Edebiyat ve kültür alanında bir geleneğin başlangıcına şahitlik etmek için Orta Anadolu’nun sessiz ve derinden giden şehri Kayseri’deydik. Türkiye Yazarlar Birliği Kayseri Şubesi, Büyükşehir Belediyesi’nin desteği ile “Erciyes Yazarlar Zirvesi”nin ikincisini düzenliyordu. 

Zirve’nin açılışında konuşan Kayseri Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mehmet Özhaseki, Erciyes Yazarlar Zirvesi’ne desteklerini sürdüreceklerini sözünün başında ifade etti. Seçime bir ay var ve Kayseri’de kimin seçileceğinin değil, Özhaseki’nin oy oranını ne kadar yükseltebileceğinin konuşulduğunu söylersem, bu sözün medlulü daha iyi anlaşılır. 

Kültür gelenektir, sürekliliktir. Türkiye’nin merkezindeki bir şehirde böyle bir faaliyetin, elbette muhtevası güçlendirilerek süreklileştirilmesi edebiyatımız, dilimiz ve kültürümüz için olduğu kadar, şehrimiz, şehirlerimiz ve ülkemiz için de büyük önem taşıyor. 

Türkiye 21. Yüzyılın başında yeni bir oluşumun sancılarını çekiyor. Bu oluşumun tarihi şehirlerimizde yazılıyor. Kayseri ilk ziyaretimiz sırasında 1977’de, 200 bin civarında nüfusa sahipti. 2014’te ise şehir merkezinin nüfusu bir milyonun üstünde. 

1950’den beri şehirlerimizin nüfusu sürekli artıyor. Nüfusu 10, hatta 20 katına çıkan şehirlerimiz var. Ülke nüfusunun büyük bir bölümü yer değiştirmiş.  Şehrin büyümesi, sürekli nüfus kazanması en çok belediyeleri etkiliyor. Şehrin alanı genişliyor, her şeyin yeniden düşünülmesi gerekiyor. Ankara için 1930’lu yıllarda yapılan planlarda en çok 150-200 bin nüfusa ulaşılacağı tahmin edilmiş. Başkent’in nüfusu 1950’lerde yarım milyonu geçti, şimdi ise 4 milyondan fazla. 

Şehir büyüdükçe nüfusun rahat yaşaması için ona göre imar, altyapı ve ulaşım planlaması gerekiyor. İki binli yıllarda şehirlerimiz fizikî büyümenin sınırına ulaşmış gibi görünüyor. Ülke nüfusu de eskisi kadar artmıyor, hatta durağanlığa doğru bir eğilim var. 

Belediyeciliğimiz 1980 sonrasında büyük değişim geçirdi. ANAP-Refah-AK Parti çizgisindeki belediyelerde altyapı meseleleri büyük ölçüde halledildi. Altyapı belediyeciliğinden sosyal belediyeciliğe geçildi. Şimdi kültürel belediyecilik zamanı. 

Kayseri’nin bu safhayı idrak eden bir belediyecilik anlayışı içinde olduğu görülebiliyor. Önümüzdeki dönemde belediyelerimiz altyapı çalışmaları ile değil, yollarla, binalarla değil, kültürel çalışmalarıyla anılacak. 

Kayseri’de günümüz “Kültür yolu”nda yürüyüşle başladı. İlk durağımız, Gevher Nesibe Gıyasiye Medresesi ve Şifahanesi. 1205-1210 yıllarında inşaa edilen yapı bugünün söyleyişiyle tıp fakültesi ve uygulama hastahanesi. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından genç yaşta vefat eden bacısı adına yaptırılmış. 

Tam sekiz asır önce yapılmış olan bina, son görüşümüzden bu yana ciddi bir onarımdan geçirilmiş ve Belediye tarafından müze olarak açılmış. Kayseri’nin “Selçuklu Medeniyeti Müzesi” burası. İsimde “uygarlık” kelimesinin bulunması sizi yanıltmasın, müze rehberi baştan sona Selçuklu Medeniyeti’nden ve onun bu müzede sergilenen, tecessüm ettirilen eserlerinden söz etti. 

Binanın kendisi müze. Sergilenen Selçuklu eserleri ve tıp tarihi ile ilgili malzeme yapıyı âdeta hayata döndürüyor. Kayseri’ye de “ben Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti olan şehirlerdenim” deme hakkını kazandırıyor. 

Müze ziyaretçilerin büyük çoğunluğunun öğrenciler olduğu düşünülürse çocuklara cazip gelecek düzenlemeler yapılması kaçınılmaz. Bugün Selçuklu Medeniyeti’nden söz ediyorsak, sekiz asrı aşıp bugüne ulaşan yapılarından, kültür unsurlarından ötürüdür. Böyle süreklilik gerektiren işlerde, uygarlık gibi, kent veya yaşam gibi uydurma kelimelerin kullanılması işin ruhuna aykırı.

Kayseri, Danişmentli, Selçuklu ve Osmanlı geçmişini arkasına alarak yeni şehir kimliğini oluşturuyor. Sağlıklı olan, kalıcı olan da bu. 

Maddî-fizikî gelişmenin ötesine geçmek, insana, manevî-kültürel alana yönelmek şehirlerimizin bu seçimden sonraki ilk gündem maddesi olmak zorunda.