Bizdeki faiz lobisi elemanlarının "asla böyle bir şey yok" diyerek varlığını inkâr ettikleri faiz lobisi yurtdışında suçüstü yakalandı.
Bizim faiz lobisi elemanları ne diyordu? "Faizler rekabet ortamında belirleniyor. Faizlerde manipülasyon yapılmıyor" diye demeçler veriyorlardı. Oysa faizleri manipüle ederek vatandaşı soyan Barclays bankası kısa süre önce suçunu kabul edip, regülatör kuruluşlara 453 milyon dolar ceza ödeyeceğini açıkladı.
Ardından bu manipülasyonda işbirliği yapan yirmiye yakın bankanın olduğu açıklandı. Tabii bu yolsuzluk ve hırsızlık, regülatör kuruluşlara ceza ödemekle bitmiyor. Yapılan faiz manipülasyonu konut kredisi kullanan vatandaştan tahvil satın alan emekliye, kredi kullanan öğrenciye kadar pek çok vatandaşı ilgilendiriyor.
Bu manipülasyonun nasıl yapıldığını hatırlatalım.
Londra bankalararası borçlanma faiz oranı (Libor) her gün saat 11.10'da 16 banka tarafından belirleniyor. Ve Thomson Reuters tarafından Londra saatiyle 11.30'da Libor ilan ediliyor. Bu belirlenen günlük faiz oranı, küresel piyasalarda pek çok finansal işlemde eşik değer olarak kabul ediliyor. Ülke bonosu satışından şirket borçlanmalarına, konut kredisinden otomobil kredisine kadar pek çok borçlanma işlemi Libor dikkate alınarak yapılıyor. Libor'un eşik değer olarak kullanıldığı toplam finansal küresel işlem hacminin 800 trilyon dolar olduğu belirtiliyor. Anlayacağınız faiz lobisinin yaptığı bu yolsuzluk tüm ülkelerin vatandaşlarını ilgilendiriyor.
Nitekim dün Wall Street Journal'da pek çok ABD vatandaşının Libor'dan dolayı uğradığı zararı tazmin ettirmek için avukatlara başvurduğu açıklandı. Mesela Linda Zaker adında dul bir kadın kocasından kalan emekli hesabından 10 bin dolarlık İsrail bonosu alıyor. Avukatının açıklamasına göre, eğer Libor yüzde 0.4 manipüle edildiyse Zaker 36 ayda 100 dolar kaybediyor. Şimdi Zaker'in avukatı bu parayı bankadan istiyor. Gelelim Libor manipülasyonu nedeniyle vatandaş tarafından geri istenmesi mümkün olan paraya...
Vatandaşların isteyebileceği paranın tahmini bedelini hesaplayan Macquarie Research firması, eğer Libor yüzde 0.4 ya da binde 4 manipüle edildiyse davalarda talep edilecek tutarın 176 milyar dolar dolayında olacağını ileri sürüyor.
Diğer tahminler biraz daha düşük tutarda oluşuyor. Bruyette&Woods Inc. firması analistleri, mahkemelerden Libor manipülasyonu nedeniyle bankalara 47.5 milyar dolarlık bir mali yük gelebileceğini ileri sürüyor.Anlayacağınız faizlerin manipüle edilmesiyle çalınan paraların içinde bizim paralarımız da var. Ama faiz lobisinin elemanları hemen itiraz edip "hayır bizim paramız yok" diyebilir. Sakın inanmayın. Unutmayın, bu lobi daha önce de "faiz lobisi yok" demişti.