Öteden beri ilk Türk İslam Devletinin Karahan Devleti olduğu görüşü yaygındır. Ben de bazı yazılarımda aynı görüşü yazmıştım. Ama son yıllarda ilk Türk İslam Devletinin İdil (İtil)- Sibirya’da kurulan Bulgar Devletinin olduğu görüşü ortaya çıktı. Ve ben şahsen İlk Türk İslam Devletinin Bulgar Devleti ikincisinin Karahanlılar Devleti olduğuna kesin olarak inanıyorum.
Rusya Federasyonu Müslümanlarının Şeyhülislamı Taceddinov Talga’nın bu konuda belgelere dayalı açıklaması şöyledir:
“Bulgarlar ilk Müslüman Türk Devletini kurdular diye biliriz biz. Bu doğrudur. Hicrî 9. yılda Hazreti Muhammed (Sallallahü aleyhi ve sellem)in Medine’den Sibirya Bulgar Türklerine gönderdiği 3 sahabe bize İslamı öğretmiş. Abdurrahman bin Zübeyr, Zübeyr bin Ca’deh ile Talha bin Osman (Radıyallahü anhüm ecmain) Hicrî 10. yılda vardıkları bu coğrafyada İslâm Dinîni 33 tabiînle birlikte anlatmışlar. Hicrî 310 / 922 Mîlâdî yılında ise Bağdat’ta Halîfe El Muktedir’in elçisi olan İbni Fadlan’ın heyeti Bulgar İlteberi Almuş Han’la târihi bir buluşma gerçekleştirmişti. Almuş Han bu görüşmeden sonra hidayete ermiş ve milletiyle birlikte kabul ettiği İslâm Dinîni Bulgar’da resmî din olarak ilan etmişti. Atalarımız Bulgarlar, İslâm Dinînin Avrupa’nın kuzey doğusunda ve Sibirya’da yayılmasında büyük rol oynamışlardır. Yani biz Hazreti Peygamber döneminde Müslüman olduk. İlk Müslüman Türk Devletinin torunları olmaktan da onur duyuyoruz.
Elbette. Bu tarihî vakıanın 1100. yılı Moskova, Ufa ve Bulgar Şehrinde ilk dinî amaçlı topluca ziyâretle 25.08.1989 yılında Sovyetler Birliği’nde kutlanmıştı. Kutlama törenlerine yirmiden fazla ülkeden; Afganistan, Avustralya, Cezayir, Bangladeş, Bulgaristan, Japonya, Pakistan, Yemen, Kuveyt, Türkiye, Suriye, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Lübnan ve İran’dan gelen birçok misafir katılmıştı.
O tarihten itibaren her yıl Haziran ayının ikinci haftasında Bulgar şehrindeki ayakta kalmış en kadim İslâm mabedinde okunan ezan, kılınan topluca namaz ve yapılan tövbe ile bu mutlu gün anılmaktadır. Bugün Rusya Müslümanlarının dinî ve mahallî bir bayram günü olarak kutlanılmaktadır.
Çeşitli hayır-hasenat hizmetlerinde bulunuyoruz. Maddi yardım, hastanelere ilaç yardımı, Çocuk yuvalarına, Huzurevlerine ve Okullara eşya yardımları yapıyoruz. Dinî ve resmî bayramlarda ziyaretler ve kutlamalar yapıyoruz. Ayrıca Rusya Müslümanları olarak Mekke-i Mükerreme’ye Hacc ziyaretlerimizi de yapıyoruz. Bu faaliyetlerin en zirve noktası ise her sene Rusya Müslümanlarının bir araya gelerek ecdadımızın başkenti olan Tataristan’daki Büyük Bulgar şehrinde yapılmakta olan topluca namaz ve duadır.