Mustafa Özcan

Mustafa Özcan

Milli Mezhebi

Milli Mezhebi

İran’da ‘İran tarzı İslam(ulusal İslam)’ anlamında bir deyim var. Farsça olarak bu deyim ‘Milli Mezhebi’ olarak ifade ediliyor.

Bugün İran’da en fazla kullanılan deyimlerden birisi Milli Mezhebi yani İran İslamı deyimidir. Bunun nedeni Ahmedinejad’ın dünürü ve belalısı ve has Danışmanı İsfendiyar Rahim Meşşai’nin bu akıma mensup oluşu ve İran İslamı anlayışını yaygınlaştırmaya heves etmesidir. En azından muhalifleri böyle diyor. Son sıralarda Arap aleminde özellikle Suudi Arabistan gibi ülkelerde Kaide ve mensupları için ‘fietün dalla’ yani sapık fırka ifadesi kullanılması gibi İran’da da Besiç Lideri Muhammed Rıza Nakdi, Nejad ve İsfendiyar Meşşai için ‘sapık fırka uzantıları’ deyimini kullanıyor. İran’ın düşmanlarıyla işbirliği yaptıklarını ve Halkın Mücahitleri örgütüne bağlı olduklarını ileri sürüyor. Bilindiği gibi, Nejad ile Hameney arasında 11 günlük bir kopukluk yaşandı ve uzlete çekilmesinin ardından kendisini arayan soran olmayınca Nejad çark ederek yeniden kamunun huzuruna çıkmış ve Hameney’e bağlılığını teyit etmişti. Lakin o günden beri sular durulmadı ve taraflar arasında bıçaklar çekildi. Gizli savaş aleniyete döküldü. Bu savaşın bir tarafında Milli Mezhebi doktrini diğer tarafında ise Huccetiyecilik var. Bilindiği gibi Ataullah Muhacerani gibi yenilikçiler (Hatemi ve Kerrubi) velayet-i fakih doktrini ve anlayışının istibdadı beslediğini savunuyor ve velayet-i fakihi makaslayarak İran’ın istibdat ikliminden kurtulması gerektiğini savunuyorlardı. 2009 seçimleri velayet-i fakih karşıtları ile veliyyi fakih bağlısı cephe arasında mücadeleye sahne oldu. Bu anlamda seçimi Hameney-Nejad cephesi kazandı.
¥
Hatemi gibiler Hameney’in fazla buldukları yetkilerini velayet-i fakih doktrinini kaldırarak veya tadil ederek budamak istiyorlardı. Nejad da 2009 seçimlerinde müttefik olmasına rağmen Hameney’in gölgesinden kurtulmak istiyordu. Ama başka bir yöntemle. Mehdi meselesi üzerinden. Velayet-i fakih meselesini gündeme getirmek yerine Mehdi ile bu doktrini aşmak istiyorlar. Meşşai ve dünürü Nejad, Mehdi ile temas halinde olduklarını ve dolayısıyla su gelince teyemmümün bozulması gibi bu durumda Hameney’e ve otoritesine ihtiyaç kalmadığını düşünüyorlardı. Mehdi mi daha büyük yoksa veliyyü fakih mi? Sorusunu gündeme getirerek veya mantık kuralını işleterek Hameney’i devredışı bırakmak istiyorlar. Doğrudan Mehdi ile temas hasıl olunca ona bağlı ikincil derecede otorite sakıt olmuş oluyor. Meşşai ve Nejadi açıkça Hameney’in otoritesini Huccetiye doktriniyle aşmaya çalışıyorlar. Bu anlamda Nejad hükümeti ‘Mehdi hükümeti’ olarak anılmaktaydı. Nejad, BM’de ve İran’daki birçok konuşmalarında doğrudan Mehdi meselesine atıfta bulunmuş ve kendisine de yansımaları olduğunu ileri sürmüştü. Böyle olunca Hameney’in otoritesi gölgede kalmıştı. Şimdi İran’da Nejad ve Meşşai’nin temsil ettiği Milli mezhebiciler ve Huccetiyeciler ile Velayet-i fakih bağlıları arasında kıyasıya bir çekişme ve kavga yaşanıyor. Ayetullah Misbah Yezdi ve Ahmet Cenneti gibi Ayetullahlar bundan önce 2009 seçimlerinde destek verdikleri hatta devrimin olgun meyvesi olarak niteledikleri Nejad’a karşı mesafe koymaya başladılar. Onu meftun ve büyülenmiş birisi olarak tanımlıyorlar. Ataullah Muhacerani’nin deyimiyle, İran’da bir cin kavgası yaşanıyor. Sanki İran’ı toptan cin çarpmış gibi. Nejad’ın cinlendiğini ve Meşşaini’nin hem onu büyülediğini hem de hüddamlarını kullanarak Hameney’in bürosuna tasallut ettiğini ileri sürüyorlar.
¥
Türkiye’de Nejad mütevazı kişiliğiyle tanınırken İran’da bu yönü kimi çevrelerde ‘riyakarlık’ olarak nitelendiriliyor. Zira Dakar’da iken Dışişleri Bakanı Muttaki’yi görevden almasının İslam ahlakıyla bağdaşmadığı ve Nejad’ın kibrine delalet ettiği özellikle Hameney ekibi tarafından seslendiriliyor. Geçmişte Nejad, Nasır’a benzetilirken şimdi daha fazla Kaddafi’ye benzetiliyor. Petrol Bakanını da OPEC Başkanlığını yaparken görevden almıştı. İstihbarat Bakanı Muslihi’yi de aynı şekilde görevden almak istemesi Hameney’in müdahalesine sebeb olmuştu. Buna karşı Nejad yanlısı İran basını Hameney’i Mehdi düşmanı olarak ilan ediyor. Nejad meselesi de gösteriyor ki İran Devrimi ilk günden itibaren buhranda. Beni Sadr’dan beri sürekli olarak buhranlar içine yuvarlandı. Rejimin güçlü adamı Rafsancani bile koltuğunu koruyamadı ve son postlarına da veda etti. Hatemi iki devre cumhurbaşkanlığı yapmasına rağmen 2009 seçimlerinde Musevi’yi desteklemesinden dolayı kendisini zorunlu ikamete ve ev hapsine tabi ve maruz buldu. Nisan 2012’de İran’da milletvekili seçimleri yapılacak. Taraflar kendilerini bu mücadeleye hazırlıyorlar. Muhacerani’ye göre, Nejad’ın günleri sayılı. Aylarla ifade edilebilir. Mehdi zuhur ederek İran’ın sorunlarını çözeceği yerde bu ülke Mehdi üzerinden kavgalara sahne oluyor.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Mustafa Özcan Arşivi