuş. Sekiz vilayetimizi kapsayan kurum, Mardin Valisi Hasan Duruer’in başkanlığı üstlenmesine kadar bir şey yapamamış. Hasan Duruer, şiir, hikaye, deneme yarışmaları ve nihayet bölgenin yetenekli gençlerini bir araya getiren GAP Akademi programı ile, güzel bir başlangıca imza attı. Bu yazıda dile getirdiğimiz hususlar, GAP Akademi’nin kapanışında söylediklerimizden mülhem.
Bu güzel başlangıç, alkışı gerçekten hakediyor. Başta çok tecrübeli, bir çok kültürel faaliyeti sürüklemiş Fahri Tuna olmak üzere GAP Akademi’nin içini dolduran ekip Mardin’i bölgenin yıldızı haline getirdi! Ümidimizi yeşertti…
Tohum filiz verdi; gürbüz ağaçlar, envaı çeşit meyve; yani geleceğimiz bu güzel başlangıçta!