Genel seçimlere giderken bir hayli içimize kapandık, Türkiye'yi sadece içeriden değerlendirmeye başladık. Hele seçim hengamesine bir de kaset ve bölünme tartışmaları eklenince, dışarıyı iyice unuttuk. Dünyanın Türkiye'yi nasıl gördüğünü dikkate almaz olduk.
Oysa Türkiye'ye dışarıdan bakanlar, küresel yatırımlara yön verenler, Türkiye'ye içerden bakan bazıları gibi hiç de karamsar değiller. Öyle ki, Goldman Sachs yatırım bankasının varlık yönetimi Başkanı Jim O'Neill'e göre, Türkiye, dünyaya yön veren yedinci ülke oluyor. Hemen hatırlatalım O'Neill, BRIC kavramının da mucidi olan kişi.
Gelelim Türkiye'nin dünyaya nasıl yön verdiğine… Goldman Sachs firması varlık yönetimi başkanı O'Neill'e göre, bugün artık dünyayı gelenekselleşmiş biçimde "gelişmiş" (developed) ve "yükselen" (emerging) ekonomiler olarak ayırmak, küresel ekonominin doğasını açıklayamıyor. Bu nedenle, dünyaya yön veren ülkeler için yeni bir kavram geliştiriyor, onlara "gelişen piyasalar" (growth market) adını veriyor.
Peki gelişen piyasaların ayırt edici özelliği ne oluyor? Bu ülkelerin gelişme kapasiteleri, ticaret hacimleri, pazar boyutları, nüfusları ve şirket kapasiteleri diğer ülkelerden farklı düzeyde seyrediyor.
Bunlar, diğer ekonomilere göre daha hızlı büyüyorlar. İş kapasiteleri diğer ülkelerden göreli olarak yüksek.
İşte bu nedenle BRIC ülkeleri Rusya, Brezilya, Çin ve Hindistan'ın ardından Güney Kore, Meksika, Türkiye ve Endonezya sırasıyla küresel ekonominin "gelişen piyasaları" yani lokomotif ülkeleri olarak sıralanıyor. Ve, önümüzdeki on yılda bu sekiz ekonominin dünyaya yön vermesi bekleniyor.
Zaten sadece 2020'de BRIC ülkelerinin dünya üretimindeki payı yüzde elliyi aşıyor. Goldman Sachs yöneticisi, ileride, Nijerya, Filipinler ve Mısır'ın da gelişen piyasalar kategorisinde olan sekiz ülkeye eklenmesinin mümkün olduğunu ileri sürüyor.
Gelelim Goldman Sachs tarafından Türkiye için yapılan daha uzun vadeli başka bir değerlendirmeye…
2050'de Türkiye, fert başına gelir karşılaştırmasında dünya yedincisi olarak sıralanıyor. İngiltere, ABD fert başına 90 bin dolara çıkarken, Türkiye 70 bin dolarla Japonya'yla birlikte altı ve yedinci sırayı paylaşıyor. Brezilya'nın 60 bin dolar, Çin'in 55 bin dolar ve İran'ın 45 bin dolar fert başına gelire ulaşacağı tahmin ediliyor.
Peki niye anlattık bütün bunları? Türkiye ekonomisi hakkında Goldman Sachs yatırım bankasının görüşleri önemli. Çünkü Goldman Sachs'da elitlerin eliti yöneticilerin çalıştığı ileri sürülür hep.* Goldman Sachs'ın varlık yönetimi başkanı O Neill, Türkiye'nin dünyaya yön veren yedinci ülke olduğunu söylüyorsa bunu önemsemeliyiz. Demek ki Türkiye dünyadan bakıldığında iyi durumda ve daha da iyi olacak.
*William D.Cohan, Money and Power, How Goldman Sachs Came To Rule The World.2011