Bugünlerde Ziraat Bankası'nın bono, Hazine'nin de gelire endeksli senet (GES) ihraç edeceğine dair haberler okuyoruz.

Laik bir ülkede faiz yemekte sakınca görmeyen kimselerin bulunması tabiidir ve bunlara karşı yapacağımız, diyeceğimiz bir şey yoktur.

Faizin haram olduğuna inanan ve faiz yemekten uzak durmak isteyen kimseler için bazı açıklamalar yapmak gerekiyor.

Devlet vatandaşından borç para alır, buna karşı üzerinde faizi veya başka bir şekilde getirisi yazılı senet verirse "faizli borç" almış olur. Verdiği getiri faizdir ve fertlerin birbirinden alıp verdiği faize nispetle manevi-dinî sorumluluğu daha ağırdır. Bir kişiden faiz alanın yediği haramı ve kul hakkını telafi etmesi mümkündür; günahına tevbe eder, aldığı faizi de sahibine iade eder. Devletten faiz alan kimse ise, devlete vergi ödeyen milyonların hakkını yemiş olur.

Bankaların ve şirketlerin ihraç ettikleri tahviller ve bonolar faizli borç senetleridir. Bunları satın alanlar, üzerlerinde yazılı olan faiz oranlarında faiz gelirini alıp yemektedirler ki, İslam'a göre bu işlem ve bu gelir haramdır.

Hazine'nin çıkardığı gelire endeksli senet (GES)ler de bir iki yıl önce çıkarılanın devamı olsa gerektir.

GES'ler ilk çıkarıldığında "endekslendikleri gelir kaynakları" helal gelirlerin kaynakları olduğunu ve devletin bu kaynaklardaki hakkını senet mukabilinde satın alana devrettiğini göz önüne alarak (böyle olması gerektiğini, buna çevrilmesi lazım geldiğini söyleyerek) müspet karşılamıştık. Bu gelir kaynakları şunlardı: T.Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Devlet Malzeme Ofisi (DMO), Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü'nden (KIYEM). Bunlardan bütçe'ye aktarılan hasılat payları, mali bir hakkın devri yoluyla "senet alanlara" devredilmiş olacaktı. Özel görüşmelerde bazı ilgililere "Bu senetlerin "gelire endeksli senet (GES)" değil, "gelir ortaklığı senedi (GOS)" olması gerektiğini, maksat bu ise adının da böyle olması gerektiğini, ayrıca bu senetlerin "devletin borçlanma enstrümanlarını çeşitlendirme" amacı ile ve borçlanma mahiyetinde olmaması, devletin hakkı olan bazı helal gelirlerin "senet mukabilinde bedeli ile geçici devri" mahiyetinde olması gerektiğini ısrarla söylemiştim.

Medyaya düşen haberlerden, eski şekilde (gelire endeksli olduğu için faizli borçlanma olarak) devam edeceğini üzülerek öğrendim.

Gelire endeksli senet (GES) olduğu sürece bu senetler de "devlet tahvili gibidir. Gelir ortaklığı senedi (GOS) haline gelmedikçe bunların geliri de faizdir.