Ruslar, şarka garba ve güneye sarkma ve yayılmaları üzerine Osmanlı Devleti için de tehdit halini almışlardır. Topraklarının genişliği ve iklim şartları Rusya’nın fethi konusunda yabancı cihangirleri ve cengaverleri köstekleyici olmuş ve yıldırmıştır.


Bunun istisnaları elbette olmuştur. Lakin yine de stratejik derinliği nedeniyle Rusya’yı fazla hırpalayamamışlardır. 1853 senesinde Kırım Savaşında Ruslar bozguna uğramışlardır. Lakin 1976 ve 1877 savaşıyla birlikte adeta Osmanlı’yı Balkanlar’dan sökmüşler lakin Batılı devletler Balkanlar’ı Ruslara yar etmemek için Berlin Konferansı düzenlemişlerdir. 1904 yılında Japonlar Ruslar’ı büyük bir bozguna uğratmışlar ve bu bozgun sonucu Rusya bitap düşmüş ve Birinci Dünya Savaşı ile birlikte Çarlık yıkılmış ve Bolşevikler iktidara gelmişlerdir. Ruslar hep boşlukları değerlendirmişlerdir. Fecr-i kazip gibi tulu edip akıp giden Timurlenk sadece Yıldırım Beyazıt’ı değil aynı zamanda Altınorda Devletini de yok etmiştir. Altınorda Devleti Rusları ve Moskova Prensliğini baskı altında tutmaktadır. Altınorda Devletinin yıkılmasıyla birlikte baskı ortadan kalkmış ve bir boşluk doğmuş ve Ruslar bu boşluğu değerlendirmişlerdir. Sonrasında da hep güneye sarkmışlar ve sıcak denizlere inme özlemi çekmişlerdir. Bu da Osmanlılarla karşılaşmaları ve yüzleşmeleri anlamına gelmiştir Rusların güneye sarkmalarını İran, Afganistan ve Polonya ve Osmanlı setleri engellemeye çalışmıştır. Birinci ve İkinci Dünya savaşları Osmanlı ve genç Türkiye açısından tehlikeli olmuş ve Rusların savletlerini bertaraf etmeye çalışmışlardır.

¥

İngiltere Osmanlı’yı ortadan kaldırsa da yine de Churchill’in denge politikası sonucu Boğazlar ve Anadolu’nun korunması için Türkiye’nin gücünün belirli ve muayyen bir seviyede tutulması kabul görmüştür. İstanbul, 1917’de Çarlığın yıkılmasıyla birlikte Rus istilasından korunmuş ve masun kalmıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında ise Hitler Boğazlar’ı Stalin’e bırakmaya yanaşmamıştır. Harbin akabinde de yine Rus sarkması ihtimaline karşı Türkiye, NATO’ya katılarak kendisini sağlama almaya çalışmıştır. Afganistan bozgunu ve Soğuk Savaş sonrasında ise perişanlığı nedeniyle Rusya korkutucu ve ürkütücü görüntüsünü kaybetmiştir. Bununla birlikte, Yugoslavya’nın çözülmesi ve Çeçenistan savaşları birlikte Rusya ürkütücü kimliğine geri dönmüştür. 10 yıllık fetret döneminden sonra 1999 ve 2000 yılı itibarıyla Rusya yeniden yükselişe geçmiştir. Geçmişte Rusya silah ve uzay teknolojisiyle birlikte anılıyordu. Şimdi ise enerji havzası olmak ve yine silah teknolojisiyle birlikte anılıyor. Bununla birlikte Rusya’nın silah teknolojisini geliştirmek için pazarlara ihtiyacı var. Soğuk Savaş döneminde Pazar sorunu hiç olmadı. Lakin Libya ve Suriye gibi rejimlerin de devrilme sürecine girmeleri ile eski silah pazarlarını kaybetmektedir.

¥

Rusya’nın eski gücünü kavuşması şartlar gereği imkansız hale gelmiştin. Dünyanın en büyük topraklarına sahip olan Rusya’nın nüfusu gerilemektedir. Nüfus dinamizmini yakalaması imkansızı taleptir. Çarlık döneminde Ortodoksluk politikası vardı ve bu da çökmüştür. SSCB döneminde ise komünizm nedeniyle bir cazibe merkezi oldu. Şimdi ise yeniden Ortodoksluğu ve Amerikan düşmanlığını kullanarak eski gücünü muhafaza etmeye çalışmaktadır. Ruslar Ortodoksluğu Osmanlı karşısında kullanıyorlardı. Şimdi ise Ortadoğu’daki dağınık ve sınırlı Ortodoksların hamisi kesilmek Rusya’ya bir şey kazandırmayacaktır. Ortodoksluk Rusya için yapay bir araçtır.

¥

Bu tarihi seyir ışığında Türk-Rus ilişkileri daima sancılı olmuştur. 1800’lerden sonra Rusların dünya sahnesine çıkmaları ve güneye sarkma siyasetleri ve Osmanlı’nın zayıflaması bu ilişkileri kırılgan hale getirmiştir. Bununla birlikte, İngilizlerin önce bizi kollamaları ve ardından paylaşmaları bizi zaman zaman Rusya ile ittifak arayışlarına sürüklemiştir. Bununla birlikte bu arayışlar daima kerhen düzeyinde kalmıştır. Batı’dan usandığımızda ve çare aradığımızda bu sevimsiz seçenek belirmiş ve daima Ruslara yedek müttefik olarak bakmışızdır. Tarihte Rus-Türk ittifakını savunan devlet adamları ve fikir adamları olagelmiştir. Devlet adamlarından birisi Sultan İkinci Abdulhamit’in sadrazamlarından ve lakabı Nedimof’a çıkan Mahmut Nedim Paşa’dır. Fikir erbabından ise Mizan gazetesinin sermuharriri Mizancı Murat Bey’dir. Tunuslu Hayrettin Paşa gibi Kafkas kökenli olan Mizancı Murat Bey, Osmanlı’nın selametini ve kurtuluşunu Rusya ile ittifakta görür. Halbuki, Ruslar Sykes-Picot paylaşma anlaşması sırasında Batı ile Osmanlı terekesini nasıl paylaşacaklarının planını yapmaktadırlar. Yine de Batılılar Osmanlı topraklarını istila etseler de Ruslara kaptırma yanlısı değildirler.

Bugün de aramızda ve içimizde yeni Mizancı Murat’lar görebiliyoruz. Onlar da Türkiye’nin istikbalinin Rus-Türk ilişkilerinde olduğunu görüyorlar. Tabii Rusya’da bir Avrasyacılar takımı var. Bunların Türkiye’de de muadil ve karşılıkları da var. Bugün kabaca içimizde Mahmut Nedim Paşa’yı temsil eden Tuncer Kılınç paşa gibi generalleri görebiliyoruz. Mizancı Murat’ı temsil etmek de yeni bir İttihatçı yeniçeri olarak karşımıza çıkan Doğu Perinçek gibilerine düşmektedir. Biz Avrasya’da Rusya’nın serpilmesi ve yayılması yerine yeni bir Altınorda Devletini yeğler ve düşleriz. Rusya ile ilişkilerimiz karakteri daima teyakkuz ve ihtiyat olmuştur ve öyle kalacaktır. Karşılıklı ticaret ise güney ile kuzey arasında İbni Fadlan’dan beri devam etmektedir.