Beşerî zaaflarımız icabı bir takım maddî ve mânevî hastalıklarla karşı karşıyayız. Bu hastalıkların en tehlikelisi de şüphesiz bulaşıcı olanlarıdır. Bedenimize giren virüs, parazit ve bakterilerin oluşturduğu hastalıkları tedaviye çalışırken, sabır gösterirsek sevap alır, ölürsek de sabırlı bir mümin olarak ebediyete göçeriz.

Hastalıklar, özellikle Bulaşıcı hastalıklar ruhumuza ârız olursa, mânevî bünyemizi hasta eder, çok büyük tehlike olur. Zira tedavisi güç ve ölümcül bu hastalıklar yüzünden hem dünya hem de âhiret hayatı tam bir hüsran olur. Günümüzde yaygın bu hastalıklardan; riya, gıybet ve yalan gibi mânevi hastalıklara, son yıllarda UCUP (kendini beğenme) hastalığı eklendi ki, sanırım en tehlikelisi de budur!

Kısa sürede salgın derecesinde yayılıp toplumu pençesine alan bu uçup marazının en belirgin özelliği; üstünlük taslamak, başkalarını küçümsemek, ötekileri beğenmemektir. Nitekim bu illete yakalananlar acımasızca diğerlerini ezmeye ve yok etmeye çalıştıkları için, toplumda korkunç bir kamplaşma ve kutuplaşma hâsıl olmuştur.

Sonrakilerin öncekileri beğenmemesi, onların kusurlarını arayıp, ayıplaması, geçmişlerine saygısızca dil uzatması da çok zararlı ve tehlikeli bir hastalıktır. Maalesef bu illet bugün birçok insanı sarmış bulunduğundan, öncekilerle sonrakiler arasında köprüler atılmış, düşmanlık tohumları ekilmiş, İslam kardeşliği dinamitlenmiştir.

Halbuki hayat, bizden öncekilerin tecrübeleri üzerine kuruludur. Bizden önce yaşamış olan ilim, irfan ve eserleriyle bizi aydınlatan geçmişimizi anlayıp yararlanmak varken, onları reddedip yok saymak, kötülemek Müslümana yakışmayan bir nankörlüktür. Şüphesiz öncekilerin de kusurları olabilir. Her şeye rağmen geçmişimiz hakkında saygısızlık etmekten, haddi aşmaktan sakınmalı, dâima hüsn-ü zanla yaklaşmalı, istifade edilecek iyi yönlerini görmeye çalışmalıdır.

Bu hususta Allah’ın koyduğu ilâhî kural ve ölçü ayetle sâbittir. Sonrakilerin öncekilere karşı takınmaları gereken tavır ve üslup Haşr süresi 10.Ayette bildirilmiştir: ”Onlardan sonra gelenler ise şöyle derler: Ey Rabbimiz! Bizi ve bizden önce iman etmiş kardeşlerimizi bağışla. Kalplerimizde müminlere karşı kin tutturma. Rabbimiz! Şüphesiz sen çok şefkatli, çok merhametlisin.”

Ayette açıkça öncekilerin varsa kusurlarını tenkitle değil, dua ve istiğfarla onlara yardımcı olmak gerektiği anlatılmıştır. Nitekim Peygamberlerden hiç birisi, kendinden önce gelen bir diğer peygamberin ne şeriatını ne de şahsını en küçük bir ima ile dahî tahkir ve tenkitte bulunmamışlardır.

Fahri-kâinat Efendimiz: “Küçüklerimize acımayan, büyüklerimize saygı duymayan bizden değildir” (S.Buharî,13/303) buyurmuş, onun gerçek vârisi âlimler, mürşidler de selefini karalamak şöyle dursun, onları hep hayırla ve minnetle yad etmişlerdir.

İkinci Binin müceddidi İmam-ı Rabbânî (k.s.):”Dîni konularda, öncekiler, sonrakilerin üstâzıdır. Bu alanda neye nail olmuşlarsa, hep onların sâyesinde elde etmişlerdir” buyurur. (Mektubat,3/17)

Başkalarına üstünlük taslayanlar, UCUP illetiyle göklerde uçanlar, dünü ve dünküleri karalayanlar, yarın çok kötü bir âkıbete uğrarlar. Bizler gelecekte nasıl anılmak, hatırlanmak istiyorsak öyle yaşamalı, hoş seda bırakmalı, seleflerimiz hakkında iyi konuşmalı, onları hayırla anmalıyız. Bunun için UCUP (kendini beğenme) denilen rûhî ve mânevî hastalıktan kurtulmak icap eder.