Serbest olarak çalışan noterler 5510 sayılı sosyal güvenlik reform yasasının yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den önce, 1512 sayılı Noterlik Kanunu gereğince ve 506 sayılı Kanun’un mülga 86. maddesine göre topluluk sigortası (4/a yani SSK sigortalılığı) kapsamında sigortalı olmaktaydılar. Serbest olarak çalışan noterler 1 Ekim 2008’den itibaren 4/b (Bağ-Kur) sigortalılık statüsü kapsamına alınmışlardır. 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den sonra bile 1512 sayılı Noterlik Kanununda noterlerin topluluk sigortasına tabi olacaklarına dair özel hüküm devam etse de 5510 sayılı Kanun’un 105. maddesinde yer alan; “…diğer kanunların bu Kanun’a aykırı hükümleri uygulanmaz.” hükmü gereği, 1 Ekim 2008’den itibaren noterler 4/b sigortalılık statüsü kapsamına alınmışlardır.

1 Ekim 2008’den önce mülga 506 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi gereği, SSK’dan emekli olan (yaşlılık aylığı) serbest noterler emeklilikten sonra serbest noter olarak çalışmaya devam ederlerse, almakta oldukları aylıklarının yüzde 15’i oranında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesilmekteydi. SSK dışındaki yerlerden (Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve banka ve borsa sandıkları) herhangi bir aylık (malûllük, yaşlılık vb) veya gelir alan noterler emeklilikten sonra çalışmaya başladıklarında ise bunlardan SGDP kesilmemekteydi.
5510 sayılı Kanun’un geçici 14. maddesi gereği, 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olanlar ve emeklilerden SGDP kesilmeye eski uygulamalara göre devam edilmektedir. 5510 sayılı kanunun 30. maddesine göre emeklilikten sonra serbest çalışan noterlerden kesilecek SGDP oranı aylıklarının yüzde 15’i dir. Ancak bu yüzde 15’lik oran 2008 yılında yüzde 12, 2009 yılında %13, 2010 yılında %14, nihayet 2011 yılından itibaren %15 olarak uygulanmaktadır.
SGK’nın 2009/37 sayılı genelgesi gereği, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı kanunu kapsamında emekli aylığı almakta iken, 1 Ekim 2008’den önce serbest noterlik yapanlardan SGDP kesilmemektedir. Yani, kamudan emekli olan bir hakim veya savcı emeklilikten sonra serbest noter olarak çalışmaya başlamışsa ve bu çalışmasını SGK’ya 1 Ekim 2008’e kadar tescil ettirmişse bunlardan hiçbir şekilde SGDP kesilmemesi gerekmektedir.
Ancak, kamudan emekli olan bir hakim, savcı veya hukukçu 1 Ekim 2008’den önce noter olarak çalışmaya başlamışsa ve bu çalışmasını SGK’ya (ya da 1 Ekim 2008’den önce Bağ-Kur’a) 1 Ekim 2008’e kadar tescil ettirmemişse, bu kişi 1 Ekim 2008’den sonra SGK tarafından ne zaman tespit edilirse edilsin SGDP kesilmesi gerekmektedir.
Kamudan emekli olan hakim, savcı veya hukukçular, 1 Ekim 2008’den sonra noter olarak çalışmaya başlarlarsa, bu kişilerden aynen diğer vatandaşlara uygulanan normal prosedür gibi SGDP kesilmesi gerekmektedir.

NOT: İş dünyası, SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve çalışma hayatıyla ilgili sorularınızı ve merak ettiklerinizi; [email protected] e-mail adresine yazın, sizin için cevaplayalım. Her hafta Cuma günleri farklı konu ve soru cevaplarıyla http://www.habervaktim.com adresinde, İş Dünyası ve Çalışanın Köşesi’nde buluşalım.