Sahi, ne olacak bu memleketin hali.. Aman dikkat: Akdeniz, Ege, Trakya bölgesinde rakı tüketimi artabilir. Bu da trafik kazalarının daha da artması sonucunu doğurabilir.. Çünkü bu sonuçlar karşısında birilerinin asabının bozulacağı, kendini içkiye vuracağı kesin.. Oysa vicdan zonklamasına rakının hiçbir pozitif katkısı yok.. Süt içseler belki daha rahat ederler..
Hadi hepsi tamam da Kılıçdaroğlu’nun oy kullanamamasına ne demeli?.
Neyse, şaka bir yana sonuçlar üzerinde değerlendirmeler daha bir süre devam edecek gibi..
Anayasa referandumunda açılan sandıklardan çıkan oylara göre 81 ilden en fazla "EVET" ve "HAYIR" diyen ilk 10 il şöyle: En fazla "EVET" diyen ilk on il: Ağrı % 95.80, Bingöl % 95.30, Siirt % 95.20, Batman % 94.70, Van % 94.50, Şanlıurfa % 94.40, Hakkari % 94.30, Diyarbakır % 94.10, Mardin % 93.50, Bitlis % 93.00. BDP’nin boykotu, bölgede Evet’in patlamasına yol açtı.. Bunun şöyle bir anlamı da var, eğer sandığa gitselerdi bu orana yakın Evet çıkacaktı sandıktan.. Evet patlaması yaşanan illerin tümü Doğu ve Güneydoğu illeri..
Bu arada, boykot, Van, Hakkari, Şırnak, Batman, Mardin, Diyarbakır’dan ibaret 6 ilde etkili oldu sadece.. En fazla "HAYIR" diyen ilk on il şöyle: Tunceli % 80.80, Kırklareli % 74.20, Edirne % 73.50, Muğla % 68.90, Tekirdağ % 65.40, Aydın % 64.10, İzmir % 63.20, Mersin % 62.80, Çanakkale % 59.80, Antalya % 56.70. Hayırcılar hemen hemen sadece Ege ve Akdeniz’de. Bu grupta tek istisna Tunceli.. Ege ve Akdeniz’deki hayırcılar aynı zamanda en fazla alkol tüketen bölgeler. Ortak bir diğer özellikleri laikçi/seküler bir hayat tarzı sürmeleri.. Emekli bölgeleri, eğitim ve refah seviyesi bakımından Türkiye ortalamasının üstünde olan bölgeler.. Turizm bölgeleri..
Aslında skoru belirleyen il İstanbul. İstanbul'da ilçe ilçe referandum sonuçlarına bir göz atalım.
Sandık listesindeki 9 milyon 206 bin 124 kişiden 6 milyon 743 bin 668 kişinin oy verdiği İstanbul'da, 3 milyon 643 bin 896 kişinin 'evet', 2 milyon 997 bin 264 kişinin 'hayır' oyu verdiği belirlendi. 102 bin 508 kişinin oyu ise geçersiz sayıldı. İl seçim kuruluna göre ilçelerdeki evet, hayır ve geçersiz oyların toplamı şöyle: (Evet’ler siyahla yazılmıştır) Adalar (3040 evet, 5405 hayır, 11 geçersiz), Arnavutköy (59627 evet, 23625 hayır, 2092 geçersiz), Ataşehir (98332 evet, 97662 hayır, 2672 geçersiz), Avcılar (81895 evet, 99188 hayır, 2602 geçersiz), Bağcılar (234930 evet, 98273 hayır, 5796 geçersiz), Bahçelievler (168203 evet, 123314 hayır, 4169 geçersiz), Güngören (95598 evet, 6133 hayır, 2330 geçersiz), Bakırköy (33874 evet, 91036 hayır 1172 geçersiz), Başakşehir (63997 evet, 40506 hayır, 1775 geçersiz), Beşiktaş (23700 evet, 83213 hayır, 1049 geçersiz), Bayrampaşa (82716 evet, 63973 hayır, 2242 geçersiz), Beykoz (76963 evet, 55576 hayır, 2161 geçersiz), Beylikdüzü (45863 evet, 54186 hayır, 1209 geçersiz), Beyoğlu (68846 evet, 48847 hayır, 1901 geçersiz), Büyükçekmece (42012 evet, 48065 hayır, 1488 geçersiz), Çatalca (13983 evet, 24409 hayır, 561 geçersiz), Çekmeköy (48152 evet, 32669 hayır, 1209 geçersiz), Esenler (159419, 55460 hayır, 3214 geçersiz), Esenyurt (104112 evet, 82421 hayır, 4126 geçersiz), Eyüp (93821 evet, 85228 hayır, 2839 geçersiz), Fatih (127840 evet, 94024 hayır, 3439 geçersiz), Gaziosmanpaşa (142344 evet, 86457 hayır, 3411 geçersiz), Kadıköy (83320 evet, 235746 hayır, 3692 geçersiz), Kağıthane (129973 evet, 80085 hayır, 3028 geçersiz), Kartal (117020 evet, 118012 hayır, 3399 geçersiz), Küçükçekmece (171534 evet, 164490 hayır, 5224 geçersiz), Maltepe (106512 evet, 131614 hayır, 3385 geçersiz), Pendik (183648 evet, 109073 hayır, 4532 geçersiz), Sancaktepe (72869 evet, 45749 hayır, 2558 geçersiz), Sarıyer (67810 evet, 85215 hayır, 2274 geçersiz), Silivri (32722 evet, 45359 hayır, 1488 geçersiz), Sultangazi (148548 evet, 67471 hayır, 3593 geçersiz), Sultanbeyli (107709 evet, 18186 hayır, 2651 geçersiz), Şile (9370 evet, 8072 hayır, 343 geçersiz), Şişli (64205 evet, 102041 hayır, 2352 geçersiz), Ümraniye (193577 evet, 106099 hayır, 4764 geçersiz), Üsküdar (156144 evet, 131872 hayır, 3685 geçersiz), Tuzla (50687 evet, 38280 hayır, 1493 geçersiz), Zeytinburnu (78981 evet, 55030 hayır, 2227 geçersiz). 39 ilçeden 26 ilçede evet fazla.. 13 ilçede “hayır” fazla.
Görünen o ki, İstanbul’daki Kürt bölgelerinde ciddi bir boykot yok.. Hemen belirtelim ki, İstanbul’un ilçelerindeki seçmen sayısı, büyükşehirler dışında, diğer birçok il ve ilçenin seçmen sayısının çok çok üzerinde..
CHP İstanbul’da Kadıköy, Beşiktaş, Bakırköy, Avcılar, Ataşehir, Adalar, Silivri, Sarıyer, Maltepe, Kartal, Çatalca, Büyükçekmece’de belediye başkanlıklarına sahip.. Ataşehir’de “evet” fazla. Kartal çok az farkla hayır.. Yani CHP belediyeleri pozisyonlarını genel olarak koruyor. Kartal ve Ataşehir dışında.
Bu arada Bodrum’da durum şöyle. 21.000 seçmeni var. “Hayır” % 79.44, “Evet” % 20.56..
Bu referandumun gösterdiği bir gerçek var.. CHP 3-5 il dışında tamamen Ege, Akdeniz ve Trakya’ya sıkışmış durumda.. Akdeniz deyince sadece sahil şeridi. Hatay, Adana, Mersin, Antalya, 4 il, o kadar.. İçeride sadece Tunceli, Eskişehir, Bilecik (1 puan farkla) var.. BDP Doğu ve Güneydoğu’da var.. Güneydoğu kısmen, Ege ve Akdeniz sahil şeridi sıkıntılı bölgeler.. MHP İç Anadolu’da sıkışmış durumda.. “Tek Türkiye Partisi” AK Parti gibi gözüküyor.. AK Parti hemen hemen ülke genelinde, ya 1., ya da 2. parti konumunda.. CHP, MHP, BDP bazı bölgelerde hemen hemen hiç yok.. Türkiye’nin birlik, dirlik ve bütünlüğünün tek siyasi temsilcisi AK Parti gibi gözüküyor.. Aslında burada ciddi bir sorun var. Türkiye’nin ciddi anlamda bir sol parti, bir sağ parti, dindar kesimin taleplerine 1. derecede sahip çıkacak bir partiye ihtiyacı var.. CHP, MHP, DP bu çizgiden oldukça uzak.. MHP’nin yerine yükselen parti BBP. Dindarların sesi olarak SP, kendi iç sorunlarını aşabilirse bu role talib.. Ama CHP ve DP’nin ayakları yere basmıyor. DP, Özal, sağ kendini bir şekilde AK Parti’de ifade edebilir.. Ama Türkiye’nin siyasi yelpazesinde solda ciddi anlamda bir boşluk var.. Hatta demokrasi, insan hakları taleplerini elinden kaçırmış, hatta buna karşı en büyük tehdit rolü üstlenmiş bir sol var bugün. Kaldı ki, CHP’nin sol bir parti olup olmadığı da tartışmalı. Laikçi, Kemalist, hatta, resmi ideoloji ve resmi tarih dayatması ile, darbecilerin avukatlığına soyunan, tek parti döneminin mirasına sahip çıkan, faşizme daha yakın bir parti görünümünde bugün CHP..
Bu referandumda, EVET oylarının yüksek çıkmasında, kuşkusuz AK Parti’nin ve özellikle Erdoğan’ın rolü önemli. Ama demokrat ve liberal kesimin, dindarların desteğini de görmezden gelmek mümkün değil. İki önemli itici güç merkezi ise BBP ile MHP tabanından gelen ülkücü oyları göz ardı etmemek gerek. Ve yine BDP’den bağımsız, BDP’nin baskı ve kontrolü dışındaki Kürt oyları da evet’in bu seviyede çıkmasında büyük bir etki gücüne sahip.
CHP’nin, kendi merkezlerinde gücünü korur gibi gözükmesi aslında, TKP’den ÖDP’ye, İP’ten DSP’ye, Pamukoğlu’ndan Demirel’e, Yılmaz’a, Ahmet Özal’a kadar, Ergenekon’un kontrolündeki sağ ve sol unsurların yoğun destekleri ile elde edilen bir sonuçtur ve esasen CHP için bu sonuç tam anlamı ile bir hüsran olmuştur. Bu kaybın daha büyük olmamasının sebebi, belki bir ölçüde Kılıçdaroğlu ile ilgili PR çalışmasıdır ama, daha temelde Ergenekon çevrelerinin, militarist unsurların ve bunların arkasındaki derin cephenin yoğun şekilde sürdürdükleri psikolojik ve fiili destekleridir..
Bu sonuç, içerideki derin unsurlar için olduğu kadar, İsrail ve Amerikan Yahudi lobisi için de hüsran olmuştur.. Selam ve dua ile.