5510 sayılı sosyal güvenlik reform yasası vatandaşlarımıza 1 Ekim 2008’den itibaren pek çok hak ve fayda getirmesine rağmen aradan geçen bunca zamana rağmen halâ bir çoğumuz bu hak ve faydalardan habersiziz.

Sosyal güvenlik reform yasasının vatandaşlarımız getirdiği en önemli hak ve faydalardan birisi de, 18 yaş altındaki bütün çocukların sağlık giderlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ödenmesi ve karşılanmasıdır.

28.08.2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği’nin 6 ıncı maddesi 10 uncu fıkrasında; 18 yaş altındaki bütün çocukların başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın genel sağlık sigortalısı olacakları ve tedavi giderlerinin SGK tarafından karşılanıp ödenmesi hüküm altına alınmıştır.

18 yaşın altındaki çocuklarının babalarının ya da analarının Bağ-Kur’lu olması, Bağ-Kur’a borcu olması, işsiz olması ya da buna benzer diğer sebeplerin olması çocuklarının sağlık yardımlarının SGK tarafından karşılanmasına hiçbir şekilde engel değildir. Yani, ana ya da babanın durumları 18 yaş altındaki çocuğun sağlık yardımı almasına mani olamaz.

Peki 18 yaş altı çocukların muayene, tetkik, tahlil ve tedavi giderlerinin SGK tarafından ödenmesi için ana ya da babalar ne yapmalıdır? Öncelikle 18 yaş altı çocuğu bulunan her kişi, SGK ile sözleşmesi olan istediği devlet ya da özel hastaneye gittiğinde çocuklarının tedavileri başvurulan sağlık kuruluşunca yapılmak zorundadır.

Bazı sağlık kuruluşları tarafından, kendilerine başvuran 18 yaş altı çocuklara SGK tarafından MEDULA sistemine aktivasyonları yapılmadığı gerekçesiyle, geri gönderilmekte ve tedavileri yapılmamaktadır. Bu şekilde yapılan uygulamalar yanlıştır. 18 altı çocuklardan kendisine başvuran her sağlık kuruluşu, çocukların tedavisini yapıp ve form 1 denilen bir formu düzenleyip SGK’dan tedavi giderlerini talep etmelidir.

Ancak, yine de 18 yaş altı çocuklarının tedavi giderlerinin SGK tarafından ödenmesini isteyen kişiler, öncelikle çocuklarının SGK’dan aktivasyonlarını (çocuklarını SGK’nın sağlık sistemi olan MEDULA programına tanıtmaları) yaptırmalarını daha sonra sağlık kurum ve kuruluşlarına başvurmalarını önemle tavsiye ederiz.

Özetle, 18 yaş altındaki her çocuğun sağlık giderleri (tedavi, tetkik, tahlil, muayene vb) 1 Ekim 2008’den itibaren SGK tarafından ödenmek zorundadır. Vatandaşlarımızın kanun tarafından kendilerine tanınmış bu haklarını kullanmaları, sağlıklı bir nesil büyütmeleri açısından hem kendilerinin hem de ülkemizin yararına olacaktır.

Okur Sorularına Cevaplar

SORU 1: Hollanda’da ikamet ediyorum. 07.10.1969 doğumluyum. 31.12.1993 – 11.01.2008 tarihleri arasında 14 yıl 10 günü borçlandım. (5050 gün) 2012 yılı Ocak ayında Türkiye’ye kesin dönüş yapmayı planlıyorum. Bu tarihte dönersem 18 yılı doldurmuş oluyorum. Emekli olmam için 20 yılı borçlanmam gerekiyorsa geri kalan 2 yılı Türkiye’de nasıl borçlanabilirim? Bu durumda en erken ne zaman emekli olabilirim? (Asiye ASLAN)

CEVAP 1: Türkiye’ye kesin dönüş yaparsanız Türkiye’ye döndüğünüz tarihten sonraki süreleri yurt dışı borçlanması yapıp hizmet olarak kazanamazsınız. Ancak, Türkiye’de esnaf veya işçi statüsünde sigortalı, ya da isteğe bağlı sigortalı olarak kalan iki yılınızı tamamlayabilirsiniz. Ancak, size tavsiyemiz mutlaka yurt dışı borçlanmasından önce Türkiye’de SSK sigortalısı (4/a sigortalısı) olunuz. Aksi halde erken ve işçi sigortalılığı şartlarında emeklilik hakkını kaybedip daha zor ve geç olan esnaf emekliliği şartlarına tabi olursunuz.

SORU 2: Bulgaristan doğumluyum. Bulgaristan’da yaşıyorum. Doğum tarihim 28.07.1962. Çifte vatandaşlığım var. 25.09.1993 yılında evlilik nedeniyle Türk vatandaşlığı kazandım ama Türkiye’de hiç yaşamadım. 11.01.1994 Bulgaristan doğumlu bir kızım var. Türkiye'de sigortalı çalışmışlığı yoktur. Şimdiye kadar Bulgaristan'da 20 yıl sigortam ödendi. Türkiye’den borçlanma yaparak emekli olabilir miyim? (Gülşen AYHAN)

CEVAP 2: Türk vatandaşı olduğunuz 25.09.1993 tarihinden itibaren yurt dışı sürelerinizi borçlanıp yaş ve hizmet yönünden gerekli şartları taşımanız halinde Türkiye’den yurt dışı emeklisi olabilirsiniz.

SORU 3: 01.05.1965 tarihinde SSK’ya kaydım var. 09.09.1971’den beri Almanya’da ikamet etmekteyim. 1946 doğumluyum. 2011’de Almanya’dan emekli olacağım. Türkiye’den de emekli olmak istersem acaba ne kadar prim ödemeliyim?

CEVAP 3: Almanya’daki çalışma sürelerinizle bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik sürelerinizi borçlanıp Türkiye’den emekli olabilirsiniz. Yurt dışı borçlanma yapmadan önce Türkiye’de bir gün bile olsa, hizmet akdi ile çalışma yapın. Bundan dolayı SSK şartlarında daha erken emekli olursunuz. Yurt dışı borçlanma bedeli günün asgari ücret değerlerine göre belirlenmektedir. Günümüz itibariyle, bu tutar günlük 7,78 TL’dir. Sizin emekliliğiniz için ne kadarlık gün lazımsa buna göre hesap edebilirsiniz.
Y u r t d 1___1_n a ç 1_k m a d a n ö n c e S S K s i g o r t a s 1_ o l a n v e y a k l a __1_k 2 7 y 1_l d 1_r A l m a n y a _ d a y a __a y a n 5 5 y a __1_n d a k i A y __e t e y z e A l m a n y a _ d a e v k a d 1_n 1_ o l a r a k g e ç e n s ü r e l e r i n i b o r ç l a n 1_p T ü r k i y e _ d e n e m e k l i o l m a k i s t e m i __t i r . A y __e t e y z e n i n e m e k l i o l a b i l m e s i i ç i n e n a z 5 4 0 0 p r i m ö d e m e g ü n s a y 1_s 1_n a i h t i y a c 1_ v a r d 1_r . A y __e t e y z e n i n p r i m e e s a s a s g a r i k a z a n ç ü z e r i n d e n b o r ç l a n m a y a p m a k i s t e d i __i n i v a r s a y a r s a k ; ( 7 2 9 , 0 0 T L X 0 . 3 2 = 2 3 3 , 2 8 T L / 3 0 G ü n = 7 , 7 8 T L ) g ü n l ü k b o r ç l a n m a b e d e l i 7 , 7 8 T L o l a c a k t 1_r . A y __e t e y z e n i n e m e k l i l i __i i ç i n 5 4 0 0 g ü n b o r ç l a n m a s 1_ g e r e k t i __i n d e n ( 5 4 0 0 g ü n X 7 . 7 8 T L = 4 2 . 0 1 2 , 0 0 T L ) e m e k l i o l a b i l m e s i i ç i n S G K t a r a f 1_n d a n k e n d i s i n e ç 1_k a r 1_l a c a k 4 2 . 0 1 2 , 0 0 T L t u t a r 1_n d a k i y u r t d 1___1_ b o r ç l a n m a s 1_n a a i t p r i m b o r c u n u ü ç a y i ç i n d e ö d e m e s i g e r e k m e k t e d i r .
7 2 9 , 0 0 T L X 0 . 3 2 = 2 3 3 , 2 8 T L / 3 0 G ü n = 7 , 7 8 T L

SORU 4: Bir kamu kurumunda kesinleşmiş 3,6 yıl fiili hizmet zammım var. Emekli ikramiyesi hesaplanırken bu süre de dikkate alınır mı? (Mahmut Tosun)

CEVAP 4: 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 32 nci, 33 üncü ve 34 üncü maddeleri gereği, fiili hizmet süresi zamları emekli ikramiyesi hesaplanırken aynen fiili hizmetler gibi dikkate alınmaktadır. Bu konuda bir tereddüt yoktur. Ancak, itibari hizmet süreleriniz varsa, bunlar emekli ikramiyesinin hesabına dikkate alınmaz.
a bulunmak istedim ama eşimin
NOT: İş dünyası, SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve çalışma hayatıyla ilgili sorularınızı ve merak ettiklerinizi; [email protected] e-mail adresine yazın, sizin için cevaplayalım. Her hafta perşembe günleri farklı konu ve soru cevaplarıyla http://www.habervaktim.com adresinde, İş Dünyası ve Çalışanın Köşesi’nde buluşalım.