19 Mart 2016 itibari ile Resmi Gazetede yayınlanan 2016/8549 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bağımsız denetime tabi olma kriterleri belirlendi.

Buna göre, tek başına veya bağlı ortaklıkları ve iştirakleriyle birlikte aşağıdaki üç ölçütten en az ikisini art arda iki hesap döneminde sağlayan şirketler bağımsız denetime tabii olacaklardır.

1- Aktif toplamı 40 milyon lira ve üstü olanlar

2-Yıllık net satışları 80 milyon lira ve üstü olanlar

3-Çalışan sayısı 200 ve üzeri olanlar

Burada hemfikir miyiz?

Şimdi geçelim ikinci adıma....

***

Sermaye şirketlerine ilişkin internet sitesi hazırlanması zorunluluğu 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1524. Maddesinde tanımlanmıştır. Bağımsız denetime tabi olan sermaye şirketleri, kuruluşlarının ticaret siciline tescili tarihinden itibaren üç ay içinde bir internet sitesi açmak ve bu sitenin belirli bir bölümünü şirketçe kanunen yapılması gereken ilanların yayınlanmasına zorunlu oldukları hüküm altına alınmıştır.

***

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bağımsız denetime tabi şirketlere yönelik internet sitesi açma zorunluluğunu, “Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik” ile 31 Mayıs 2013 tarihli Resmi Gazetede açıklamıştır. Buna göre;

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1524 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca internet sitesi açılmasına ve bu sitenin belirli bir bölümünün şirketçe kanunen yapılması gereken ilanların yayımlanması için özgülenmesine ve bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Madde 6-  İnternet sitesinin açılması ile birlikte aşağıdaki içerikler internet sitesinde sürekli olarak yayımlanır.

a) Kanunun 149 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre, birleşme sözleşmesi, birleşme raporu, son üç yılın finansal tabloları ile yıllık faaliyet raporları, gereğinde ara bilançoları ortakların incelemesine sunulmak üzere genel kurul kararından önceki otuz gün içinde internet sitesine konur.

***

Şimdi durumu özetleyeyim mi?

Kanunlar ülkemizde şeffaflığın artması için, halka açık olmayan büyük şirketlerin de mali bilgilerinin internet sitelerinde yayınlamasını istiyor. Aslında maddeleri tek tek burada sıralamadım. İsteyenler 31 Mayıs 2013 tarihli Resmi Gazeteden diğer şartları da görebilir.

Peki, burada mesele nedir?

Ülkemizde son yıllarda yüksek fiyatlardan ve oranlardan yatırımlara -Hazine garantileri-  veriliyor. Mesela Osman Gazi Köprüsü yapıldı ya, yılda 14 milyon 600 bin otomobil eşdeğer araç garantisi verildi. Araç başına fiyat ise 35 dolardan başladı ama her yıl ABD enflasyonu kadar artıyor. Şu an fiyat 40 dolar+%08 KDV, yani 44 dolar.

Aslında 4 işlemi bilen herkes bunu hesaplayabilir. Hadi başlayalım...

1 Yılda: 14.600.000 araç * 44 usd (160 TL) = 642 milyon USD (2 milyar 336 milyon lira)

17 yılda: 11 milyar USD (39 milyar lira - bugünkü kur ve artmayan ABD enflasyonu üzerinden yaklaşık değerler)

Köprü yapım maliyeti: (açıklanan değer 2,0 ila 2,3 milyar dolar arası)

***

Şimdi gelelim işin son noktasına.

1-) Bu köprüden ne kadar araç geçtiği henüz bir yerde düzenli yayınlanmıyor.

2-) Köprü ve İstanbul-Bursa-İzmir otoyolu yapım maliyetinin detayını bilmiyoruz. (Kalkınma Bakanlığı raporunda hem köprü, hem de otoyol toplam maliyetinin 6,9 milyar dolar olduğu yer alıyor. Oysa piyasaya verilen demeçlerde sadece otoyolun bile 10 milyar dolara mal olduğu söyleniyor.)

3-) Şu anda köprü geçiş fiyatı 65 TL olarak uygulanıyor ama kalan farkı Hazine adına Karayolları Genel Müdürlüğü ödüyor -mu?

4-) Geçiş maliyetleri ve fiyatları henüz TÜİK’in de kapsamına girmemiş. Enflasyon hesaplarında köprü + otoyol fiyatları eski köprü ve fiyatları kapsıyor.

TÜİK enflasyon hesabına Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle yapılan yol ve köprülerini katmıyor. Galiba enflasyon artmasın diye maliyet gizleniyor.

5-) Bu sistemde ne olduğunu aslında kimse net olarak bilmiyor...

***

Bilgileri görebileceğimiz bir yer var aslında.

Köprü ve otoyol işletmesini sürdüren Otoyol Yatırım ve İşletme A.Ş. şirketi. Bu şirket Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Göçay ortaklığında kuruldu. Osman Gazi Köprüsü ve İstanbul-Bursa-İzmir otoyol işletmesini yapıyor. Ama şirketin mali bilgileri veya faaliyet bilgileri veya başka mali bilgiler sitesinde yer almıyor.

Yazının girişinde açıkladığımız KANUNA rağmen şirketin mali bilgileri henüz sitesinde ilan edilmiyor. Umarım en kısa sürede Türk Halkı bu bilgilere ulaşır ve devlet kasasından ödenen para ile geçen araçlardan alınan paraları detaylı bir şekilde görebilir. Aslında bazı şeyleri görmek için çok beklemeye de gerek yok. Gerçekten öğrenmek isteyen herkes, matematiğin 4 basit işlemi ile olayı çözebilir: Toplama-çıkarma-çarpma ve bölme işlemi bilen herkes bu ihaleleri yazabilir.

Şeffaflık kanunlarımız var

Yazmak için; cesaret ve mertlik de gerekmiyor.

4 işlem bilmek yeterli.