Önceki gün itibarıyla Nabucco doğal gaz boru hattı anlaşması imzalandı. İnşallah hayırlara vesile olur. Lakin kimileri bu olayla Doğu Türkeli’de ( Doğu Türkistan) meydana gelen ve katliama dönüşen arbede arasında bağ kurmakta gecikmediler. Esasında bu olayla Türkmenistan petrolleri arasında bağlantı kuruluyor. Bilindiği gibi, Mavi Akım projesi sırasında Türkmenbaşı Türkiye’nin Türkmengazı ve petrolü almak yerine aracı olarak Moskova’yı devreye sokmasını bir türlü affedememiş ve Türkiye’de bir Rus lobisinden bahsetmişti. Gerçekten de Mavi Akım hem gereksiz hem de Türkiye’yi tuzluya patlamıştır. Onun ötesinde siyaseten Rusya’ya bağımlı kılmıştı. Bu proje gerçekten de Türkiye’deki Rus lobisinin marifetidir. Ve Nabucco Türkiye’nin Mavi Akım’a bağımlılığını azaltmış ve Türkmenbaşı’nın gözünün arkada kalmamasına neden olmuştur. İlk defa, ABD’de ekonomik durgunlukla birlikte petrol ve doğalgaz fiyatlarının düşmesiyle uluslar arası piyasalara daha önce yüksek fiyattan doğalgaz satan Rusya zor durumda kalmıştır. Yüksek fiyattan aldığı Türkmen gazını düşük fiyattan satma durumunda kalmıştır. Bundan dolayı Türkmen doğal gazını almakta nazlanmaya başlamıştı. Bu da Türkmenlerin Nabucco’ya yönelmelerine neden oldu. Aslında birçok bölgesel buhranın arkasında Orta Asya petrolleri ve büyük oyun veya devletlerarası oyunun yeni fasılları bulunmaktadır. Sabık Türkmenbaşı, Taliban döneminde de Afganistan üzerinden Pakistan’a petrol sevkiyatı yapmak istemiş ve Amerikalılar başta buna sıcak bakmışlardı. Hatta ABD’nin başlarda Taliban’ı bu yüzden desteklediği yorumları bile yapılmıştı. Pakistan’daki iktidarlar da bu projeye sıcak bakmışlar ve Afganistan’ın Orta Asya’ya koridorları olmasını arzu etmişlerdi. Türkmenler petrol ve doğalgaz sevkiyat hatlarını çeşitlendirmeye ve Rus tekelini kırmaya çalışıyorlar. Dünyadaki ekonomik kriz de buna yardımcı olmuştur. Türkmenler bir taraftan Rusya’ya petrol ve doğal gaz verirken Rusların düşen fiyatlar karşısında tekel olmakta zorlanmasıyla Nabucco’ya da açılmışlardır. Bu Türkiye’nin yaranına olmuştur. Sadece bununla da kalmamışlar ve bir boru hattını da Çin’e uzatmak istemişlerdir.
¥
İşte Murat Yetkin, Urumçi ve Doğu Türkeli’deki gelişmeleri buna bağlamaktadır. Bu hususta şunları yazıyor :” 11 Haziran’da ABD Enerji yetkilileri ve Exxon ile Chevron şirketi yetkilileri Aşkabad’ta Türkmenlerle (Nabucco dahil) stratejik görüşmeleri yaptılar.
15 Haziran’da bu kez Gazprom Başkanı Aleksey Miller Aşkabat’a Türkmen liderle görüştü. Sonuç alınamadı. 17 Haziran’da Putin Türkmenistan ile stratejik enerji ortaklığı kurmak istediklerini söyledi. 24 Haziran’da Nabucco törenleri için bugün Ankara’da olması beklenen- ABD Başkanı Obama’nın Hazar Enerji Koordinatörü Richard Morningstar, Türkmen Dışişleri Bakanı Raşid Mammedov’un Vaşington’daki temaslarına atfen, Türkmenistan’ın Nabucco’nun stratejik gaz sağlayıcısı olacağını söyledi. Oysa ABD ile Rusya bu çekişme içindeyken, aynı 24 Haziran günü Berdimuhammedov, Aşkabat’ta Çin Başbakan Yardımcısı Li Keqiang ile bir doğalgaz boru hattı anlaşması üzerinde anlaştıklarını açıklayıverdi.
Anlaşma ile Türkmenistan 30 yıl boyunca Çin’e yılda 10 milyardan başlayıp 40 milyar metreküpe çıkacak kadar gaz sağlayacaktı. En kilit unsurlardan birisi, Çin’in bu anlaşmayla Türkmenistan’a 1 milyar doları Berdimuhammedov’un şahsına tahsis edilmek üzere 4 milyar dolarlık kredi vermiş olmasıydı. Türkmen gazını Çin’e taşıyacak boru hattı ise, Çin’in batısındaki Uygur özerk bölgesinden, bölgenin başkenti Urumçi yakınlarından geçecekti.
Urumçi’deki ilk olaylar 30 Haziran’da patlak verdi. 3 Temmuz’da Gül, Obama ziyareti öncesi Medvedev’i, 5 Temmuz’da da Obama’yı aradı, ‘Kafkasları görüştüler’.
6 Temmuz’da Moskova’daki Obama-Medvedev görüşmesi sırasında Uygur bölgesinde olaylar zirveye tırmandı, sıkıyönetim ilan edildi. Erdoğan, 9 Haziran’da İtalya’da Uygur Türklerinin laik lideri, yeni Asena Rabia’ya Türk vizesi verileceğini açıkladı.
Dün 11 Temmuz günü Berdimuhammedov, ülkesinin Nabucco’ya tam destek vereceğini gaz sağlayacağını ilk kez ilan etti. Boşlukları da artık siz doldurursunuz şu pazar günü…” Halbuki, Nabucco Çin petrol hattına alternatif değil.
Uygur olaylarını komplo üzerinden yorumlayan bir başka isim de Enis Berberoğlu idi. O da olayların dolar’a alternatif para birimi olarak öngörülen Şio’dan kaynaklandığını zira yeni alternatif para birimi projesinin en büyük ortaklarından birinin Çin olduğunu ifade ediyor. Berbeberoğlu’nun tezi de şu :”SİNCAN’ı yerel etnik çatışma boyutundan küresel ölçeğe çıkartırsak...ABD, tarihinin en ciddi ekonomik krizini yaşıyor.İflasları, işsizliği önlemek için durmadan para basıyor.Amerikan para biriminin değer kaybı kaçınılmaz görülüyor. Ama işe bakın ki, ABD Doları dünyanın rezerv para birimi. Merkez Bankaları kasalarının üçte ikisi dolarla dolu. Son günlerde, “Dolar rezerv para olmasın” diyenler çoğaldı. Dolar rezervi en yüksek ülke kim biliyor musunuz? Çin. 1.3 trilyon dolardan fazla rezervi olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca Çin, ABD tahvili satın alarak faizi düşük tutuyor. Karşılığında Çin, ABD’ye ucuz mal satarak istihdam sağlıyor. Çin geçen ay Rusya ile buluştu, yeni rezerv parayı tartıştı.
Zirvede yeni paranın adı bile konuldu: “Şio”. Dün başlayan G-8’de doların tahtının sarsılması işten değildi. Ama Sincan’da olaylar patladı, Çin’in karizması çizildi. G-8’e hareketinden önce Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı açıklama yaptı. “Dolar uzun yıllar ana rezerv para birimi olacak” dedi. Hiçbir hayat milyarlarca dolarla bile ölçülmez. Ancak bu dünyada, para için çok cinayet işlenir…”
Acaba ?