"Koyun gütmek" muhabbeti bir seçim klasiği. Hemen her seçimde tekrarlanıyor. Bazen koyunun yerini kaz alıyor. İktidar partisi lideri, muhalefet partisi liderini "üç-beş koyunu (veya kazı)" güdecek yetenekten mahrum olmakla itham ediyor. Son olarak AK Parti liderinin, MHP liderine dönüp "Bunlara on koyun versek on koyunu güdemezler." demesi gibi.
Bu seçim klasiği, 1960'ların ikinci yarısında siyasî geleneğimize yerleşti. Süleyman Demirel, Adalet Partisi genel başkanı olunca, o dönemin ruhuna uygun bir reklam imajı oluşturuldu. Bu imaj daha sonra uzun süre Sol'un icat ettiği "Morrison Süleyman" ile birlikte tedavülde kalan "Çoban Sülü" lâkabıydı. "Çoban Sülü" incelikli bir imaj çalışmasıydı. Amaç sert bir sembol üzerinden CHP'yi halkın uzağına düşürmekti. "Çoban Sülü" CHP'lilerin Demirel'i aşağılamak için, AP'lilerin de yüceltmek için kullandıkları ortak bir deyime dönüştü. Nüfusun yaklaşık olarak % 65'inin köylerde yaşadığı 60'ların Türkiye'sinde çobanlık yapan köylülerle koyun sürüsü gibi yaşayan şehirliler bu şekilde karşı karşıya gelmiş oldular. "Çoban Sülü" lâkabının yerleşmesi, bu karşılaşmada köylü kurnazlığının galip geldiğini gösterir.

"Çobanlık ve koyun gütme" benzetmesi, siyasî kültürümüzün derinlerinde yer alan anahtar kodlardan biri. Sürüleriyle birlikte hareket eden, mevsimlere göre taze otlaklar bulmak üzere göçebe yaşayan toplumlarda, hayat tarzlarına uygun bir siyasal anlayış gelişir. Bizim toplumumuz göçebeliği, yani çobanlık aşamasını diğer toplumlardan çok daha uzun bir süre yaşamış bir toplum. Çoban, göçebe toplumların lideridir. Sürüleriyle birlikte hareket eden toplumun refahı ve güvenliği çobanın yeteneklerine bağlıdır. Göç zamanını, göçülecek yeri o belirleyecek, vahşi hayvanlardan ve düşmanlardan sürüyü ve halkı o koruyacaktır. Dede Korkut hikâyelerindeki "Kara Çoban" tiplemesi, çobanlığın ne kadar incelikli bir sanat olduğunu anlatır. Bu zor ve itibarlı mesleğin inceliklerini merak edenlere, Kemâl Tahir'in "Çoban Ali" başlıklı hikâyesini öneririm. Bu hikâyeyi okuduktan sonra "on koyun gütme"nin hiç de kolay bir iş olmadığını anlarsınız. Ben de gençliğimde bir defa tecrübe ederek anlamıştım. İşin asıl sahiplerinin ben koştururken yerlere yatıp gülmelerinden, ne kadar beceriksiz olduğumu fark etmiştim. Sağa sola kaçışan koyunları bir arada tutmak ve bir yerden bir yere götürmek son derece ustalık gerektiren bir iş. Koyunlara, tabiata dair çok fazla şey bilmeniz ve içgüdüler geliştirmeniz lâzım.

MHP lideri Devlet Bahçeli'nin son "koyun gütme" polemiğine verdiği cevap, postmodern çağrışımlarla yüklü. "Ankara'da vurgunla, talanla, haksız alan gasbetmekle, koyun güdecek yer de kalmadı." diyor Bahçeli. Köyden geliyoruz "koyun gütmeyi biraz biliriz" diye de ekliyor.

Açıkça görüldüğü üzere siyasetçi burada "çoban" rolünde. Siyaset de "koyun gütmek" anlamına geliyor. Ama halkın "koyun sürüsü" olduğu iddiası pek doğru görünmüyor. Bu iddia çobanlığı aşağılayan şehirlilere ait bir söz. "Koyun gütmek" gerçekte devlet işlerini yürütmek, ekonomiyi çekip çevirmek demek. Bu metaforun zengin çağrışımlarını bir fabl aracılığıyla anlatmak daha doğru.

Baba kurt, yavrusuna çevreyi gezdiriyor. Bir tepenin üzerinden aşağıdaki düzlükte otlayan koyun sürüsünü görünce duruyorlar. Yavru kurt, koyunları gösterip merakla ne olduklarını soruyor. Baba, yavrusuna "Karnımızı doyurmak için biz onları yeriz." diye açıklıyor. Yavru kurt yine merakla abasının altında kenarda oturan çobanı gösteriyor. Kurt: "Onun ne olduğunu ben de anlamadım. Koyunlar hep onun peşinden gidiyor. Ben görmedim ama o da tıpkı bizim gibi koyunları yediği söyleniyor." dedikten sonra, yavrunun dikkatini başka birine çeviriyor. "Sen asıl bize benzeyen şu yaratığa bak, önce onu tanıman gerekir; bizim tek düşmanımız o." diyor. Yavru, çoban köpeğine dikkatle bakıyor ve babasının beklediği soruyu soruyor: "Peki o ne iş yapar?" Kurt iç geçirerek "Ah oğlum" diyor "O bizim yememize engel olur, ne hikmetse kendisi de yemez, sadece (çobanı göstererek) o ne derse onu yapar."

Kıssadan hisse: Çobanlık zor iş.