Dünyadaki gelişmeler iki türlü açıklanır. Bir görüşe göre dünyadaki kişi ve kuruluşlar kendileri açısından uygun gördükleri kararları alırlar ve ortaya çıkan olaylar bunların sonucudur. Yani dünyada kaotik bir yapı vardır ve bunları bazı odakların tercihleri olarak yansıtmak komploculuktur.

İkinci görüş dünyadaki az sayıdaki güç odağının aldığı kararlar ve bunların politik tercihleri gelişmeleri belirler. Bu odakların dışında kalanlar belirleyici değil belirlenen konumundadır. Bunların düşünceleri güç odaklarının görüşlerinin yansımasından ibarettir. Yani demokrasilerde, sanıldığının aksine, halk belirleyen değil yöneten güç odağının tercihlerini yansıtan konumundadır. Buna düşünce biçimi dışında örnek verebiliriz. Geçmişte pantolon giyen kadın parmakla gösterilecek kadar azdı ama şimdi giymeyen yok gibi. Oysa kimse kadınlara nasıl giyineceğini empoze etmiyor ama tercihleri belirli bir yöne kayıyor.

Ülkemizde, halkın siyasi tercihlerinde, zaman içinde büyük değişiklikler gözleniyor. Geçmişte dine önem veren partiler birkaç yüz kişiyle miting yaparken bugün en büyük kitleyi oluşturuyor. Bu halkın inançlarında bir değişme olduğu anlamına mı geliyor?

Bu halkın tercihlerinin önemli olmadığı anlamına gelmez sadece halkın düşünce üreten değil üretilenlerden birini beğenen konumda olduğu anlamına gelir.

Bu durumu bilenler halkın beğeneceği düşünceler ya da bu düşüncelerin oluşmasını sağlayacak olaylar yaratırlar. Bir düşünceyi ya da bunu yaratacak eylemi üretmek yeterli değildir. Bunun halka yansıtılması ve istenen biçimde anlaşılmasını sağlamak gerekir. Medya bu rolü oynar. Haberler abartılı bir biçimde kamuoyuna yansıtılır ve yazarlar istenen biçimde anlaşılmasını sağlayacak yazılar yazar. Kısa bir süre önce ülkede irtica tehlikesi olduğu düşüncesi yaygındı ve bunu destekleyecek birçok olaylar yaşadık. Aczimendiler, dindar tanınan insanların skandalları, en çok konuşulan konulardı. Bunlar şimdi neden yok?

Kitleleri yönlendirmek güç odaklarının, devletlerin, özenle yaptığı işlerden biridir. Bunu yapan kuruluşların başında istihbarat örgütleri gelir. Çeşitli ülkelere yerleştirdikleri ajanlarla ya da kendilerine sempati duyan ve çıkarları olan kişiler eliyle bu faaliyetlerini yürütürler. Bunların dünyadaki gelişmelere etkisi sanılanın çok üstündedir. Doğruluğu hakkında kefil olmayacağım bir iddia dünyaya yön vermiştir. Birinci Dünya Savaşı’nda Almanlar Rusya’yı savaş dışına itmek için komünist örgütleri desteklemişler ve savaş 1918’de sona erdiği halde Rusya 1917’de savaş dışında kalmıştır.

Bu konuda Putin’in tavrı bazı ipuçları verebilir. Putin komünistler tarafından öldürülen çar ailesinin itibarını iade etmiş, Stalin’i aziz ilan etmiştir. Komünist ihtilalin lideri Lenin’den söz edilmemektedir. Neden yeni Rus yönetimi böyle bir tavır sergilemektedir. Stalin neden Troçki’yi Meksika’da bile izlemiş ve öldürtmüştür. Bu kişi Kızıl Ordu’nun kurucusuydu.

Dünyanın birçok yerinde gerçekleşen darbeler ve ihtilallerde başka ülkelerin rolü olduğu çok söylenir. Ancak bunlar iki farklı sonuç yaratır. Bazıları sadece yönetenleri değiştirip rejimleri korurken bazıları rejimlere yöneliktir. Bu değişikleri kendisi yapan ülke büyüktür.