Ne bileyim ben, ne olacaksa olacak!

Bu ilk cümleler kendi halinde, dünyaya kazık çakma imkanına sahip olmadığının farkında olan insanların yaklaşımı.

Biz bir şey yapmayız. Bir şey olur, biz ona maruz kalırız.

Bir şeyin kafamıza çarpacağını hissedersek eğiliriz. Ayaklarımıza çarpacağını hissedersek zıplarız.

Herkes öyle değil. Dünyada ne olduğunu ve ne olacağını bilmemeyi felaket olarak gören insan çeşitleri de var.

Malı mülkü olanlar, parası olanlar, yatırımcılar, şirketler, tacirler, politika yapıcıları, eğer içinde akıllı, tedbirli insanlar varsa, devletler.

T. Kearney adlı uluslararası yönetim danışmanlığı firması bu insanların merakını gidermek için 2019’a dair öngörülerini kendi internet sitesinde yayınlamış.
Gazetemizin sahibi Mehmet Aydın bu tahminleri okumuş.

Benim de ilgimi çekti. Özetleyeyim dedim.

Bunu demeden önce A. T. Kearney neymiş anlamak istedim.

Baktım, bu A. T. Kearney şu bizim meşhur McKinsey’in ortağıymış.

McKinsey 1937’de öldüğünde Thomas Kearney Şikago ofisinde yönetici ortakmış. 1939’da Şikago ofisi şirketin geri kalanından ayrılmış. 1947’de şimdiki ismiyle faaliyetine devam etmiş.

Türkiye dahil 40 kadar ülkede ofisi var. ‘Yönetim Danışmanlığı’ kavramının çağrıştırdığı her konuyla ilgileniyorlar.

Rahmetli dedeme bu şirketlerin ne yaptığını ve nasıl para kazandığını anlatsam, dedem muhtemelen dinleyip dinleyip ‘para tuzağı’ derdi.

Devir öyle bir devir.

Paran varsa, para tuzağına düşüyorsun. Para tuzağında, para tuzağı kurmanın daha gelişmiş ve asra uygun metotlarını öğreniyorsun.

Eyvaah! Basit bir ‘yekun hattı’ çizdim ve altına neticeyi yazdım.

Hayır. Bu dediğim kadar basit değil. Biraz karmaşık.

Girmeyelim bu karmaşık işe. A. T. Kearney’in 2019 tahminlerine bakalım.

Toplam 10 tahmin.

Tahmin: ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı şiddetlenecek. Trump Çin’den yapılan ithalata 250 milyar dolar vergi koydu. Pekin bu tarifeye Amerika’dan ithalata 110 milyar dolar vergi koyarak misilleme yaptı. Çin’deki Amerikan firmaları daha çok sorgulamaya, daha çok takibe maruz kaldı. Bu sene ABD’nin Çin mallarına vergiyi 267 milyar dolara yükseltmesi muhtemel. IMF, ticaret savaşının dünya hasılasının binde 2 ile binde dört arasında küçülmesine sebep olacağını tahmin ediyor.

Tahmin: Bitcoin, kripto-para piyasasının güçlenmesine ve olgunlaşmasına liderlik edecek. 2017’de değeri hızla yükselen kripto-paralar (Bitcoin yüzde 1375 yükselmiş). 2018’de bu paralar çöktü. Önde gelen 10 kripto-para yüzde 80 değer kaybetti. New York Savcılığı da cripto-paraların piyasa manipülasyonuna açık olduğunu belirten bir rapor yayınladı. Bu engellere rağmen kripto-paralar çöküş sonrası toparlanma sürecine girecek.

Tahmin: Global çöp krizi atık yönetiminde inovasyonları tahrik edecek. Dünya Bankası’na göre 2016 ile 2050 arasında atık üretimi yüzde 70 büyüyecek. Dünya, artık sürdürülemez hale gelen atık sorununu daha fazla görmemezlikten gelemez. Scrapi çöpten şikayetçi olanlarla çöpü kendi ihtiyaçları için kullanmak isteyenleri buluşturuyor. Trerracycle ev eşyaları için yeniden kullanılabilir ambalajlar üretiyor. Evocative gıda atığından suni deri imal ediyor.

Tahmin: Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün yeni sülfür düzenlemesi yüzde 0.5 ve daha fazla sülfürlü yakıt kullanan gemilere yasak getirecek. Nakliyatçılar 1 milyon dolar ile 10 milyon dolar arasında yatırım gerektiren arıtıcılar kullanabilir. Dünya ticaretinin yüzde 90’ını nakleden global filonun sadece yüzde 3’ü bu donanıma sahip. Daha pahalı olan az sülfürlü yakıt da bir seçenek. Bu da sektöre 60 milyar dolar ilave yakıt maliyeti getiriyor.

Tahmin: Çin-Rusya yakınlaşması etkili olacak. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping geçen Haziran’da Rus Devlet Başkanı Putin’e ‘Yakın dost’ madalyası vermişti. Bir önceki yıl da Rusya Xi’ye St. Andrew madalyası taktı. Uygulanan ekonomik kısıtlamalar iki tarafı birbirine yaklaştırıyor. Çin’in dev e-ticaret firması Ali Baba ile Rus varlık fonu Rusya’daki e-ticareti geliştirmek için anlaştılar. 2019’da Rus doğal gazını Çin’e nakledecek boru hattı açılıyor. Askeri yakınlaşmalar da var. Bütün bunlar Çin-Rus dostluğunun jeopolitik önemini arttırıyor.

Tahmin: Dünyadaki kaygı (anxiety) salgını yeni ürünlerin çoğalmasına sebep olacak. 300 milyondan fazla insanın klinik depresyon veya kaygı hali yaşaması dünya ekonomisine yılda 1 trilyon dolara mal oluyor. Gallup’un 2018’de hazırladığı 146 ülkeyi kapsayan Dünya Duygu Raporu’nda dünyadaki mutluluk düzeyinin 2006’dan beri en alt seviyede olduğu belirtiliyor. Depresyon tedavisinin pahalı olması sebebiyle tüketici ucuz ve yanlış tedavi ürünlerine yönelecek.

Tahmin: Kum sıkıntısı dünya inşaat sektörünü zorlayacak. Çin, tek başına 2011’le 2013 arasında, ABD’nin 20. Yüzyılda kullandığı kadar kum kullanmış. ABD’de çimento ve beton fiyatları 2004’le 2018 arasında yüzde 70 artmış. Hindistan’da son iki yılda kum fiyatı yüzde 150 artmış. Bu eğilim projelerin yavaşlamasına, bazı projelerin durmasına yol açabilir.

Tahmin: Gelişmekte olan ekonomilerin kredi krizi büyüyecek. Gelişmekte olan bazı piyasalar dış borçlar ve döviz açığı sebebiyle ciddi ekonomik sıkıntılar yaşadılar. Arjantin IMF’yle 57 milyar dolarlık stand-by anlaşması yapmak zorunda kaldı. Pakistan da IMF ile anlaşma yapmaya hazırlanıyor. Türk lirası ABD Doları karşısında yüzde 40 değer kaybetti. 2019’da iki ülke daha Pakistan gibi IMF’yle anlaşma isteyebilir.

Tahmin: Afrika kendi içinde hiç olmadığı kadar irtibatlı olacak. Yakın dönemde Afrika ülkeleri bölgesel ekonomik entegrasyonu geliştirmeye, kıta-içi ticaret bariyerlerini gidermeye önem verdi. Kıtadaki bir çok ülke Afrika ülkeleri arasında sınırda vize uygulamasına geçti. Mart 2018’de 44 Afrika ülkesi serbest ticaret bölgesi anlaşması imzaladı. Bu sayede kıta içi ticaretin 2022’ye kadar yüzde 52 artması bekleniyor.

Tahmin: ‘Dış-iskelet’ üretimi ve kullanımı yaygınlaşacak. General Electric ilk ‘dış iskelet’i 1960’larda test etmiş. Ancak ağırlığı, hareketi kısıtlaması sebebiyle başarısız bulunmuş. Bugün tıbbi, askeri ve sınai uygulamalar için dış-iskeletler geliştiriliyor. Dış-iskelet sanayii 2019’da hızlanacak.

Metni özetleyerek çevirdim. Başladığıma pişman oldum ama yarıda bırakamadım. Bitirdiğimde benim köşemin iki-üç katı kadar uzun olduğunu gördüm. Tekrar kısalttım.