Çocukluğumuzun geçtiği Sakarya’da, depremlerle ve deprem hikayeleriyle büyüdük. Şehir büyük ovaya kurulmuştu. Ve toprağı yumuşaktı. İki metre kazdınız mı su çıkardı. O yüzden depremler çok ciddi yıkımlara neden olurdu şehrimizde.

Sonradan depremle ilgili bilgiler edindikçe, depremin oluşum şeklini, zeminle ilişkisini öğrendik.

TOPLUMSAL ZEMİN SIVILAŞMASI NEDİR?

Sanırım en çok aklımda kalan bilgi, ‘zemin sıvılaşması’ denen şeydi. Üzerinde yaşadığımız toprak alttan alta sıvılaşıyor, toprağı tutan bir direnç noktası olmayınca, küçük bir sarsıntıda üzerindeki her şey kayıp gidiyor. Depremlerde en büyük tehlike de budur.

Geçtiğimiz günlerde bir akademisyenin İstanbul için zemin sıvılaşması uyarısı yaptığını okudum. Ürkütücü.

Zemin sıvılaşması toplumlar için de geçerlidir. Toplumu bir arada tutan ve erozyona uğramasını engelleyen direnç noktaları vardır. Bunlar her topluma göre değişse de aşağı yukarı birbirine benzer:

Din, ahlak, adalet, adil paylaşım, yardımlaşma, ortak vatan, ortak gelecek duygusu…

Ürettiğimiz insani değerler, hem bireyi güçlendirir hem de toplumun birbirine tutunmasını ve sağlam bir şekilde ayakta durmasını sağlar.

Toprağın içindeki kaya parçaları gibidir insani değerler. Toplum bu kayalardan oluşan zemin üzerine inşa olursa, hiçbir depremden etkilenmez.

Sarsılmaz bir adalet duygusu, sarsılmaz hakkaniyet, sarsılmaz ahlaki değerler, adil gelir paylaşımı vb. değerler kuvvetli zeminler oluşturur. Toplum buraya tutunur ve erozyona uğramaz.

Bu değerler, zemin sıvılaşmasını engellediği için toplumun geçirdiği depremlerde zarar görmesini de engeller.

DÜNYADA ZEMİN SIVILAŞIYOR

Dünyada ciddi bir toplumsal zemin sıvılaşması yaşanıyor. Zira insani değerlerde çok büyük bir erozyon yaşanıyor.

Adeta değersizlik çağı yaşıyoruz.

İnsan hayatının hiçbir öneminin kalmadığı, ölümlerin sadece istatistiğe dönüştüğü savaşlara, teröre, göçlere bakın…

Daha çok kazanmak, daha çok zengin olmak, daha güçlü olmak, daha çok büyümek için insani değerlerin, kutsallarımızın ve uğruna ölecek kadar değer verdiğimiz inançlarımızın feda edildiği bir dünyadayız.

Sanırım en büyük zemin sıvılaşması Batı toplumlarında yaşanıyor. Zira kapitalizm, globalizm ve emperyalizm uğruna tüm kutsal değerlerini kurban etti Batı.

Şimdi tutunacak hiçbir değerleri kalmadığı için, en küçük sarsıntı bir deprem etkisi yaratıyor.

FRANSA, BATIDAKİ ZEMİN SIVILAŞMASINA ÖRNEK

Fransa’da yaşanan olaylar, Batı toplumunda yaşanan zemin sıvılaşmasına en iyi örnektir. Vahşi Kapitalizm, Batı toplumunun tutunduğu tüm değerleri eritti, yok etti. Şimdi en küçük depremde, toplumda büyük sarsıntı görülüyor.

Benzin zammına karşı Fransız toplumunun verdiği tepkiye bakın! Bu denli şiddetli tepkinin sebebi zemin sıvılaşmasıdır.

Toplum Fransız devletinin adaletine, gelir paylaşımına, hakkaniyetine güvenmediği gibi, sarılacağı başka insani değerlerin de olmadığını düşünüyor. Bu da bir çaresizliği ortaya çıkartıyor.

Çaresiz insanlar, şiddete gebedir.

TÜRKİYE DÜNYADAKİ GELİŞMELERDEN ETKİLENİYOR

Türkiye dünyadaki bu gelişmelerden bigane değildir. İnsani değerlerin erozyona uğradığı ve hızla bir zemin sıvılaşmasının yaşandığı ortamda, biz de bundan etkileniyoruz.

Neyse ki toplumsal yapımız, Batıya oranla daha kuvvetli. Aile yapımız, dini değerlerimiz, ahlaki yanlarımız, geleneklerimiz, vatan sevgimiz ve insani yanımız hala bizi ayakta tutacak güçte.

Lakin sizler de fark ediyorsunuz, bunlarda ciddi bir erozyon gözlemleniyor. Değersizlik, cehalet, sığlık, ahlaki erozyon yavaş yavaş bizi de etkiliyor.

Toplumun adalet talebi, gelir paylaşımına itirazı, fırsat eşitliği aruzu ve kendini ifade etme zeminlerine olan ihtiyacı her geçen gün artıyor.

ZEMİN GÜÇLENDİRME ÇALIŞMASI YAPMALIYIZ

Batı toplumundaki sıvılaşma, erozyon artık geri dönülemez bir hale geldi. Yıkım, Batı için mukadder gözüküyor. Bu yıkımdan etkilenmemiz lazım.

Toplumsal zeminimiz sıvılaşmadan, buna önlem almalıyız.

Onlara bakarak dersler çıkarmalıyız. Bizim şansımız hala var. Toplumun üzerine oturduğu zeminin sağlam olduğunu çok şükür 15 Temmuz destanıyla herkese gösterdik.

Şimdi zemin güçlendirme çalışmaları yapma zamanı. Geç kalmadan harekete geçsek iyi olacak.