Yıllar önce, 28 Şubat öncesi bir grup MÜSİAD üyesi arkadaşla LONCARD diye bir kart çıkartmıştık. Senaryo bana aitti. “Lonca Card” Türkiye’nin ilk alışveriş kartı olacaktı. Sonra 28 Şubat oldu.

Erdoğan Başbakan oldu. Türkiye’nin böyle bir kartı olması gerektiği ile ilgili yazılı bir rapor sundum. Benim senaryomda tek bir banka bu kartı çıkarmayacaktı. VISA, MasterCard gibi, her banka bu kartı verebilecekti. Bir başka özelliği daha vardı. Devlet 18 yaşına gelen her vatandaşına, yaş, iş durumuna göre belli bir miktarda kredi verecek ve bu kredinin kefili olacaktı. Yani kefaletsiz kredi.

Bugün bunu Türkiye Kart üzerinden hâlâ yapabiliriz. Tabi bir yasa değişikliği gerekiyor. 

Bu diğer kredi ya da banka, taksit kartlar gibi de işlem görmeye devam edecek.. Belediyeler de İstanbul Kart gibi ödeme sistemlerini bu karta entegre edebilir, kendi logosunu basabilir. Bunlar da bu kartın ayrı bir fonksiyonu olabilir.. 

Olay şu: Kamuya ödenmesi zorunlu rutin ödemeler tek kalemde yapılabilir. Sadece merkezi hükümete değil, yerel yönetimler, yasayla kurulmuş, zorunlu üyelik ya da kamunun taraf olduğu tanımlanmış üyeliklere ilişkin ödemeler tek kalemde yapılabilir.. 

Zorunlu trafik sigortasından tutun da, açık lise ödemelerine, elektrik, su, doğalgaz parasına, mahkeme harcına, isteğe dayalı sigorta priminden BES taksitine kadar, rızaya dayalı olarak, kart sözleşmesini imzaladıklarında, bu kart üzerinden ilgili kurum, parasını belirlenen vadesinde çeker. Böylece tahsil edilmemiş kamu alacağı olmaz. Gecikme ve cezası da olmaz. Kamu alacağının tahsili için taksitlendirme derdi de kalmaz. Çünkü o aya ait toplam alacak Türkiye Kart ekstresinde görülecektir. Ayrıca her alacakla ilgili olarak SMS ve e-mail yoluyla veya e-devlet kapısında oluşturulacak kamu alacak-borç menüsünde görülecektir.

Böylece bugün Ziraat Bankasına açık lise taksiti, öbür gün araba zorunlu trafik sigortası, öbür gün motorlu taşıt vergisi, elektrik-su için insanlar trafiğe çıkmayacak, kapı kapı dolaşmayacak. Tek bir kalemde borcunun tamamını belirlenen tarihte doğrudan, bankamatikler üzerinden ya da internette ödeme imkânına kavuşacaktır.

Ödemezse ne olur. Ödemezse, bu defa, bu borç finansal bir borca dönecek, kamu ile alakası olmadan banka ile arasında bu önceden öngörülen çerçevede kredi borcuna dönecek ve taksitlendirilecektir.

Mesela, toplam borcun % 25’ini ödeyerek kalanı otomatik olarak taksitlendirebilir, ya da banka ile ayrı bir sözleşme de yapabilir. Ekstra kredilendirme için bankaya teminat göstermesi ve banka ile ek bir sözleşme imzalaması gerekmektedir. Kredisini ödemeyenler ise kara listeye alınarak kartı iptal edilebilir ya da geçici süre işleme kapatılabilir. Bir başka veli/vasi,/kefil üzerinden işleme devam edebilir.. Bu anlamda ek kart/Twinkart uygulaması devreye girecektir.

Kartın limitleri bellidir. 5000 lira ile 50.000 lira arası kamu kefaleti ile üstü banka teminatı ile mümkün olacaktır. Bu karttan bu limitin içinde beyana tabi olmayan rutin vergiler girecek, 2. kademede kart sahibinin beyana dayalı vergi ve ödemeleri özel bir sözleşme ve teminatla dahil edilebilecek, 3. fazda ise normal bir kredi kartı gibi işlem görecektir. 2. faz uygulamada, banka kefaleti ile beyana dayalı vergilendirme ve taksitlendirme işi sisteme entegre edilecektir.

Kuşkusuz bu kart sisteminin ana serverinin Maliye, Hazine, Merkez Bankası ve Takasbank ile birlikte çalışması gerekecektir.

Bu kart sistemi ile mesela yurttaş, önceden parası varken, kamu borcuna karşılık hesabında altın ya da gümüş karşılığı sanal para da tutarak, bir bakıma ön-peşin bir ödeme ile hem teşvik ve muafiyetlerden yararlanabilir ve hem de parasını daha değerli hale getirerek ödemelerinde tasarruf sağlayabilir.

Aynı şekilde ön ödemelerin borsa üzerinden tercihli kamu ya da özel fonlarda nemalandırılması da düşünülebilir..

Bu sistem kamu için, yurttaş için, finans kurumları ve borsa için ciddi bir imkan olacak..

Bu konuyu son günlerde tekrar borsa başkanı ile de konuşuyorduk.. Çok geç kalınmış olsa da gerçekleşmesi yönünde, doğru yönde ileri doğru bir adım atılmış olması önemli. Ama bu daha bir başlangıç üzerinde düşünülmesi, çalışılması gereken bir konu. Yetkilisi kimse ona çok daha fazla bilgi sunabilirim. Ayrı bir yasal düzenlemeye ihtiyaç var. Bu şekli ile daha işin çok başındayız. Sadece bugünün sorunlarını çözen değil, yarınki muhtemel ihtiyaçlara da cevap verecek, efradına cami, ağyarına mani bir sisteme ihtiyaç var.

Tabi, hep söylüyorum, yine söyleyeceğim, bu sistemlerde bigdata yönetimi için bir national data centere ve süper bilgisayara ihtiyacımız var. Bugünkü altyapı buna yetmez. Türkiye’yi HW-SW ve bilgi çöplüğüne döndürürüz. Ve kendi security’mizi yani kriptomuzu devreye almamız gerekiyor. “Cyber savaş”ın hedefinde bankacılık sistemi de var, haberleşme sistemleri de. Bu altyapı ile cyber istihbarat da cyber savaş da yapamayız. Bırakın savaşmayı, kendi sınırlarımızı bile koruyamayız.

Bunu kim engelliyorsa, o “kripto”dur ve belki de defterinin ilk dürülmesi gereken odur.

Hele şu BITCOIN olayındaki tavrımız. Zaten 3-5 ethic hacker’imiz var(dı), onları bugünden İsrail’e mecbur ve mahkum ettiğimiz yetmiyormuş gibi, mevcutları da uyguladığımız politikalar ve açıklamalarla yabancıların kucağına itiyor, sınır dışına sürüyoruz..

Sanırım bilişim konusunda bir “üst akıl”a ihtiyacımız var.. Güzel şeyler olmuyor değil ama bunları neden bir araya getirmiyoruz ve güçlü bir altyapıyla sistemleri birbiri ile ilişkilendirmiyoruz. Yarın çok geç olabilir. Yarın bunu yapalım dediğimizde işler çok daha pahalı ve zor olabilir. Ciddi “talking” sorunları yaşayabiliriz. Entegrasyon, oryantasyon, senkronizasyon, optimizasyon sorunları yaşayabiliriz. Yapacağımız işin efradına cami, ağyarına mani olması gerekir.

Allah rızası için artık şu sorunu çözelim. Ayıptır, yazıktır, günahtır ya hu! Unutmamak gerekir ki, sadece yaptıklarımızdan değil, yapmamız gerekirken yapmadıklarımızdan da hesaba çekileceğiz.

Bu arada; Troy’dan söz etmezsek olmaz. Tabi, bu konuda henüz işin başındayız. Artık yerli bir banka/kredi kartımız var. Troy logolu kredi kartı ile bankaların belirlediği limitiniz dahilinde alışveriş yapıp, nakit çekebilir; internet ve mobil alışverişinde kullanılabilir. Troy hem bireysel hem de ticari olarak kullanılabilmektedir. KOBİ’ler, kurumsal şirketler ya da kamu sektörü için harcamaları bu kart üzerinden yönetmek ve kontrol etmek mümkün. Selam ve dua ile..