Bu haftaki eserimizin adı, “Tezkiretü’l Evliya” ismini taşıyor. Ferîdüddîn Hâce Attâr (kuddise sirruh) yazdığı kitap, Erkam Yayınları’na ait.

“Tezkiretü’l Evliya” 513 / 1119-617 / 1220 tarihlerinde İran Nişabur’da yaşayan meşhur mutasavvıf-şair Ferîdüddîn Attâr’ın şiir olmayan; mensur olarak yazılan yegâne eseridir.
Ferîdüddîn Attâr, Anadolu Selçukluları devrinden itibaren eserleri memleketimizde zevkle okunan bir müelliftir.
Eserlerinden “Esrâr-nâme,” “Muhtâr-nâme,” “Musibet-nâme,” “İlâhî-nâme,” “Pend-nâme,” “Mantıku’t Tayr” ve “Tezkiretü’l Evliya,” muhtelif zamanlarda Türkçeye çevrilmiştir.
Ülkemizdeki en meşhur eserleri ise son üçüdür. “Tezkiretü’l-Evliya” ayrıca 1889 yılında Fransızca’ya, 1966 yılında İngilizce’ye tercüme edilmiştir.
¥
Allah dostlarının hayatlarını menkıbe, nasihat, ahlaki öğüt ve kıssadan hisseler tarzında anlatan “Tezkiretü’l-Evliya”nın -aralarında Sinan Paşa’ya ait olanının da yer aldığı- dört kadar değişik tercümesi vardır.
Ancak ülkemiz okuyucusu tarafından çok sevilen bu eserin tercümeleri, zamanla tamamen halka malolarak anonim bir hal almıştır.
Eser, merhum Ramazanoğlu Mahmud Sami -kaddesallahu sırrahü’lâli- Hazretleri tarafından yazma aslı bir nüshadan aynen istinsâh edilmiştir.
Miladi onbeşinci asır Anadolu Türkçesini andıran ve merhum Üstad Hazretleri tarafından sohbetlerde ihvân-ı dine okunan ve okunması tavsiye olunan bu tercümenin dili, bugünkü dile çok yakın bulunduğundan hemen hiç sadeleştirme yoluna gitmeden üslûb aynen muhafaza edilmiş.
Yalnız günümüz Türkçesinde kullanılmayan bazı kelimelerin karşılığı dipnotlar halinde gösterilmiş. Böylece Türkçenin ne kadar büyük bir zengin dil olduğu da belirlenmiş.
¥
Ferîdüddîn Attâr Hz.leri esere başlarken Cüneyd Bağdadi Hz.lerinin sözüyle giriş yapmış. Şeyh Cüneyd Bağdadi şöyle buyuruyor:
-“Meşâyih sözleri, Hakk çerilerindendir (Allah’ın askerlerindendir) ki şeytanı koğar ve gönlü dolanır, (insanın içini rahatlatır.)
Yine Ferîdüddîn Attâr eseri hakkında şöyle diyor:
-“Ben miskin küçük yaşımdan beri bu taifeye muhibb idim. Sözlerini işidicek canım sevinirdi. Bunların sözleriyle gönlümün pasını açık saykal (cilalamak, temizlemek) kılardım.
Şimdiki zamanda gerçekler gaip olup yalancı müddeiler baş kaldırıpdır. Gönül ehli kızıl kibrit gibi aziz oluptur.
O kitabı tasnif ile adını “Tezkiretü’l Evliya” koydum ki dünya ehli ahiret ehlini unutmayalar, rağbet edeler.
Erenler sözünü işidenin gönlü rûşen olur. Himmetini kavî eder. Şeytan vesvesesini, dünya hırsını ve muhabbetini kalbinden çıkarır.
Evliyanın bir nicesi Hz. Adem sıfatlı, bir nicesi Hz. İbrahim, bir nicesi Hz. Musa, bir nicesi Hz. İsa sıfatlı ve bir nicesi de Hz. Muhammed sıfatlıdır. (salevât’ullâhi Teâlâ ve selâmühü aleyhim ecmâin)
Meşâyih-i izâmın bir nicesi ma’rifet ehlidir. Bir nicesi muhabbet ehlidir. Bir nicesi muamele ehli, bir nicesi tevhîd ehlidir ve bir nicesi de bîsıfattır, şerheylemeğe gelmez.”
Erkam Yayınları 0212- 671 07 00