Başbakan Tayip Erdoğan; “ABD kaynaklı ve gittikçe küreselleşen bir ekonomik dalgalanma yaşanıyor. Şundan tüm kesimlerin emin olmasını istiyorum; Türkiye ekonomisi, daha öncekilerde olduğu gibi bu dalgalanmadan da en az etkiyle çıkmayı başaracaktır. Ekonominin yapısı bu tür şokları kaldırabilecek güçte olduğu gibi, gerektiği zaman, gereken şartlarda da ilgili kurumlarımız önlemlerini alarak uygulamaya koyacaktır” dedi.

Avrupa Birliği ekonomi otoritelerinden de aynı sesler yükseliyor. Adeta ABD yönetimini suçlayan ifadeler. AB ekonomi otoritelerinin krize iliştin tanımı şu: Ortada bir global kriz yok. Krizin gerçek sebebi ABD ekonomisindeki durgunluk. ABD ekonomisinde yıllar boyu biriken dengesizlikler bugünkü sonucu oluşturdu. Bütçe açığı, dış ticaret açığı ve tasarruf olmayışı.

27 AB üyesi ülkenin ekonomi bakanının ortak görüşü, ABD'nin yüz yüze bulunduğu tehlikenin Avrupa için geçerli olmadığı yönünde. Elbette etkilenecek ancak ABD ekonomisinde benzer bir durgunluk yaşanmayacak. Ancak bu sözler, AB ülkelerinde büyük korku yaşandığı, krizi önlemeye yönelik üst üste toplantılar yapıldığı, köklü arayışlara yönelindiği gerçeğini ortadan kaldırmıyor. çünkü 11 Eylül saldırılarından bu yana sürekli düşüş yaşayan bir ekonomi var ve bu düşüşün nerede duracağı kestirilemiyor. İngiltere Merkez Bankası, “Ekonomimizi sallayan fırtına üzerinde pek az kontrolümüz var” derken aslında birçok ülkenin içinde bulunduğu çaresizliği ortaya koydu.

Sorunun ne olduğunu herkes biliyor ancak çözümün ne olduğuna dair olgunlaşmış bir kanaati olan kimse yok. Sorun: Amerika'yı deprem, dünyayı tsunami vuruyor. Yani bir çeşit finansal tsunami yaşanıyor. Sanılanın aksine bu, gelişmiş ekonomilerin krizi. Aynı dönemde, yükselen ekonomilerin, sarsıntı yaşamalarına rağmen global ekonomi için umut olabileceği, büyük çöküşü yavaşlatabileceği bile söyleniyor.

George Soros, durumu “son 60 yılın en kötü kizi” olarak yorumluyor. Dolara dayalı kredilerle büyümenin sonunun geldiğini, resesyonun engellenemeyebileceğini, her on yılda yaşanan krizlerden farklı bir durum olduğunu, otoritelerin müdahalesinin bile süreci durduramayabileceğini belirterek aslında ülkelerin krizi kontrol etme kabiliyetlerine yönelik şüphelerini ortaya koyuyor. Aynı zamanda, çin, Hindistan ve petrol üreticisi ülkelerin aynı durumda olmadığını bu durumun da krizin globalleşmesinin önüne geçtiğini ima ediyor.

Soros'un bir finans sihirbazı olduğunu, kokuyu iyi aldığını biliyoruz. Ancak, Asya krizi sırasında Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed'le girdiği polemiği hatırlıyoruz. Tartışma Mahathir'in görüşlerinin zaferiyle sonuçlanmış, Malezya Soros'un telkinlerini hiçe saymış ve kısa sürede kendini toparlamıştı.

Hazır finansal kriz bütün dünyayı etkisi altına almışken daha önce komplo teorisi ya da fantezi kabul edilen bir tartışma yeniden başladı. ABD'nin para birimini değiştirmesi, Kuzey Amerika Birliği çerçevesinde ortak para birimine geçmesi artık ciddi yayın organlarında bile yer alır oldu. ABD, Kanada ve Meksika'nın AB ülkelerinin Euro'ya geçmesi gibi ortak para birimine geçebileceği, Kuzey Amerika Para Birliği'nin kurulabileceği, üç ülkenin “Amero” adı verilen ortak para birimine geçmesinin potansiyel bir gerçekliğe dönüştüğü, “The Case of the Amero: The Economic and Politics of a North American Monetary Union” adlı çalışma yer alan iddiaların artık ciddi bir tez olarak algılanma döneminin geldiği ifade ediliyor.

İşin ciddi yanı; ABD'nin Dışilişkiler Konseyi'nin (CFR), Kanada'nın The Canadian Counsel of Chief Executives ve Meksika'nın Consejo Mexicano de Asuntos Internatcionales adlı kuruluşlarının da tartışmanın arkasındaki güçler olması.

O zaman madem finansal kriz var, maden yeni bir finansal sistem oluşturulması ciddi biçimde tartışılıyor, madem dünya savaşları öncesi görüntüler kendini hissettiriyor, madem bazı para birimleri kredisini kaybediyor Kuzey Amerika ülkeleri arasında kurulacak AB formülünün neden kendi para birimi olmasın. Kuzey Amerika Merkez Bankaları Birliği ve ortak para birimi neden hayal olsun! üstelik tartışmayı yürütenler AB'yi model aldıklarını açıkça dile getirmekten çekinmiyorlar.

Ekonomik kiriz tartışmalarına bugünkü katkımız “Amerikan Euoru'su” olarak tanımlanan “Amero” tezlerinden haber vermek olsun.