94 sene önce... Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nde Millî Mücadele’nin en önemli kararlarından biri alınıyor. Neden önemli bu karar? Çünkü Millî Mücadele’nin en zor günlerindeyiz. Bir yandan Yunan ileri harekatı devam ediyor, diğer taraftan Kuva-yı Milliye’den nizamî orduya geçişin meydana getirdiği sıkıntılar aşılmaya çalışılıyor. Londra Konferansı’nda İngilizler istedikleri sonucu elde edemedikleri için 10 Nisan’da Yunanlılara Türklere karşı her türlü harekatta serbest olduklarını bildiriyorlar... Nitekim bundan sonra Yunan Kuvvetleri Marmara bölgesindeki birçok şehrimizi ele geçiriyor, Bursa’ya yaklaşıyor...

Bu buhranlı günlerde Ankara’da “Büyük İslâm Kongresi” toplanması kararlaştırılıyor. Resmî gazete mahiyetindeki Hâkimiyet-i Milliye’nin 11 Mart günü yayınlanan sayısındaki başyazı Matbuat Müdürü Hüseyin Ragıp imzasını taşıyor, fakat muhtemelen Mustafa Kemal Paşa’nın kaleminden çıkmış veya direktifi ile yazılmış. İşte o yazıdan bir cümle: “Ankara emperyalizme karşı İslâm kıyamının karargâh-ı umumisidir!”

Ve 12 Mart 1921...Meclis Reisi, ikinci başkan Dr. Adnan (Adıvar). Kâtip Ziya Hurşit (Lazistan meb’usu). Gündemdeki bazı konular müzakere edildikten sonra, Maarif Vekaleti’nin İstiklâl Marşı hakkındaki teskeresinin görüşülmesi için Hamdullah Subhi söz alıyor. Anadolu mücadelesinin uzun süredir devam ettiğini ve mücadelenin ruhunu söyletmek için yazılmış olan şiirler hakkında bir an evvel karar verilmesi gerektiğini söylüyor. Oylama sonucu konunun müzakeresi kabul ediliyor. Şiirler hakkında bir encümen (komisyon) mu karar verecek, Meclis mi, bu tartışılıyor. 

Kütahya Meb’usu Besim Atalay, “Ismarlama şiirler yaşamaz, ısmarlama şiirlere verilecek memleketin parası yoktur” diyor. Hamdullah Subhi, para meselesinin gündemde olmadığını, Mehmed Âkif’in bu hususta bilhassa hassasiyet gösterdiğini söylüyor. 

Kastamonu Meb’usu Suat Bey, daha önce (1 Mart 1921) Meclis’te okunduğunda büyük bir vecd uyandıran Mehmed Âkif’in şiirinin milli marş olarak kabul edilmesini teklif ediyor. 

Buna karşılık bu şiirin milletin ruhundan doğmadığı iddiasını Bolu milletvekili Tunalı Hilmi dile getiriyor. Trabzon Meb’usu Celal bey bir şiir yazmış onun Meclis’te okunmasını teklif ediyor, kabul edilmiyor. Tunalı encümen (komisyon) kurulması teklifi veriyor, reddediliyor. Aynı mahiyetteki teklifler de kabul görmüyor.

Daha önce seçilmiş altı şiirle Mehmed Âkif’in şiirinin ayrı ayrı reye konulması teklifi kabul edilmiyor. Hasan Basri (Çantay), Şemseddin Efendi (Ankara milletvekili, Hacıbayram dergâhı şeyhi), operatör Emin (Bursa), Yusuf Ziya (Bitlis), İbrahim (Bursa), Yahya Galip (Kırşehir) Mehmed Âkif’in şiirinin oylanmasını teklif ediyorlar. 

Tunalı Hilmi Mehmed Âkif’in şiirinin oylanması teklifleri karşısında söze giriyor, Reis, “Müzakere bitti” diyerek mani oluyor. Bütün şiirlerin reye konulmasını Meclis reddediyor.

Hasan Basri’nin teklifi reye konuyor. Refik Şevket şiirin aleyhinde bulunanların da ellerini kaldırmasını böylece muhaliflerin miktarının da anlaşılmasını teklif ediyor. 

Reis, “Bu takriri kabul edenler, yani Mehmed Âkif beyefendi tarafından yazılan marşın İstiklâl Marşı olmak üzere tanınmasını kabul edenler lütfen el kaldırsın” diyor ve sonucu  “Ekseriyet azime ile kabul edildi” diye açıklıyor.  

Kırşehir Meb’usu Mazhar Müfit, Hamdullah Subhi beyin bu marşı kürsüden bir daha okumasını teklif ediyor. Konya Meb’usu Refik bey (Koraltan) ise “Milletin ruhuna tercüman olan bu şiirin ayakta dinlenmesini teklif ediyorum” diyor. 

Reis: “Müsade buyurunuz efendim. Heyeti muhtereme bu marşı kabul ettiğinden tabiî resmî bir İstiklâl Marşı olarak tanınmıştır. Binaenaleyh ayakta dinlememiz icab eder, buyurunuz efendiler” diyor. 

Meclis zabtında şu kayıt var: “Hamdullah Subhi bey İstiklâl Marşı’nı kürsüde okudu, âza-yı kiram (yüce üyeler) kaimen (ayakta) sürekli alkışlar arasında dinledi...” 

Bugün 12 Mart 2015, İstiklâl Marşı’nı yine ayakta dinliyoruz! Tarih devam ediyor!