Bu köşede ara ara Pew Araştırma Merkezi’nin yapmış olduğu çalışmaların sonuçlarını sizlerle paylaşıyorum. Bunlardan birinin sonuçları yine çarpıcı. Kapsamlı bir çalışma bu da her zamanki gibi. Dünya Müslümanları üzerine yapılmış en kapsamlı çalışmalardan biri. Aynı alanda yani ümmetin sosyoekonomik, kültürel ve siyasi durumunu irdeleyen yine son derece geniş bir alanı içeren bir çalışma Gallup’tan çıkmış ve kitaplaşmıştı. Pew de ümmetin önemli bir kısmını temsil eden bir araştırmayı daha sonra sonuçlandırdı ve kamuoyuyla paylaştı. Longıtudinal yani belli zaman aralıklarına bölünmüş bir çalışma bu. Otuz dokuz ülkeyi kapsamış çalışma. Seksen farklı dilden insanı içine almış. Böyle olunca yapılan genellemelerden sonra çıkan sonuç şu oluyor: Müslümanları temsili açısından kuvvetli bir çalışmadır bu. Tabii hata payı dediğimiz alanı konu etmiyoruz burada. Bu sebeple en iyisi ortalama sonuçlar üzerinde yoğunlaşmak uygun olur. Çalışma iki farklı zaman dilimini içine almış. 2008-2009 bir aralık, ikincisi de 2011-2012.

Pew’e göre, müslümanların % 93’ü Ramazan ayında oruç tutuyor. % 77’si zekat veriyor. Türkiye’yi de içine almış Pew. Buna göre ülkemizde beş vakit namaz kılanların oranı % 27’ymiş. İlginç. Günde bir vakit namazından fazlasını kılanların oranı ise % 43’müş. Yine ülkemizde sadece Cuma namazını eda edenlerin oranı %25 olarak verilmiş. Hiç camiye gitmeyen erkeklerin oranı ise % 8 gözüküyor. Daha da ilginci Pew’e göre Türkiye’de yaşayan insanların % 67’si dinin hayatlarında çok önemli bir yerde olduğunu söylemiş olması. Cumhuriyet’in modernizasyon projesini ve hedeflerini göz önüne alırsak bunun ne anlama geldiğini daha da iyi idrak etmiş oluruz. Halkımızın % 66’sı İslam dininin tek bir kaynaktan öğrenilebileceğini söylüyor. Burada Pew bize herhangi bir açıklama yapmamış. Tek kaynak olarak Kur’an esası mı Sünni bakış mı kastediliyor bu sarih değil. Ülkemizin oruç ve zekat alışkanlıkları da genel rakamlarla mukayese edilir düzeyde. İnsanlarımızın % 84’ü oruç tutuyor elhamdülillah. Bunu gözlem yoluyla ön görmek o kadar zor değil. Ama zekat sonuçları daha da kayda değer. İnsanımızın % 72’si her sene zekat veriyor. Bu çok önemli bir rakam. Zekatın fakir ve düşkünün hakkı olduğu göz önünde bulundurulursa ekonomik, dini, sosyal sonuçlar kolaylıkla çıkartılabilir bu değerlendirmeden.

Dikkat çeken bir sonuç da ankete katılanların fark edilir bir çoğunluğunun din ve bilim arasında bir sorun olmadığına inanması. İslam dininin bilimsel ilerlemeye ne denli önem verdiğinin idrakinde olan ümmet, bilim ve din arasındaki çekişmenin Hıristiyanlığı temsil eden otoritenin başlattığı kısır bir tartışma olduğunun da farkında. Demokrasinin de İslam’a göre yaşamak isteyen Müslümanların genel kuralları ile çelişmediğine inananlar çoğunlukta. Batı dünyasını da bilim ve teknolojide ilerlemiş olması ve şeffaflık ve halk iradesinin tecellisi gibi demokratik yönetimin olmazsa olmazlarını kökleştirmiş olması sebebiyle takdir etmekten de gocunmuyor. Ancak batının ahlaki çöküşünün de karşısında durarak batı dünyası ile ilgili “beğenmedikleri” maddeler arasında en başta sıralıyor, ümmetin önemli bir kısmı.