13 yaşında bir kızım var. Çok utangaç bir çocuk. Okulda bildiği şeylerde bile parmak kaldırmıyor, kendini ifade edemiyor. Sessiz olduğu için arkadaşları tarafından dışlanıyor. Sıra arkadaşı bile çantasını ona taşıtıyormuş. Kızım kimseye hayır diyemiyor, kendini çok ezdiriyor. Ben biraz daha sakinim ama babası onu çok azarlıyor, gurunu incitiyor, aşağılıyor. Çocuk babadan korktuğu için iyice içine kapanıyor. Kızımın da arkadaşları gibi dışadönük olmasını ve hakkını savunmasını istiyorum bu konuda neler yapabilirim? S.K.

Sen değerlisin duygusunu vermek gerekiyor

Çocuklarda utangaçlık duygusunun çeşitli sebepleri vardır. Katı ebeveyn tutumları, anne babanın çocuğun hatalarını yüzüne vurmaları, ebeveynin, çocuğu rencide edecek tutum ve davranışlarının olması utangaçlığa sebep olabilir. Bu olumsuz tavırlar neticesinde çocuk, "ben değersizim, yetersizim" duygusuna kapıldığından kendini ifade edemiyor ve çekingen oluyor. Burada ailenin çocuğu onaylaması, takdir etmesi ve çocukla kurdukları ilişkilerinde "sen değerlisin, önemli birisin" duygusunu vermeleri gerekir.

Öncelikle çocuğunuzun sorunları konusunda öğretmenden yardım alabilirsiniz. Bunun dışında evde ona küçük sorumluluklar verebilir ve sık sık takdir edebilirsiniz. Arkadaşlarına hayır diyememesinin nedenini sorabilir ve çocuğun duygularını aktarmasına fırsat tanıyabilirsiniz. Bu konuda onu yönlendirebilir ve bazı durumlarda hayır deme hakkının olduğunu ifade etmelisiniz. Çocuğa sınırlarını öğretebilir ve kendisine zarar verecek ya da yoracak durumlarda hayır demekte bir sakınca olmadığını bu konuda arkadaşlarını kaybetmekten korkmaması gerektiğini ifade edebilirsiniz. Hayır diyemeyen çocuklar ağırlıklı olarak arkadaşlarının kendilerini terk edeceğinden ve yalnız kalacaklarından endişe ederler. Bu konuda ona cesaret verebilir ve yönlendirebilirsiniz. Bu tür çocuklar için başarı da etkili olabiliyor. Bunun için onun yeteneklerini tespit edip geliştirmesini ve kendini ifade etmesini sağlayabilirsiniz...
Sabahları kalkamıyorum

Fatma bacı, ben beş yıl önce kronik bir rahatsızlık yaşadım. Hâlâ tedavi altındayım. Bu dönem ailemin çok büyük desteğini aldım. Gerçekten insanın en büyük dostu yakınları. Ben bunu hastalık döneminde daha iyi anladım. Bir yıldır çok fazla uyuyorum. Sabahları kalkamıyorum. Yatakta kendimi daha güvende hissediyorum. Dışarı çıksam, dünyanın bütün sorunları üstüme gelecekmiş gibi sanıyorum. Psikiyatriste gittim ama kullandığım ilaçlar daha fazla uyutmaya başladı. O yüzden doktoru da bıraktım. Bu konuda bana tavsiyelerde bulunursanız size dua ederim. Y. K.

Doktorunuza güvenin

Bahsettiğiniz sorunlarda, beş yıl önce yaşadığınız rahatsızlığın etkileri olabilir diye düşünüyorum. Bu süreçte yaşadığınız travmayı tam olarak atlatamamış ve durumu kabullenememiş olabilirsiniz. Bunun için öncelikle, bir psikiyatriste gidebilir ve rahatsızlığınızı kabullenme noktasında destek alabilirsiniz. Bu tür durumlarda kişi yaşadığı rahatsızlıktan kaçmaya çalışabilir ya da olayı yok sayabilir. Bunun için hastalıkla ilgili konulara pek girmek istemez, vaktinin büyük bir kısmını yalnızlığa çekilerek geçirebilir. İfadenizden anladığıma yataktayken kendinizi güvende hissediyorsunuz. Çünkü burada rahatsızlığınızı yok saymaya ve dış dünyada size bunu hatırlatacak durumlardan kaçmaya çalışıyorsunuz. Ama siz de görüyorsunuz ki bu hiçbir şekilde çözüm getirmiyor. Size daha önce devam ettiğiniz psikiyatriste gitmenizi ve tedaviyi doktorunuzun onayı olmadan bırakmamanızı tavsiye ederiz. Nedense hastaların doktorun verdiği ilaçlara karşı bir önyargıları var. Bizi uyutuyor, alışkanlık yapıyor deyip bırakıyorlar. Oysa verilen ilaç doktorunuz kontrolünde verilmiş ve sizin sorununuzun çözümünde etkili olabilmesi için özel düzenlenmiştir. Bu konuda içiniz rahat olsun ve doktorunuza güvenin...