Bacanak diyor ki “İşler çok iyi gitti, sonunda battık.”
Hayda! “İşler çok iyi gitti, battık.” Ne demek şimdi bu?
Atın arpadan ölmesi gibi bir şey bu..
Çok çok iyi, her zaman çok da iyi değildir.. Kemal de zeval noktasıdır aynı zamanda..
Tarihin sonuna geldik derseniz, tarihin sonunu yaşarsınız. Tarih devam etmektedir ama, o yaşanan son sizin sonunuzdur..
Kendi avukat aslında. İstanbul’da portakal suyu işine girdi. Bardağı 1 liradan portakal suyu sattı.. Sonra geldiği gibi geri döndü Ankara’ya. Ankara’da aynı işi bu gün çocukları yapıyor. Bir anda büyürseniz ve geliriniz büyümenin beraberinde getirdiği yatırım riskini karşılamıyorsa ve mal tedarik ve servis sunumunda bir de sorun yaşamaya başlamışsanız sizi kimse kurtaramaz..
Haddinden fazla hız, bazen bu tür kazalara sebeb olabilir. Büyüyeyim derken obez olmak da var. Bir anda yerinizden kalkamaz hale gelirsiniz.. Ve aniden batarsınız..
İhtiyadı elden bırakmamak gerekiyor.. Zirvede kalmak, zirveye tırmanmaktan çok daha zordur ve zirveden düşüş trajiktir.
Geçen gün Ege Cansen Hürriyet’te “Arpadan ölen at: İrlanda” başlığı ile bir yazı yazdı. Cansen diyor ki: “Bir taraftan AB, diğer taraftan IMF geçen hafta ‘Ey İrlanda! Gözyaşların dinsin artık, yetiştik çünkü biz’ marşını söyleyerek Dublin’e çıkartma yaptı. Rica minnet İrlanda’yı yardım almaya ikna ettiler (!). Hâlbuki hepimizin bildiği, malî açıdan zora düşen bir ülkenin, yardım almak için IMF’ye veya AB’ye yalvarıp yakarmasıdır. Niçin yardıma muhtaç olan İrlanda, yardım almak istemiyor ve de niçin IMF ve AB yardım vermek için İrlanda’ya ricada bulunuyor? Sonunda İrlanda hükümeti yapılan baskılara dayanamayıp “teslim oluyor” ve yardım almayı kabul ediyor.”
“Ne oldum deme, ne olacağım de” derler. Cansen de onu yazıyor. Bir zamanlar fakir olan İrlanda, son 20 yılda ve özellikle 1995’ten sonra hızla zenginleşti. 2009 yılında kişi başına Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla sıralamasında yılda 50 bin dolarla Dünya 6’ncısıdır. Aynı listede Türkiye 7 bin 800 dolarla dünya 58’incisidir. Doların satın alma gücü hesabıyla kişi başına milli gelir hesabında 38 bin 700 dolarla İrlanda dünya 9’uncusu, Türkiye de 12 bin 500 dolarla dünya 65’incisidir. Milli gelirinin düştüğü 2008 yılına kadar İrlanda’nın iktisadi gelişmesi “mucize” olarak adlandırılıyordu. Bu mucizenin gerisinde ülkeye giren yabancı sermaye vardı. İrlanda, milli gelirine göre en yüksek dış borcu olan ülkelerden biridir. İrlanda’nın dış borçlarının toplamı 2.5 trilyon dolarken, milli geliri sadece 280 milyar dolardır. Yani milli gelirinin 9 katı dış borcu vardır. Türkiye’nin dış borcu ise, milli gelirinin yüzde 43’ü kadardır. İrlanda her gelen dövize kapılarını açıp milli gelirinin 9 katı borç aldığından “yediği arpadan çatlayan” ata benzemektedir.
Bütün bunların bize ders olması gerek.. İrlanda için bir zamanlar işler çok iyiydi.. Özellikle de 1995-2000 yılları arasında hızla büyüdü, sonra durakladı. Aynı dönemde Türkiye ve Arjantin’de kriz çanları çalıyordu. Bu gün tersine bir durum var.. O gün batanlar, bugün yükseliyor. O gün yükselenler, bugün zor durumda.
Allah, işte böyle, servet ve gücü ülkeler ve halklar arasında evirir, çevirir.. Bugün Arjantin kişi başına 50.000 dolarlık Gayri Safi Milli Hasılası ile dünyada 6.
Dünyadaki gelişmeleri zamanında iyi ve doğru bir şekilde okumak gerekiyor.. Değişen şartlara uyum performası da çok önemli bu arada.. Dünya ekonomik, siyasal, kültürel açıdan fırtınalı bir denizde yol alıyor.. 19. YY sonu, savaş yıllarında ortaya çıkan kavram ve kurumlarla 21. YY’ı açıklamak artık mümkün gözükmüyor.. Kimi dine ani bir dönüş yapıyor, kimi hızla dinden uzaklaşıyor. Kimi kıyameti bekliyor, kimi Mesih’i. Kimi de Tanrıyı kıyamete zorlamak adına elinden geleni arkasına koymuyor..
Bakalım Wikileaks açıkladığı gibi, global sermayenin, kara para patronlarının kirli çamaşırlarını ortaya dökecek mi? Borsalar, bankalar bu gelişmelere karşı nasıl tepki verecekler?
Aslında Wikileaks çok da önemli değil. Önemli olan bu belgeleri Wikileaks’e sızdıranlar. Onların planları ve hedefleri.. Yarın Wikileaks olmaz, başka bir internet sitesi olur..
Perde gerisinde bir uzlaşma olur mu bilmiyorum. Ama bu yola çıkanların bazı şeyleri göze almış olmaları gerekir..
Batı eş zamanlı bir ekonomik ve siyasi krize ne kadar dayanabilir bilmiyorum.. Hem ABD ve hem de AB’yi sarsacak bir kriz dünya dengelerini ne yönde ve ne ölçüde değiştirir birlikte göreceğiz.
Selam ve dua ile.