Bir takvim yılının sonuna yaklaşırken, ticaret ve sanat erbabı tüm esnaf vatandaşlarımız ile şirketler ve kurumlar; yıllık muhasebelerini kapatmak için bilançolarını bağlama gayreti içindeler.

Tabii ki, akıllı tâcirler, geçen koca bir yılın muhasebesini bağlarken, gerçekleşme rakamları ışığında geleceğin bütçe tahminlerini de yaparlar. Yeni sistemde buna gelecek vizyonu denilmektedir.

Dileriz ve umarız ki, fert ve cemiyet olarak tüm esnafımızın, kurum ve kuruluşlarımızla genel bütçemizin gösterge rakamları başarılı, pozitif ve kârlı olsun. Zarardan, israftan ve haramdan arınmış hayırlı bilançolar, güçlü bütçeler diliyorum.

Her insan; kendisinin ve sorumlu olduğu ehlinin rızkı, sağlığı ve refahı için çalışmak ve kazanmak zorundadır. Dînimizce helâl kazanç için çalışmak farzdır ve ibadet hükmündedir.

Engeli olmadığı halde, gaflet ve tembelliğinden dolayı çalışmayarak, başkalarının sırtından geçinmeye bakan asalaklarla, dilenme kolaycılığına sapanlar; toplumda da Allah (c.c.) nezdinde de sevilmezler. Çaresiz kalmadıkça dilenmek haramdır.

Muhtaç duruma düşmek şöyle dursun, ihtiyacından daha fazlasını, helalinden kazanarak zengin olan ve başkalarına da yardımcı olan cömert Müslümanlar çok değerli ve muhteremdir. Bunların kıyâmet günü Nebîler, Sıddıklar ve Şehitlerle birlikte olacakları müjdelenmiştir.

Bilindiği üzere; rızık yolları çeşitlidir. Muhtelif kazanç metodları vardır. Kazanç elde etmek için; rehavet içinde el yordamıyla hareket edenler çoğu zaman muvaffak olamazlar. Özellikle hızla akan zamanın ritmine ayak uyduramayanlar ufalanır, erir giderler. Ancak aşırı kazanç hırsıyla, gözü dönmüş aç kurt gibi saldırarak, “Haram-helal ver Allah’ım, garip kulun yer Allah’ım” diyenler de nasibinden fazla bir şey kazanamazlar.

Şu halde en uygun çalışma sistemi; akıllı, dengeli ve dikkatli bir şekilde itidal içinde azimle gayret etmektir.

Tecrübelerle sâbittir ki, en kıymetli ve bereketli kazanç yolu ticarettir. Ticaret kişinin ve toplumun refahı ve terakkisi için en kestirme yoldur. Hz.Peygamberimiz:(s.a.v.)”Size ticareti ve ticarette cesareti tavsiye ederim. Çünkü rızkın onda dokuzu ticarettedir.” Buyurmuştur.

Ticarî hayatta tâcirler; iyi niyet ve istikamet sahibi olmalı; hilesiz, yalansız, güler yüzlü ve saygılı davranmalıdır. Kaliteye ve mükemmeliyete dikkat ederek; şüpheli, ayıplı ve zararlı ürün satmamalıdır. Her kes hangi konumda olursa olsun borcuna riâyet etmeli, vadesinde mutlaka ödemelidir. Fâizden kaçınmalı, dövizle borçlanmamalı, çok mecbur kalmadıkça kredi kullanmamalıdır. (Borcu olanın malı olmaz)

Sanat ve meslek sahibi olmak da çok önemli bir kazanç yoludur. Sanatkârın bileğinde altın bilezik vardır. Hz.Peygamberimiz:(s.a.v.)”Sanat fakirlikten emandır.” Buyurmuştur.

İnsan kendisine en yararlı ve uygun bir sanatı ve mesleği tercih etmeli ve öğrenmelidir. Ülkemizde sanatkâr ve meslek sahibi usta ve çıraklara ne büyük ihtiyaç olduğu bilinmektedir. İşsizler hemen hemen hepsi vasıfsız kişilerdir. “Ne iş olsa yaparım” demek yerine (örneğin) “İnşaat boyacılığı yaparım.” Diyebilmek çok daha muteberdir.

Dünyada ve ülkemizde ziraî faaliyetler de önemli bir kazanç yoludur. Tarım ürünleri her zaman her yerde, hayâtî derecede lüzumludur.

İlk ekincilik yapan zat Hz.Âdem Aleyhisselamdır. Bir tavuk yumurtası bile üretip satabilmek, yetiştirici için şerefli, zevkli bir gelir kaynağıdır. Ülkemizde zirâî ürün rekoltesinin gittikçe düştüğü ve tarımın zayıfladığı görülmektedir. Hükümetimizin ciddî destek ve teşvik uygulamalarına rağmen, göç ve şehirleşme yüzünden bu gerileme trendi maalesef sürmektedir.

Köyünde kendi arazisinde işinin beyi olmak varken, şehre göçüp amelelik yapan, ya da işsiz kahvehanelerde tembel oturan insanlarımızın durumunu göz önüne almalı ve uygun politikalar geliştirmelidir.

Helal kazanç için daha pek çok yol ve sektör elbette vardır. Ama her ne yapıyorsak; dünya işlerimiz bizi mutlu etmeli ve Allah’a kulluk görevimizi unutturmamalıdır. Sonuç olarak;mal’a, paraya ve makama değil, mağbud’a tapmalıyız. Muhasebemizi iyi yapmalıyız.