Kalkınma Bakanlığı sitesinde net ele geçen ücret verileri yer alıyor.

Buna göre ücretler şu şekilde: (2003 -2015)

Kamu kesimi işçi: 1.234 - 3.442 TL (%179)

Özel kesim işçi : 865 - 2.510 TL (%190)

Memur maaşı: 618 - 2.429 TL (%293)

Asgari ücret: 226 - 975 TL (%331)

Bu tabloya baktığımızda şunları görüyoruz:

2003-2015 arasında ülkemizde genel fiyat düzeyi %160 artıyor. Aynı dönemde kamuda işçi ücretleri daha az oranda artıyor. Lakin kamuda çalışan işçiler zaten özel sektörde çalışanların yüzde 40 üzerinde ücret alıyorlardı. Bu fark 2003 yılında yüzde 42 iken, 2015 yılında yüzde 37’ye geriledi.

Memur maaşları ise 2015 yılı itibariyle özel sektör ücretlerini yakalamış oldu.

Asgari ücretin yüzde 331 arttığı bu dönemde, özel sektör işçi ücretleri (net ele geçen maaş) sadece yüzde 190 artabildi.

Çok düşündürücü bir konu...

***

Şimdi gelelim beyaz eşya fiyatlarına;

TÜİK enflasyon verilerine göre 2003 yılında normal buzdolabı fiyatı 757 TL. Bu ürünün fiyatı 2015 yılında 1.553 TL’ye yükseliyor. Genel fiyat düzeyinin yüzde 160 arttığı bir dönemde, normal buzdolabı fiyatı yüzde 105 artıyor.

Bu sayede ne mi oluyor?

Kamuda çalışan bir işçi 2003 yılında bir yıllık net maaşı ile 19,6 buzdolabı alabilirken, 2015 yılında 26,6 buzdolabı alabilir oldu.

Özel sektör işçisi 13,7 adet buzdolabı alırken, 19,4 buzdolabı alabilir oldu. Bir memur ise 2003 yılında sadece 9,8 buzdolabı alabilirken, 2015 yılında 18,8 buzdolabı alma gücüne erişti.

Gelin bir de No-frost buzdolabına bakalım. 2003 yılında 1.332 TL olan fiyat 2015 yılında 2.021 TL’ye yükseliyor. Ülkede genel fiyatlar yüzde 160 artarken, no-frost buzdolabı fiyatı sadece yüzde 52 artıyor.

Buna göre bir kamu işçisi 11,1 buzdolabı yerine 20,4, özel sektör işçisi 7,8 yerine 14,9, memur ise 5,6 yerine 14,4 no-frost buzdolabı alım gücüne erişiyor.

Ya fırın?

2003 yılında 184 TL olan bir fırın, 2015 yılında 273 liradan satılıyor. Fiyat artışı sadece %48...

Bulaşık makinesi mi? Onun fiyatı da  2003-2015 arasında 959 liradan sadece ve sadece yüzde 12 artışla 1.071 liraya yükseliyor.

DESTAN YAZAN BİR SEKTÖR

Bugün Türkiye, beyaz eşya üretiminde Çin’den sonra Dünyanın en büyük ikinci üreticisi. Sadece bölgenin değil, kıtanın üretim merkeziyiz. Haliyle büyüyen ölçekler, gelişen teknoloji ve ucuzlayan işgücü (görece ucuzlama) Türkiye’ye bu başarıyı getirdi.

Ülkemizde 2002 yılında 3 milyon 318 bin buzdolabı üretilirken, 2017 yılında bu rakam 7 milyon 411 bine çıktı. Fırında ise 1 milyon 341 bin olan üretim sayısı 5 milyon 261 bine yükseldi.

Artan bu üretim ise, ağırlıklı olarak ihraç edilmeye devam etti. 2002 yılında 2 milyon 247 bin olan buzdolabı ihracatımız, 2017 yılında 5 milyon 050 bine çıktı. Yine 997 bin olan fırın ihracatımız da 4 milyon 179 bine ulaştı. (TURK-BESD)

Buzdolabında yıllık iç satış 1 milyon 088 binden 2 milyon 171 bine çıkarken, fırında ülke içi satışlar 339 binden 1 milyon 122 bine arttı.

Kısaca, büyük oranda reel olarak düşen ürün fiyatları sayesinde ve az da olsa artan ücretler birleştiğinde tüketicinin fırın ve buzdolabı gibi beyaz eşya tüketimi artış gösterdi.

Burada bir noktaya daha değinmemiz gerekiyor.

Toplumda hızlı bir değişim süreci yaşanmaktadır. 80’li yıllarda ülkemizde nüfus adeta köylerden kentlere aktı. 1980-90 yılları arasında ülke nüfusu 44 milyon 737 binden %26,2 artışla 56 milyon 473 bine çıkıyor. Ama aynı süre zarfından kent nüfusu %80,3 artarken, köy nüfusu yüzde 4,0 düşüyor.

Son yıllarda ise, şehirlerde aile yapısında büyük değişim yaşanıyor. Nüfusun %2,7 arttığı bu dönemde hanehalkı sayısı %3,7 artıyor. Detayda ise, sadece eşlerden oluşan çocuksuz hane sayısı %6,0, sadece baba ve çocuklardan oluşan hane sayısı ise yüzde 18,3, sadece anne ve çocuklardan oluşan hane sayısı ise %12,0 artış gösteriyor.

Kısaca aile için bölünmelerdeki artışla beraber yeni haneler oluşuyor ve hızla yeni mutfaklar kuruluyor.Bu da yeni buzdolabı alımı ve tüketimi anlamına geliyor. Aslında ailesinde eskiden de buzdolabı olan bir çocuk, bugün sadece ailesi bölündüğü için hem annesinin evinde, hem de babasının evinde buzdolabı ve fırınla tanışıyor.

Olay kısaca budur.