Merve Kavakçı İslam

Merve Kavakçı İslam

Tesbih ve Ipad

Tesbih ve Ipad

Batı kaynaklı bilgi üretimi modern çağla başlayan batının mükemmelliği ve ona tezat teşkil eden doğunun berbatlığını simgeleyen sanal ikilemi üzerine oturtulmuştur.

Buna göre endüstriyelleşme, gelişim, teknoloji gibi elle tutulur gözle görülür ve somut dünyaya yansıması olan kavramlar hep batıya aittir, batıdan çıkmıştır, batı ile özdeşleştirilmiştir. Bu dokunulabilirliği olan değerlerin işlevsellik kazanması, bir vücutta hayat bulması, insan hayatının standardını yükseltmek için gerekli hürriyet, hak, özgürlükler ve demokrasi gibi diğer başka kavramlarla yoğrulması da yine batıya mal edilmiştir. Bir başka deyişle gelişmişlik batı ile özdeşleştirilmiş, o gelişmişliği geçerli kılan bütün değerler de varsa yoksa batıda var olabilirler şeklinde addedilir.
Bu birbirine muhaliflikle oluşturulmuş, zorlama ikilem, Westfelya antlaşması olarak bilinen süreci ilk anayasal çalışma olarak tanır mesela. Tarih 1648. Modern siyaset bilimi bu tarihe atıfta bulunur insanlığın ilk anayasal dokümanı olarak. Medine Vesikası yedinci yüzyıla aittir, Allah’ın Elçisi olma görevinin yanı sıra devlet başkanlığı görevini de yürüten bir Şahsiyet’in oluşturduğu bir belgedir ama batı bilgisi tarafından tanınmaz. Onun içindir ki özellikle epistemolojik tartışmalarımız sırasında mutlaka öğrencilerime, batı ve batı-dışı olarak gruplandıracağım bilgi kaynaklarının işaret ettikleri yönlerdeki farklılıklar, tarihsel süreci değerlendirmelerindeki uyumsuzluklar, insan, toplum, ulus-devlet vesaire bağlamında öne çıkartıp gizledikleri arasındaki ayrışmalar üzerinde durmaları gerektiğini söyler, bilginin kaynağına endeksli bir doğrulama işlemi yapmalarını tavsiye ederim.
Doğru? Kime göre doğru? Savaş? Kimin savaşı? Taraflardan hangisi haklı ve haksız?.. gibi sorular tarihi; nasıl okuduğumuza, şekillendirdiğimize de yön veren en temel sorulardan.
Batı kaynaklı modern bilimin en bariz özelliklerinden biri de yine teknolojik gelişmeleri kendine mal etmesidir. Hiç şüphesiz batı teknolojiyi kullanmayı en iyi bilenlerden. Bu işi öyle iyi yapıyor ki içselleştirdikçe kendi üretmiş gibi de davranmaya da başlıyor ve sonunda sadece kendini değil herkesi de buna inandırmayı başarıyor. Bir taraftan ikilemli dünyanın özünü besliyor, diğer taraftan da bu ikilemin muhafazası için olmazsa olmaz şart olan kendini yüceltmeye hizmet edecek ögeleri öne çıkarıyor, diğerinden ‘araklıyor’, kendine mal ediyor. Bu bağlamda İslam medeniyetinden edindiklerini de vefa borcu olmaksızın içine sindire sindire kullanıyor. Ona, Amerikalara çıkan yolu açan haritalardan tutun da imzaladıkları çeklere kadar, konkav ve konveks aynalardan başlayın da cebirin temel yasalarına kadar her şeyi öğreten Müslümana sırtını dönerek olsa yine iyi, onu kovalayarak, hor görerek, hakkını teslim etmeksizin ezerek davranıyor. Sekülerleşme en temel esası bu yapılanmanın. Seküler olacaksın ki bütün bu nimetlere erişesin, kafasınca.
Oysa sekülerden edinmedi ki elindekileri, sekülerleşmeden ulaşılamasın. Bu tezatlık da onu hem daha seküler olmaya teşvik ediyor yani sekülerleşme prosedürüne bir mazeret olarak işlevselleştiriyor, sonuçta da sekülerleşme meşruiyet kazanıyor, hem de kendi dışındakileri sekülerleşmeye davet mahiyetinde işe yarıyor.
İşte onun için tesbih ve Ipad haber değeri taşıyor... Wall Street Journal, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın bir elinde tesbih bir elinde Ipad olduğunu vurguluyor ve Modern Türkiye göz kamaştırıyor ve şaşırtıyor, diye ekliyor. Burada göz kamaştırma fiili direkt olarak modernite ile ilintilendiriliyor. Modern olunca -ki bu batılı olmak anlamına eşdeğer bildiğiniz gibi- göz kamaştıracak kadar parlak ve başarılı olabiliyorsunuz. Şaşırtma ise doğru olarak Ortadoğululukla alakalı. Müslüman Ortadoğulu şaşırtıyor çünkü kendi için çizilen kalıbın dışına çıkıyor. Elinde tesbih var ama... diye başlayan cümleler birbirini kovalıyor. Elde tesbih olunca Ipad sırıtıyor çünkü, batılı zihinde. Ya tesbih ya Ipad, ya o, ya diğeri endeksli bölücü zihin onun için şaşırıyor. Oysa İslam’da nerede tesbih Ipad’e karşı öneriliyor...

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Merve Kavakçı İslam Arşivi