Bizim geçmiş anayasalarımız, medya reklamlarındaki ter önleyici kimyasalların (deodoranlar) tanıtım biçimine uygun yapıdaydı.
Deodoranlar, terlemeyi ve kirlenmeyi durdurmaz.
Sadece "Kötü kokuları" örterler... İçerdikleri parfüm, terin ve kirin kokusunu örter.
Eğer her gün yıkanıyorsanız, deodoran temizliğinize hoş bir koku ile katkıda bulunur.
Hiç yıkanmadan her gün deodoran kullanıyorsanız, ter ve kir kokusuna bir de deodoranın parfümünün kokusu karışır ve vücut salgılarınızın da karışmasıyla daha ağır bir koku salmaya başlarsınız.
Bizim medyamızdaki deodoran reklamlarında ise, tanıtılan ürünlerin kaç gün süreyle kötü kokuları önleyecekleri anlatılıyor.

Her gün yıkanmak şart
Bazılarının 48 saat, hatta bazılarının da bir hafta süreyle etkili olacağı anlatılıyor.
Hiçbir reklamda deodoranların her gün yıkanan insanlar için üretildiği anlatılmıyor.
Anayasa yapım sürecimizdeki ürünler de, halk iradesinin yönetime yansımasını amaçlıyordu.
Ama bu amacın gerçekleşmesi için siyasetin ve toplumun demokratikleşme yolunda her gün adımlar atması gerektiği pek düşünülmemişti.
Bu nedenle geçmiş anayasalar, uzun süre etkili deodoranlar gibi, sonunda çarpık gelişmelere konu oldular.

Genlerimizdeki bilgiler
Sosyo-politik yapımıza egemen olan resmi ideolojinin içeriğindeki vesayetçilik, militarizm, ırkçılığa dönüşmüş milliyetçilik, jakoben laiklik gibi öğeleri demokrasi ile yıkayamadık.
Yargı hukukun üstünlüğünü değil ideolojik rejimin üstünlüğünü ön planda tuttu. "Hukukun üstünlüğü" değil "Üstünlerin hukuku" gözetildi.
Birey devlet karşısında karınca konumunda tutuldu.
Temel hak ve özgürlüklerin "Ancak"lı sakıncalarla nasıl rafa kaldırılabilecekleri belirlendi.
Muhalefetteyken bu durumları eleştirenler de, iktidar olunca "Cumhuriyet Muhafızı" kimliğine girmeyi yeğ tuttular.

Her gün temizlik
Şimdi önümüzde bir fırsat var.
Şu anda içinde bulunduğumuz tarihimizle yüzleşme sürecinin amacının kan davaları üretmek olmadığını, tarihle yüzleşmenin amacının yaşanan deneylerden ders alınması olduğunu düşünmeliyiz.
"Yargı"nın bizden yana değil hukuktan yana olması gerektiği, askeri vesayetin yerine başka tür vesayetlerin geçmesinin imkânsız hale geldiği bir düzeni amaçlamalıyız.
Eğer deodoran kullanacaksak her gün yıkanmalıyız.
Gerçekten çoğulcu ve özgürlükçü demokrasi istiyorsak, genlerimizdeki antidemokratik bilgileri, nefreti, kini ve siyasi kan davalarını günlük siyasal yaşamımızdan da, polemiklerimizden de kazıyıp, her gün temizlenmeliyiz.