Öğrenciler üniversitelere kayıtlarını yaptırıyorlar. Daha doğrusu mesleklerini seçiyorlar.
Meslek seçerken her şeyden önce teknolojik gelişmenin emek talebi üzerinde yaptığı değişikliği dikkate almak gerekiyor. Emek talebinin nasıl değiştiğini görmek için ekonomide yaşanan teknolojik yeniliklere ve bunların yaşamı nasıl dönüştürdüğüne bakmak lazım.
Bir kere dünyada zenginlik pek çok insanın inandığının aksine sermaye birikiminden değil teknolojik değişimden elde edildi. 1780'den günümüze İngiltere ve ABD'de zenginliğin yüzde 90'ı teknolojik değişimden kaynaklandı.
Mesela buhar makinesinin bulunması toplumu altüst etti. Ardından 1800'lerin başında buharlı lokomotifin devreye girmesiyle, Londra borsasındaki hisseler içinde en cazip olanlar lokomotif şirketlerinin hisseleri oldu ve ilk borsa balonu lokomotif şirketlerin kâğıtlarında oluştu.
Hatta 100 yıl önce New York borsasına kote kâğıtların yarısını demiryolu şirketleri oluşturuyordu. Ayrıca 1850'deki borsa çöküşü lokomotif şirketlerinin kâğıtlarındaki balonun sürdürülemez olmasından kaynaklandı. Yine 1929 bunalımına da borsa çöküşü yol açtı. Bu çöküş, otomobil şirketlerinin hisselerindeki balondan kaynaklandı.
Gelelim 2008 dünya mali krizine... 2008 mali krizinin kablosuz iletişim ve enformasyon devriminden kaynakladığını düşünebiliriz. Öyle ki, hızlı iletişim, 24 saat işleyen borsalar, finansal risk kontrollerinin hızlı iletişimin gereği en aza indirilmesi, kolay borçlanma ve paranın hızlı iletişim sayesinde kontrolsüz biçimde küresel piyasalara dağılımı, 2008 mali krizinin temel nedenlerini oluşturdu.
Bütün bu yaşananların ortaya çıkmasında asıl rolü iletişim teknolojisindeki değişm oynadı. Ve zenginlik, yine son dönemdeki teknolojik değişime bağlı olarak iletişim ve enformasyon şirketlerinden kaynaklandı.
Teknolojik yenilikler, dünyada zenginliğin en önemli belirleyicisi olduğuna göre önümüzdeki dönemde emek talebi teknolojiye göre değişecek. Teorik fizikçi Dr. Michio Kaku "Geleceğin Fiziği" kitabında, 2100 yılında gözlere takılan lensle internete bağlanıp günlük haberlerin kahve içerken okunacağını, sabah yüzünüzü yıkarken lavabo ve sensörlü aynaya yansıyan DNA ve proteinlerinizden sağlık durumuzun tespit edileceğini, akşam evinize döndüğünüzde robot doktor tarafından sağlık sorununuzun duvar ekranından size bildirileceğini, robotların avukat yerine temel hukuk konularında hukuk danışmanlığı yapacağını ileri sürüyor.
Borsa brokerliği, veznedarlık, kasiyerlik, muhasebecilik, emlakçılık, fabrika teknisyenliği, fabrika mühendisliği gibi yaratıcılığı olmayan mesleklere pek ihtiyaç duyulmayacağını, çünkü bu işleri de robotların ve bilgisayarların yapacağını öngörüyor.
Peki bu meslekler biterken gelecekte hangi meslekler geçerli olacak? Kaku'ya göre yaratıcı meslekler mesela yatırım danışmanlığı, bilimsel araştırmacı, bilgisayar program yazıcılığı, romancılık, oyun yazarlığı, yaratıcı metin yazarlığı, fıkra anlatıcılığı, yaratıcı sanatkârlar, liderlik, insan ilişkilerindeki sorunlara çözüm bulacak avukatlar gibi beyaz yakalı yaratıcı meslekler gelecekte iş bulabilecek. Zira bilgisayarlar sanatta yenilik yapabilecek bir özelliğe sahip değil. Robotların insanoğlunun çatışmalarını, zaferlerini anlatacak ya da onları güldürecek yaratıcı yetenekleri yok.
Mavi yakalı mesleklerin geleceğine gelince... Suçları ayırt edebilen bilgiye sahip polislik, çöpleri her evden niteliğine göre ayırıp alan ve yine niteliğine göre tasfiyeye götüren çöpçülük, farklı teknikleri kullanarak inşaat yapan teknisyen, yaratıcılığıyla farklı bahçe düzenleyen bahçıvan türünden mavi yakalı meslekler 2100 yılında geçerli olacak.
Ayrıca yargıçlık mesleği ve mahkeme jürisi görevleri 2100'de de sürecek. Mesela Kaku, bu mesleği şu şekilde bir örnekle açıklıyor. ABD Anayasa Mahkemesi yargıcı Potter Stewart'ın pornografinin tanımını yapamadığını belirtiyor. Ama yargıcın "Eğer onu görürsem tanırım" dediğini belirtiyor.
Kaku bu açıklamadan yola çıkarak robotların yargıçlık ve jüri üyeliği yapamayacağını ileri sürüyor. Kısacası gençlerin, eğer ileride hayat tarafından tasfiye edilmek istemiyorlarsa, üniversitelere kayıt yaptırırken geleceği hesaba katmalarında, teknolojik değişikleri ve olası yenilikleri dikkate alarak meslek seçimi yapmalarında fayda var.