Yazımda tartıştığım ihtimallerin hiçbirinin doğru olduğu iddiasında değilim. Sadece kendi kendime yaptığım tartışmayı aksettirmek istedim.

Rusya’daki terör eylemlerinden sonra bir televizyon programında şunu söyledim: Eylemin sorumlusunun kim olduğunu en iyi Rusya bilir. Çünkü örtülü faaliyetleri hem yaptıkları hem de karşılaştıkları için yakından izlerler. Ayrıca hem deneyimli ve hem de bu konuda bilgilidirler. Bu yüzden onların nasıl tepki verdiklerini görünce kimi sorumlu saydıklarını göreceğiz. Bu konudaki en doğru değerlendirmenin onlarınki olacağını düşünüyorum.

Rusya’daki düşen uçak için kazanın dışında bir ihtimalin mevcut olabileceği, Başbakanımız da dahil, birçok kimse tarafından dile getirildi. Acaba bu uçak kazası Moskova’daki terör saldırısının bir misillemesi miydi? Buna itiraz edilebilir. Çünkü böyle bir olasılığı kabul etmek Rusya’daki terör eyleminin Polonya’nın düzenlediği anlamına gelir ama bunu doğrulayacak herhangi bir neden yoktur.

Oysa olaya daha geniş bir açıdan bakılırsa böyle bir analiz doğru olabilir. Rusya’nın tepkisi Polonya’ya yönelik değildir. Kafkasya’daki terörü gerçekleştiren ülke aynı zamanda Polonya’yı Rusya’ya karşı kullanmak istemektedir. Rusya’nın tepkisi bu güce yöneliktir ve yaptığınız hiçbir şey karşılıksız kalmayacak demektedir.

Bunun tam tersi de söz konusu olabilir. Rusya’daki terörü gerçekleştiren güç, uçağın düşmesini de planlar ve bir yandan Kafkasya’daki Müslümanları Rusya’dan uzaklaştırırken diğer yandan Polonya ile Rusya arasındaki ilişkileri olduğunun gerisine de götürür.

Tartıştığım ihtimaller genel eğilimle bağdaşmıyor. Çünkü Rusya’daki terör eylemine karşı Rusya’nın Çeçenistan’a karşı bir tavır sergilemesi, eylemleri önlemek için oradaki örgütlere sızması ve onları etkisiz hale getirmesi beklenir. Bu tavır bizim benzer eylemler karşısındaki tavrımızı aksettirmektedir. Oysa eylemde kullanılan militan bizim düşüncemizi yönlendirmek için kullanılmaktadır ve eylemin arkasında kimin olduğunu teröristin kimliğinden hareket ederek belirlersek eylemi düzenleyen amacına ulaşmış olur. Yani İslamcı bir militanın gerçekleştirdiği eylemin arkasında çok farklı inançta bir güç olabilir. Komünist eylemci ya da göstericiyi kapitalist kullanabilir. Bu gibi olaylarda yapılan eylem değil doğacak tepkiler gözönüne alınmalıdır. Mesela ülkemizde Kürt karşıtı bir eylem yapılırsa bunun arkasında milliyetçiler değil Kürtleri destekleyen bir güç odağı olabilir.

Ülkemizde bundan daha yüzeysel değerlendirmeler yapılmıştır. Mesela bir eylemde kullanılan silahın cinsine bakarak failin kimliğine ulaşıldı. Patlayan bombanın hangi ülkenin ürünü olduğu ya da hangi kurumda bulunduğuna bakarak faili bulmaya çalıştık. Hala bu eğilim devam etmekte ve kullanılan malzemeye bakılarak eylemci odak tespit edilmektedir. Bunu bilenler kolayca temin edilen malzemeleri kullanarak bizi istedikleri gibi yönlendirmektedir.

Rusya’nın misillemesine bakarak Moskova’daki eylemi kimin yaptığı konusundaki düşüncelerini öğreneceğim. Polonya uçağının düşüşü bu tepki midir bilmiyorum.